8. Миллий бойлик статистикаси мавзуси учун масалалар 1-масала

8. Миллий бойлик статистикаси мавзуси учун масалалар

1-масала. Мамлакатнинг номолиявий активлари ҳақидаги маълумотларга асосланиб миллий бойлик таркибини ва динамикасини таҳлил қилинг(млрд.сўм).

Кўрсаткичлар	2011	2012	2013	2014	2015
Жами	2382,9	2885,6	3585,5	3948,9	4329,2
Асосий капитал (тугалланмаган қурилишни ҳисобга олган ҳолда)	2216,2	2673,9	3354,7	3644,1	3957,4
Моддий айланма маблағлар	166,7	21,7	230,8	304,2	371,8

2-масала. Фирмадаги асосий капиталнинг йил бошидаги тўлиқ бошланғич қиймати 116 млн.сўм, йил давомида олинган янги асосий капитал қиймати 7,2 млн.сўм ва чиқариб юборилган асосий капиталнинг тўла бошланғич қиймати 4 млн.сўм, қолдиқ қиймати 0,8 млн.сўмни ташкил қилади. Асосий капиталнинг йил бошига эскириш даражаси 18%, йиллик амортизация нормаси 13%.

Аниқланг:
1) асосий капиталнинг янгиланиш коэффициентини;
2) асосий капиталнинг чиқиб кетиш коэффициентини;
3) асосий капиталнинг яроқлилик коэффициентини (йил бошига ва охирига).

3-масала. Фирмани асосий капиталдан бирининг (қайта баҳолаш вақтида) тўлиқ баланс қиймати 126 млн. сўмга, унинг қолдиқ қиймати 118 млн. сўмга тўғри келган. Тасдиқланган қонунга биноан ушбу асосий капитални қайта баҳолаш индекси 1,15 га тенг деб қабул қилинган.

Аниқланг:
1) қайта баҳолаш вақтидаги эскириш қийматини;
2) қайта баҳолаш натижасида тўлиқ тиклаш қийматини;
3) қайта баҳолаш натижасида асосий капиталнинг қолдиқ қийматини.

4-масала. Учқун МЧЖ корхонаси бўйича асосий капитал баланси келтирилган (минг.сўм):

Асосий капиталнинг турлари	"Учқун" МЧЖ
	Йил бошига қолдиқ қиймат	Келиб тушган			Чиқарилган				Йил охири-даги қол-диқ
		Жами	Ш.ж. янги	Жами		Аморти-зация	Чиқарил-ганнинг қолдиқ қиймати
Бинолар	7583			3749		3700	49
Иншоатлар	112			76		76
Узатиш мосламалари	124			117		117
Машина ва жиҳозлар	69414	27065	2706	65691		65524	167
Транспорт воситалари	539			431		431
Бошқа асосий капитал	272			264		264
Жами						70161

Бўш катакларни тўлдиринг, асосий капитал ҳаракати ва ҳолати кўрсаткичларини аниқланг.

5-масала. Қурилиш ташкилотлари бўйича қуйидаги маълумотлар берилган (млн.сўм):

Қурилиш ташкилот-лари	Қурилиш-монтаж ишлари ҳажми		Асосий капиталнинг ўртача йиллик қиймати йиллик қиймати
	Базис давр	Жорий давр	Базис давр	Жорий давр
1	2577	4300	3900	3980
2	2800	5000	1900	3500
3	3200	4500	3300	4000
4	5800	6900	2800	4800
5	6300	8500	3200	4000

Аниқланг:
1) капиталдан фойдаланиш кўрсаткичларини;
2) ишлар ҳажмининг, асосий капитал ва капитал қайтимининг алоҳида индексларини;
3) қурилиш ташкилоти бўйича капитал қайтими сиғимининг ўзгарувчан ва ўзгармас таркибли ҳамда тузилмавий силжишлар индексларини.
Маҳсулот ҳажмини ўзгаришини омилли таҳлил қилинг.

6-масала. Корхона асосий капиталининг ҳолати ва ҳаракати бўйича қуйидаги маълумотлар келтирилган: ( млн.сўмда):
1. Йил бошига асосий капиталнинг тўла бошланғич қиймати 747
2. Йил бошига эскириш даражаси, % 20
3. Йил давомида кирим қилинган асосий капиталнинг қиймати 120
4. Ҳисобдан чиқарилган асосий капиталнинг тўла бошланғич қиймати 50
5. Ҳисобдан чиқарилган асосий капиталнинг қолдиқ қиймати 10
6. Йил давомида фондларни амортизацияси 60
7. Асосий капитални ўртача йиллик қиймати 800
8. Ишлаб чиқарилган маҳсулот қиймати 1400

Аниқланг:
1) йил охирига асосий капиталнинг тўлиқ қийматини;
2) йил охирига асосий капиталнинг қолдиқ қийматини;
3) йил охирига асосий капиталнинг эскириш коэффициентини;
4) асосий капиталнинг йил охирига яроқлилик коэффициентини;
5) асосий капиталдан фойдаланиш кўрсаткичини.

7-масала. Ҳисобот даврида маҳсулот ҳажми солиштирма баҳоларда 2% ошган. Асосий капиталнинг ўртача йиллик қиймати эса 5,5% га ошган. Келтирилган маълумотга асосан капитал қиймати динамикасини аниқланг.


8-масала. Корхона бўйича қуйидаги маълумотлар берилган:(млн. сўм):

Кўрсаткичлар	Базис давр	Жорий давр	Ўзгариши эиши
			сумма	%
1 .Ялпи фойда 2.Сотилган маҳсулотлар (ўзгармас баҳоларда) 3.Асосий капиталнинг ўртача йиллик қиймати(ўзгармас баҳоларда) 4.Моддий айланма маблағлар захирасининг ўртача йиллик қиймати	4925	5485
	37850	42080
	33150	35400
	5440	5525

Бўш катакларни тўлдиринг ва аниқланг:
1)капитал қайтими ва капитал сиғимини;
2)айланма маблағларнинг бириктириш ва айланиш кўрсаткичларини;
3) натижаларни таҳлил қилинг.

9-масала. Корхона бўйича қуйидаги маълумотлар келтирилган:
Жорий даврда корхонанинг соф фойдаси 2,8 млн сўмга тенг, асосий капитал ҳажми йил бошида 8,6 млн сўмга, йил охирида эса 10 млн сўмга тенг бўлиб, айланма маблағлар захирасининг қолдиғи эса мос равишда 2,2 ва 2,0 млн. сўмни ташкил этган.
Ишлаб чиқариш капиталининг самарадорлик даражасини аниқланг.

10-масала. Корхона бўйича икки давр учун қуйидаги маълумотлар берилган:

Кўрсаткичлар	Базис даври	Жорий даври
1.Ишлаб чиқарилган маҳсулот ҳажми (ўзгармас баҳода, минг сўмда)	75250	84000
2.Асосий ишлаб чиқариш капиталнинг ўртача йиллик	25000	28500
қиймати (ўзгармас баҳода, минг сўмда)
З.Корхона ходимлари сони, киши	120	125

Аниқланг:
1) ҳар бир давр учун:
а) асосий капиталдан фойдаланиш кўрсаткичини;
б) меҳнат унумдорлигини.
2) ишлаб чиқарилган товар маҳсулотининг омиллар таъсирида ўзгаришини:
а) капиталдан олинадиган самаранинг ўзгариши ҳисобига;
б) асосий капитал ҳажмининг ўзгариши ҳисобига;
в) меҳнат унумдорлигининг ўзгариши ҳисобига;
г) ходимлар сонининг ўзгариши ҳисобига.