8-мавзу. Глобал транспорт-логистик тизимлар (амалиёт) Режа: Халқаро транспорт йўлаклари

1-расм. Ўзбекистоннинг транспорт йўлаклари
Ҳозирги кунда Ўзбекистоннинг ташқи савдо юклари қуйидаги асосий транспорт йўлаклари бўйлаб ташилмоқда:

1. 
   1-йўлак – Болтиқбўйи давлатларининг портлари йўналишида (Қозоғистон ва Россия орқали транзит қилиш билан) – Клайпеда (Литва), Рига, Лиепая, Вентспилс (Латвия), Таллин (Эстония);
   
2. 
   2-йўлак – Беларусь ва Украина орқали ЕИ мамлакатлари йўналишида (Қозоғистон ва Россия орқали транзит қилиш билан) – Чоп (Украина) ва Брестда (Беларусь) чегарани кесиб ўтиш билан;
   
3. 
   3-йўлак – Украинадаги Ильичевск портига (Қозоғистон ва Россия орқали транзит қилиш билан), Қора денгизга чиқиш билан;
   
4. 
   4-йўлак – Қозоғистон-Хитой чегарасидан (Достык/Алалшанькоу) ўтиш билан шарқий йўналишда Хитойнинг шарқидаги портларгача, шунингдек Узоқ Шарқдаги Находка, Владивосток портлари ва бошқа портларгача;
   
5. 
   5-йўлак – ТРАСЕКА йўлаги сифатида маълум бўлган Транскавказ йўлаги йўналишида (Туркманистон, Қозоғистон ва Озарбайжон орқали транзит қилиш билан), Қора денгизга чиқиш билан;
   
6. 
   6-йўлак – Транскавказ йўлаги йўналишида (Қозоғистон ва Озарбайжон орқали транзит қилиш билан), Қора денгизга чиқиш билан;
   
7. 
   7-йўлак – Эрондаги Бандар-Аббос портига (Туркманистон орқали транзит қилиш билан), Форс кўрфазига чиқиш билан;
   
8. 
   8-йўлак – Эрондаги Бандар-Аббос портига (Қозоғистон орқали транзит қилиш билан), Форс кўрфазига чиқиш билан;
   
9. 
   9-йўлак – Хитой портларига (Қирғизистон орқали транзит қилиш билан), Сариқ, Шарқий-Хитой ва Жанубий-Хитой денгизларига чиқиш билан.
   
10. 
    10- – афғон муаммоси тартибга солиниши муносабати билан Афғонистон орқали Бандар-Аббос ва Чахбахар (Эрон Ислом Республикаси), Гвадар ва Карачи (Покистон Ислом Республикаси) портларига чиқиш учун жанубий йўналишда альтернатив транспорт йўлакларини ишлаб чиқиш бўйича янги истиқболлар очилади. ¹
    

Транспорт-логистика сервисининг замонавий амалиёти Ўзбекистонда юк оқимларини бошқаришнинг товар ҳаракатининг терминалли технологиялари ва логистика тамойилларига асосланадиган мутлақо янги тизимини жорий қилишни талаб қилади.
Ўзбекистонда минтақавий транспорт-логистика тизими (МТЛТ) таркибида халқаро транспорт йўлакларини логистик кузатиб бориш бир қатор масалаларни ҳал қилиш имконини беради.

• 
  Минтақаларда ижтимоий-иқтисодий масалаларнинг ҳал қилиниши; янги иш ўринларини яратиш ва инвестицияларни жалб қилиш ҳисобига аҳолининг бандлик даражасини ошириш; МТЛТнинг фаолият кўрсатишидан минтақадаги шаҳарлар бюджетларига киримларнинг ортиши ва транспорт-логистика сервисининг истеъмол бозорининг кенгайиши.
  
• 
  Истеъмолчиларга транспорт-логистика хизматлари кўрсатиш сифатини ошириш, замонавий интеграллашган логистик технологияларнинг жорий қилиниши ва логистик сервиснинг минтақавий ишлаб чиқариш-техника базасининг ривожланиши ҳисобига хизмат кўрсатиш сифатини жаҳон стандартларига яқинлаштириш.
  
• 
  Шакллантириладиган МТЛТ га хорижий инвестициялар ва шерикларни жалб қилиш ҳисобига ташқи иқтисодий алоқаларнинг ривожланиши ва экспорт-импорт операцияларига жаҳон стандартларига мувофиқ транспорт-логистика хизматлари кўрсатишнинг юқори даражасининг таъминланиши. Юк ташувчилар ва логистик воситачиларнинг халқаро транспорт йўлаклари бўйлаб амалга ошириладиган ташишларнинг жаҳон интер-мультимодал бозорида рақобатбардошлилигининг ортиши.