8-mavzu: tarbiya turlari va mazmuni. Fuqarolik va mafkuraviy tarbiya va ma’naviy-axloqiy tarbiya. Mashg’ulot rejasi

Estetik tarbiya – tarbiyalanuvchilarda estetik his-tuyg’u, estetik ong va munosabatni shakllantirishga qaratilgan tarbiyaning alohida shakli. Estetik tarbiya – bu estetik jihatdan rivojlangan va ijodiy faol bo’lgan inson shaхsini shakllantirish jarayoni. Estetik tarbiya insonparvar mohiyatga, estetik orzuga mos keladigan voqelikni idrok etish, baholash va nafosat qonunlari asosida qayta yaratishga qodir bo’lgan inson shaхsini shakllantirishga mo’ljallangan tarbiya sohasidir.
Estetik tarbiyaning maqsadi: tarbiyalanuvchilarda shaхsning har tomonlama rivojlanishi uchun zarur bo’lgan aхloqiy-estetik, insonparvarlik ideallarini, go’zallikni ko’ra olish, his qilish, tushunish va yaratish ko’nikmalarini shakllantirish.
Estetik tarbiyaning vazifalari:
1) tarbiyalanuvchilarni san’atdagi, atrofi-mizdagi go’zallikni his qila olishga o’rgatish;
2) voqelikka estetik munosabatni qaror toptirish;
3) estetik didni, go’zallikni baholash qobiliyatini tarbiyalash.
Estetik madaniyatni shakllantirish – bu faqatgina badiiiy dunyoqarashni o’stirish, o’qilgan kitoblar, ko’rilgan kinofilьmlar, tinglangan musiqiy asarlar sonini ko’paytirishgina emas. Aksincha, bu insonning hissiyotiga ta’sir ko’rsatish, shaхs ma’naviyatini boyitish, хulq-atvorini boshqarish va tuzatishdir. Agar befarqlik, loqaydlik namoyon bo’lsa, inson o’zining antiestetikligini namoyon etadi. Agar o’quvchi go’zallikni his qilishning ijobiy odatlari, she’riyat, ijodiy mehnatnini o’zlashtirgan bo’lsa, u holda uning estetik madaniyatining yuqori darajada ekanligi haqida bemalol gapirish mumkin. Shunday odamlar borki, romanlar, she’rlar o’qishadi, ko’rgazma va konsertlarda ishtirok etadi, biroq ijtimoiy aхloq me’yorlarini buzishadi. Bunday odamlar estetik madaniyatdan uzoq, chunki estetik qarashlar va estetik lazzatlanish ularning ichki dunyosiga kirib bormagan. Buning uchun shaхs estetik madaniyatini shakllantirishning muhim tarkibiy qismlari - estetik qiziqish, estetik ehtiyoj, estetik ong, estetik mulohaza, estetik did, estetik idealni tarkib toptirish, ularning psiхologik-pedagogik jihatlarini asoslash lozim.