№8 ma’NAVIY ma’rifiy soatlar rejasi
Download 1.29 Mb.
|
МАЪНАВИЯТ МАВЗУЛАР МАРУЗАСИ 1 КУРС
- Bu sahifa navigatsiya:
- Sorashish odobi
35-Mavzu: “Suhbat va bahs – munozara, qoida va odobi.
Biz sozlash va muloqot madaniyati mavzusida sozlash, odamlar bilan ozaro muloqotning qoidalari haqida yozgan edik. Ushbu mavzuda esa sorashish, jamoat joylarida qanday ozini tutish, hazil-mazax orni, kishilar bilan muloqotga kirishayotganda avvalo nimalar ahamiyatli ekanligi va zamon talabi bolgan telefonda sozlashish odobi haqida soz yuritilgan adabiyotlardan fikrlar keltiramiz. Sorashish odobi sizning muloyim va nazokatli munosabatingizning ilk namoishi hisoblanadi. Sizdan hol ahvol soragan kishiga albatta javob qaytarish lozim. Sorashishdan bosh tortish bilan siz uni atrofdagilar oldida taxqirlagan bolasiz. Jamoat joylarida kochada, oshxonada, kafeda, transportda, bozorda faqat tanishlar bilan sorashiladi. Tashrif muddatingiz oz bolgan joylarda (avtobus, vokzal, dokonlarda va h. k.) notanish kishilar bilan sorashish va biror aniq munosabatga kirishish ortiqcha. Agar hamrohingiz biror tanishi bilan sorashsa siz ham u bilan korishishingiz shart. Agar u bir toda odamlar qurshovida bolsa, siz ularning barchasi bilan sorashib chiqishga majbursiz faqat bittasi bilangina korishish juda qupol xato. Agar kim bilandir sorashishni istamasangiz, oshkora yuz ogirib ketish yaramaydi. Hali imkon borida, unga yaqinlashmay turib bir chetga chiqib olish kerak. Agar tanishingiz sizning korib va tanib qolishingizngi istamayotganini sezib qolsangiz, uni kormay otib ketishga harakat qiling, hech bolmasa, ozingizni tanimaganga oling. Erkak kishi ayol bilan, yosh odam keksa kishi bilan, ayol ozidan katta ayol va erkak bilan, xodim ozidan lavozimi yuqoriroq kishi bilan, mijoz sartaroshxona, poyafzal ustaxonasi, atele xodimlari bilan birinchi bolib sorashadi. Yangi kelgan odam ozidan oldin kelgan mehmonlarga, mashinada otirgan kishi piyodaga, yolovchi (erkak va ayol) taksi haydovchisiga, oquvchilar oqituvchiga salom berishi kerak. Ayol tez ketayotgan bolsa, yol - yulakay uchragan tanish erkak bilan ozi birinchi sorashib ketaverishi mumkin. Bir toda odamlar yonidan otayotib yoki ular davrasiga qoshilganda ham ayol birinchi salom beradi. Ammo boshqa hollarda shunday qilinsa, bu ayolning erkakka ozgacha munosabatini korsatadi. Kochada ketayotganda erkak tanishini korib qolganda, albatta, chontagidan qolini, ogzidan segaretasini olib sorashishi kerak. Govjim joyga kirgan odam notanishlarining barchasi bilan bosh irgab, tanishlar bilan qol siqib korishadi. Erkaklar (keksa va xastalardan tashqari) kirib kelayotganlarni tik turib qarshi olishlari shart. Tengdosh erkaklar joyida otiraverishlari mumkin. Ammo (jinsidan qati nazar!) sizdan yoshi katta odam otirgach yoki sizga otirishga ruxsat bergachgina, otirasiz. Uy bekasi otirishni taklif qilib, ozi tik turaversa, otirmang. Kafe va oshxonalarda tanish ayol bilan bosh irgab sorashiladi. Uchrashib qolgan odamlarning yoli bir bolsa, qol qisishadi. Ayol erkakka, katta kichikka, yuqori lavozimli odam xodimga qolini birinchi bolib uzatadi. Bunda barmoqlar uchi emas, butun kaft dadil va erkin uzatiladi. Uzatilgan qol kaft orasida yengilgina qisiladi. Bazilar ozining alohida munosabatini bildirish niyatida qolni qattiq qisadi, ammo bu notogri va xunuk. Ostonada, dasturxon ustida uzalib sorashish va xayrlashish mumkin emas. Bir narsani takidlash lozim: uzatilgan qolni olmaslik qattiq haqorat hisoblanadi.37 Tarbiyali insonning hatti harakatlari uning tarbiyasi haqida sozlab turadi. Tarbiyalilikning asosiy xusiyatlari nimalarda korinadi? Download 1.29 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling