8-mart Xalqaro xotin-qizlar bayrami. Ayol borki olam munavvar

8-mart Xalqaro xotin-qizlar bayrami.
Ayol borki olam munavvar
B ahor — bayramlar bilan boshlanadi. Ko'klamning ikkinchi haftasida — 8 martni nishonlaymiz. Xo'sh, munis onalarimiz, xotin-qizlar bayramini nishonlashimizning sababi nimada? Nega ayollar bunchalik ulug'lanadi? Xuddi shu kuni butun dunyo ayollari bayram qiladilarmi yoki… Bu savollarga javob topish uchun tarixga nazar tashlaymiz. Ma'lumotlarga ko'ra, «ayol» arabcha so'z bo'lib, «oila» kalimasi bilan o'zakdoshdir. Biroq 8 martga nisbatan «ayol» so'zi emas, balki xotin-qizlar degan so'z keng qo'llaniladi. Bu kun o'tmishiga nazar tashlaydigan bo'lsak, xotin-qizlar bayrami ularning o'z huquqlari uchun kurashish kunidan kelib chiqqaniga guvoh bo'lishimiz mumkin. Ya'ni, 1857 yil 8 mart kunida Nyu-Yorkning poyafzal hamda tikuv fabrikasi ishchi xotin-qizlari manifestga yig'iladilar. Ular 10 soatlik ish kuni, yorug' va quruq ish xonalari hamda erkaklar bilan bir xil maosh olishlarini talab qilib chiqadilar. Xuddi shu kunda Nyu-Yorkdagi yuzlab ayollar namoyishlarga chiqib, saylash huquqini ham talab qiladilar. Chunki o'sha paytlarda juda kam maosh oluvchi ayollar kuniga 16 soat ishlaganlar. Erkaklar esa turli chiqishlari orqali 10 soatlik ish kunini qo'lga kiritganlar. 8 martdagi xuddi shu voqeadan so'ng ayollar tashkiloti tuziladi va birinchi marta xotin-qizlar unga a'zo bo'ladilar. Biroq bu kun birinchi marta 1891 yil 19 martda Avstriya, Daniya, Germaniya va Shveytsariyada xotin-qizlar bayrami sifatida nishonlandi. O'shanda milliondan ortiq erkak va ayollar manifestlarda ishtirok etadi Rossiyada esa xalqaro xotin-qizlar kuni birinchi marta 1913 yil Peterburgda bayram qilindi. Rossiyada esa xalqaro xotin-qizlar kuni birinchi marta 1913 yil Peterburgda bayram qilindi. Rossiya Dumasiga ayollar muammosi bo'yicha ariza berildi va hukumat a'zolari 1913 yil 2 martda bir yarim ming aholini yig'ib, bu masalani hal etishga ruxsat berdi. Unda ayollarning saylash huquqi, onalikni davlat tomonidan ta'minlash va muhofaza qilish masalalari ko'rib chiqildi. Keyingi yilda esa Yevropaning ko'pgina mamlakatlarida ayollar urushga qarshi namoyishlar uyushtiradilar. 1917 yil fevral oyining oxirgi yakshanbasida Rossiya ayollari «Non va tinchlik» shiori ostida ko'chaga chiqdilar. To'rt kundan keyin esa Nikolay II ayollarga saylash huquqini berishni va'da qildi. Bu kun Yulian y ilnomasida 23 fevral hamda Grigorian yilnomasi bo'yicha 8 martda nishonlana boshlandi. 8 mart xalqaro xotin-qizlar kuni 1965 yildan boshlab dam olish kuni deb belgilandi. Shu kunda hukumat tantanali tadbirlarda ayollarga nisbatan davlat siyosatining amalga oshirayotgan ishlari to'g'risida hisobot berardi. Asta-sekin xalqaro xotin-qizlar kuni ayollarning o'z huquqlarini talab qilganliklari uchun emas, balki ularni qadrlash, hurmat qilish va e'zozlash kuni sifatida nishonlana boshlandi. Sobiq sho'ro ittifoqi barham topgandan so'ng 8 mart — xalqaro xotin-qizlar bayrami MDH davlatlari: Ozarboyjon, Gruziya, Qozog'iston, Qirg'iziston, Moldaviya, Tojikiston, Turkmaniston, Ukraina, Belorussiya, O'zbekistonda bayram qilinadi.