8-mavzu. Ishlab chiqarish omillari bozori

Ssuda foizi - kapital egasiga uning kapitalidan ma’lum muddat orali\ida foydalanganligi uchun to’lanadigan narxdir.
Kapitaldan foydalanishni tahlil qilganda bugun sarflangan mabla\ni kelajakda sarflanadigan mabla\ bilan taqqoslash yoki bugun olinadigan daromad bilan kelajakda olinadigan daromadni taqqoslash muhim ahamiyatga egadir. Bu erda vaqt omilini e’tiborga olish kerak bo’ladi. Bugungi sarflangan bir so’m bir yildan keyin sarflanadigan bir so’mga teng emas. Bularni bir-biriga tenglashtirish uchun, avval ularni bir vaqtga keltirish zarur bo’ladi. Turli xil yillardagi xarajatlarni yoki daromadlarni bir yilga keltirishda diskont ko’paytiruvchisidan foydalaniladi.
Xarajat va daromadlarni bir xil boshlan\ich vaqtga keltirish hisob-kitoblariga diskontirlash deyiladi. Bunday hisob-kitoblar investitsiya loyihalarini baholashda keng qo’llaniladi. Investitsiyalarni tahlil qilganda yillar davomida bo’ladigan xarajatlar bilan loyihadan olinidigan daromadlarni solishtirishga to’\ri keladi. Kelajakda olinadigan daromadning nafi bugungi kunda olinadigan daromad
nafidan kichik bo’ladi. Nima uchun deganda, joriy daromadga (ya’ni, bugungi kundagi daromadga) kelajakda foiz bo’yicha qo’shimcha daromad olish mumkin.
Loyihalarni tahlil qilishda loyiha qiymatini aniqlash uchun bugungi kunda qo’yilgan kapital mabla\lar bilan loyiha amalga oshirilgandan keyin olinadigan daromadlarni solishtirish zarur bo’ladi. Buning uchun joriy xarajatni va kelajakda olinadigan daromadni hisob-kitob qilish kerak.

Takrorlash va muxokama uchun savollar

1. 
   Mexnat bozoridagi talab va taklifning o’ziga xos xususiyati nimada?
   
2. 
   mehnatning chekli daromadliligi deganda nimani tushunasiz?
   
3. 
   Ishchi kuchiga talab bilan ish haqi o’rtasidagi bog’liqlikni tushuntirib bering
   
4. 
   Ish haqi o’sishining dam olish vaqti bilan ishlash vaqti o’rtasidagi nisbatga ta’sirini tushuntirib bering.
   
5. 
   Minimal ish haqining o’rnatilishi.