8 mavzu. Mashinali o’qitishda sinflashtirish masalalari

a
h
0	q	b

Agar va obyektlarning belgilari bir vaqtda 1 qiymatga ega boʻlsa, u holda ning qiymati
(8.6)
hisoblanadi.
Agarda obyektning belgilari 0 qiymat va obyektning belgilari 1 qiymat qabul qilsa, u holda h ning qiymatini
(8.7)
aniqlanadi.
obyektning belgilari 1 qiymat, ning belgilari 0 qiymat qabul qilganda q ning qiymati
(8.8)
topiladi.
ning belgilari 0 qiymat va ning belgilari 0 qiymat qabul qilganda b ning qiymati
(8.9)
hisoblanadi.
Yuqorida keltirilgan toʻrtala formulada ham Bul oʻzgaruvchilari ustida arifmetik amallar bajariladi.
(8.6) formuladan koʻrinadiki, va obyektlar oʻxshashligi belgilar boʻyicha qanchalik koʻp boʻlsa, ning qiymati shunchalik katta boʻladi va b, q, h lardan keskin farq qiladi. U holda quyidagi xossalargaega boʻlgan oʻxshashlik funksiyasini kiritish mumkin:
- ga nisbatan oʻsuvchi:
- q va h ga nisbatan simmetrik;
- b ga nisbatan kamayuvchi.
(8.6)-(8.9) formulalarni hisobga olgan holda va obyektlarning oʻxshashligini hisoblaydigan quyidagi oʻxshashlik funksiyalarini qaraymiz:
- Rassel va Rao funksiyasi -
- Jokar va Nidmen funksiyasi -
- Days funksiyasi -
- Sokal va Skif funksiyasi -
- Sokal va Mishner funksiyasi -
- Kuljinskiy funksiyasi -

-Yul funksiyasi -
formulalardan va obyektlardagi belgilar soni. Keltirilgan formulalardan koʻrinib turibdiki, hozirgacha va obyektlarning oʻxshashligini aniqlaydigan “eng yaxshi” formula mavjud emas. Masalaning xususiyati va yechilishiga qarab unga mos oʻxshashlik funksiyasi formulasi tanlanadi.
Agarda va obyektlar bir xil boʻlsa, u holda boʻladi. Bu holda S₆ funksiya cheksizlikka intiladi, S₂, S₄, S₅, S₈, S₉ formulalar 1 ga teng boʻladi. funksiyasi esa va obyektlarning oʻxshashligini kuchliroq namoyon qiladi.
QQQQ sifatida

foydalaniladi.
Misol. Masalaning qoʻyilishi. Bizga T_5,6,2 (8.3-jadval) oʻqituvchi va T_5,4 (8.4-jadval) koʻrinishdagi STlar berilgan [21,28,100].

8.3-jadval.

Sinflar	Obyektlar	Belgilar
		x1	x2	x3	x4	x5
V1	X1	1	0	1	1	1
	X2	1	1	0	0	1
	X3	0	1	1	0	1
	X4	1	0	1	1	0
	X5	0	1	1	0	1
V2	X6	1	0	0	0	1
	X7	1	1	1	1	0
	X8	0	0	1	1	0
	X9	1	1	0	0	1
	X10	1	1	0	1	1

8.4-jadval.

Obyektlar	Belgilar
	x1	x2	x3	x4	x5
	1	0	1	0	1
	0	1	0	1	0
	1	0	1	1	0
	0	1	1	0	1

Talab etiladi: STdagi obyektlarni oʻxshashlik funksiyalaridan foydalanib, tanlanmadagi yoki sinfga qarashliligini aniqlang.
Masalaning yechilishi. 1. T_5,4 STdan obyektni tanlaymiz va T_5,6,2 ETdagi V₁ va V₂ sinf obyektlari bilan oʻxshashligini (8.6) - (8.9) formulalaridan foydalanib hisoblaymiz.
1. a, b, h, q -koeffitsientlarni hisoblash.
a - koeffitsiyentlar hisoblanadi:

b - koeffitsiyentlar hisoblanadi:

h - koeffitsiyentlar hisoblanadi:

q - koeffitsiyentlar hisoblanadi:


2. sinf uchun larning qiymatlarini hisoblaymiz:

sinf uchun larning qiymatlarini hisoblaymiz:

3. sinf uchun va uchun hisoblaymiz:

4. sinfuchun oʻxshashlik funksiyalarining qiymati hisoblanadi:

5. sinfuchun va oʻxshashlik funksiyalarining qiymati hisoblanadi:

Natija. Demak - sinfdan va - sinfdan hosil boʻldi. Bundan boʻgani uchun obyekt sinfga qarashli.
STdagi qolgan obyektlar ham yuqoridagi kabi sinflashtiriladi.

Dasturiy ta’minot. Oʻxshashlik funktsiyalardan foydalanib obyektlarni sinflovchi dasturni ishga tushirish bilan quyidagi oyna hosil boʻladi [100] (8.7-rasm).

8.7-rasm.
Ushbu oynachada boshlangʻich ma’lumotlar kiritiladi (8.8-rasm)



8.8-rasm.
va Hisoblash tugmachasini ishga tushirish bilan quyidagi natijalar hosil boʻladi (8.9-rasm):

8.9-rasm.
1-sinfga nisbatan oʻxshashlik koeffitsiyentlar qiymati (3.10-rasm):

8.10-rasm.
1-sinfga nisbatan oʻxshashlik fumksiyalar qiymati (3.11-rasm):

8.11-rasm.
2-sinfga nisbatan oʻxshashlik koeffitsiyentlar qiymati (3.12-rasm):

8.12-rasm

3-sinfga nisbatan oʻxshashlik koeffitsiyentlar qiymati (3.13-rasm):

8.13-rasm.
Yangi obyektnining qaysi sinfga tegishli ekanligi haqida qaror qabul qilish (3.14-rasm)

8.14-rasm.

9. Baholi hisoblash algoritmi

Masalaning qoʻyilishi. Masalaning qoʻyilishini bayon qilish qulay boʻlishi uchun quyidagi belgilashlarni kiritamiz. Aniqlanayotgan - raqamli obyektni orqali, bu obyektning i - belgisini a_ij bilan belgilaymiz. Agar belgi, , berilgan toʻplamda oʻz qiymatini qabul qilsa, u holda toʻplam va OT yetarli deyiladi. Bu toʻplamni G harfi bilan belgilaymiz [57,58].

Har biri ta belgilar bilan xarakterlangan ta yetarli OTni jadval koʻrinishda kiritamiz, bu yerda satr - obyektlar soni, ustun - belgilar sonini bildiradi. T_nm jadvalni yetarli jadval deb ataymiz.
Satrlari ta sinfga boʻlingan jadvalni, orqali belgilaymiz.
Bizga etalon obyektlarning koʻrinishdagi ba’zi bir toʻplamlari berilgan va bu toʻplam ta oʻzaro kesishmaydigan sinflarga boʻlingan.
Baholarni hisoblash algoritmidan foydalanib, yangi SG² obyektni oldindan berilgan sinflarning qaysi biriga qarashli ekanligini aniqlash talab etiladi.