xodimlarning manfaatlarini himoya qiladi va bu borada iqtisodiy dastak va stimul rolini о‘ynaydi;
- ilmiy — texnikaviy, tashkiliy va ijtimoiy ishlarni amalga oshirishga imkoniyat beradi.
Foyda - sanoat, tarmoq va korxonaning hamma ishlab chiqarish xо‘jalik faoliyati natijalarini umumlashtiruvchi kо‘rsatkichdir.
Balansdagi foyda yoki foydaning umumiy summasi — korxona balansidagi mavjud ishlab chiqarish va ishlab chiqarishdan tashqari, xо‘jaliklarning moliya-xо‘jalik faoliyatlari natijasida olingan foyda summasidir.
Foydaning umumiy summasi - tovar mahsulotini sotishdan, ishlab chiqarishdan tashqari, bajarilgan ishlar va xizmatlardan olingan daromadlardan, korxona yordamchi xо‘jaliklarining mahsulotlarini sotishdan olingan daromadlardan, realizatsiyadan tashqari foyda va uy-joy kommunal xо‘jaligi, har xil jarimalar, penya va hokazolardan tashkil topadi.
Xо‘jalik yurituvchi subyekt faoliyatining moliyaviy natijalari foydaning quyidagi kо‘rsatkichlari bilan tavsiflanadi:
- mahsulotni sotishdan olingan yalpi foyda (YAF), bu
sotishdan olingan sof tushum bilan sotilgan mahsulotning ishlab chiqarish tannarxi о‘rtasidagi tafovut sifatida aniqlanadi: YAF = SST - MIT,
Bu yerda: YAF — yalpi foyda;
SST — sotishdan olingan sof tushum;
MIT — sotilgan mahsulotning ishlab chiqarish tannarxi.
- asosiy faoliyatdan kо‘rilgan foyda — bu, mahsulotni sotishdan olingan yalpi foyda bilan davr xarajatlari о‘rtasidagi tafovut va qо‘shimcha asosiy faoliyatdan kо‘rilgan boshqa daromadlar yoki minus boshqa zararlar sifatida aniqlanadi:
AFF=YAF-DX+BD+BZZ
Bu yerda: AFF — asosiy faoliyatdan olingan foyda;
DF — davr xarajatlari;
BD — asosiy faoliyatdan olingan boshqa daromadlar;
BZ — asosiy faoliyatdan kо‘rilgan boshqa zararlar.
DAVR XARAJATLARI - bevosita ishlab chiqarish jarayoni bilan bog`liq bo`lmagan xarajatlar va sarflar tushuniladi:
Do'stlaringiz bilan baham: |
