8-mavzu. Tanlash va uning usullari. Tanlashning ijodiy ahamiyati

Ko‘pmartalitanlashdaboshlang‘ichmaterialdantanlanganlarbirnechaavloddavomidaolibboriladi. Butanlashdama’lumvaqtdansungtanlashto‘xtatiladi.
Uzluksiztanlashdatanlabolinganmaterialdanekishuchuntanlashuzluksizdavomettiriladi.
Ko‘pmartalivauzluksiztanlashko‘proqchetdanchanglanuvchio‘simliklardaolibboriladi.
Ommaviytanlash-bunda boshlang‘ichmaterialdanyaratilayotgannavuchunkeraklibelgilargaegabo‘lganbirnechtao‘simliktanlanadi. Laborotoriyadaularningxillanganligi,donlarito‘lishganligi, sog‘lomlikxususiyatlaritekshiriladi. Tanlabolinganhammao‘simliklarurug‘ito‘planibkeyingiyilibittadalagaekiladi. Yaratilgannavbirnechtao‘simliknaslihisoblanadi.
Yaratilayotgannavningkeraklibelgisigabirinchitanlashdayoqerishilsatanlashto‘xtatiladivabundaytanlashbirmartaliommaviytanlashdeyiladi. Buusuldagitanlasho‘zidanchanglanuvchio‘simliklardasamaralibo‘ladi.
Chetdanchanglanuvchio‘simliklardaesako‘pmartaliommaviytanlashsamaralihisoblanadi. Ulardakeraklimaqsadgaerishilgunchatanlashdavomettiriladi. Tanlangano‘simliklarrayonlashtirilgannavbilansolishtiribekiladi.
Ko‘pchiliko‘simliklardabutanlashuzluksizolibborilishikerak (qandlavlagi).
Ommaviytanlashsoddavaosonbajariladiganbo‘lganiuchunishlabchiqarishsharoitidahamkengfoydalanishmumkin. Urug‘chilikdakengqo‘llaniladi. Shu tarzdaularningmorfologikvabiologik-xo‘jalikxossalarisaqlabturiladi.
Urug‘chilikdakengtarqalgan negativ tanlashhamommaviytanlashningbirko‘rinishidir.
Ommaviytanlashyunalishitabiiytanlashgamoskelsa tez vayaxshinatijaberadi. Tezpisharlik, qurg‘oqchilikgachidamlilik, qishgachidamliylik. Buusulyordamidayaratilgannavlargakungaboqarning Zelenki, Puzanchiki, Maslenki, Pioner vajavdarning Vyatka, grechixaningBogato‘r, bahoribug‘doyning Chelyabinskaya, Pobeda, kuzgibug‘doyning Priazovskaya navlarimisolbo‘ladi.
Kamchiliklari-O‘simliklarningyaxshilanishigasekinta’sirqiladi, ularningirsiyxususiyatlarinito‘g‘ridan-to‘g‘ribaholashimkonibulmaydi,engqimmatlinus’halarniajratibolishvaularningafzalliklariniamalgaoshirishimkoninibermaydi.
YaKKA TANLASh -TANLAB OLINGAN HAR BIR o‘simlikbirnechaavloddavomidaaloxidaekibtekshiriladi. Yakkatanlashda populyatsiya oilavatizmalargaajraladi.
O‘zidanchanglanuvchio‘simliklardayakkatanlashningbirmartaligidanfoydalaniladi. Tanlashuchuntabiiy populyatsiya, duragaylarvamutantlarolinadi.
Tabiiy populyatsiya yokinavlardanolinganbittao‘simliknasl-li tizmadeyiladi.
Duragaypopulyatsiyadanolinganbittao‘simliknasliesaoiladeyiladi. Mutant populyatsiyadanolinganiesamutantlitizmadeyiladi.
Buusuldabirinchiyilitanlangano‘simliklarchiqitgachiqazishdanso‘ngyaxshilariikkinchiyilgi seleksiya ko‘chatzorigaengyaxshilariesanazoratko‘chatzorigaekiladi. Buerdayaroqsizlarichiqitgachiqaziladi. Yaxshinomerlardastlabkinavsinashgaundan konkurs navsinashgazonalsinashgavakeyinDavlatsinovigaberiladi.
Nazorat savollari.
1. Tanlashdebnimagaaytamiz?
2. Tanlashningqandayxillari bor?
3. O‘zidanvachetdanchanglanuvchio‘simliklardaommaviytanlashqandayolibboriladi?
4. O‘zidanchanglanuvchio‘simliklardayakkatanlashtartibinigapiribbering.