8-sinf ona tili darsligidagi mashqlar, matnlar, lug`atlar

gaplarni sodda kesimli gaplarga aylantiring.  
1.Rostlik ila xiyonat ikkisi jam’ kelmas. –kela olmas(A.Avloniy) 2.Rostgo`ylikda 
xavf-u xatar ko`rsanglar ham, rost so`zlash kerak. (Hadisi sharif) 3.Yolg`on uzoqqa 
ketsa ham, Haqiqat quvib yetar. (Maqol) 4.O`zida biroz haqiqati bo‘lgan chalkashliklar 
− eng xavflilari. (Adam Smit) 5.Oxir-oqibat yolg`on nima o`zi? Niqoblangan haqiqat. 
1. Kesim tuzilishiga ko`ra qanday turlarga bo`linadi?
2. Sodda kesim nima?
3. Murakkab kesim deb nimaga aytiladi?
4. Sodda va murakkab kesimni shakllantiruvchi vositalarni sanang 
94-mashq.“Haqiqatning chirog‘i” sarlavhasiga mos maqol va matallardan topib, ularning 
qo‘llanish o‘rinlari haqida matn yarating.
68-topshiriq. “Qush nomlari” mavzusidagi “Kim topqir?” bahsiga tayyorlaning. 
 

---

 
 40 -DARS BOG`LAMA

95-mashq. 1. Berilgan gaplarni ikki guruhga ajrating: 
1) murakkab kesimli gaplar; 
2) sodda kesimli gaplar. 
l.Y uzni yerga qaratish bundan ortiq bo‘ladimi? ( 0 ‘.Hoshimov) 2. Uning esiga
haligi mish-mishlar tushib, yuragi bigiz sanchganday og'ridi. 3. Yurtimizda alanga 
porlar, sevmoq uchun, sevilmoq uchun. (Q o‘shiqdan) 4. Kumush Otabek nomini
eshitgach, sekingina ko‘tarilib qo‘ydi.
(A.Qodiriy) 5. Erkalatgach onasi, taltayadi bolasi. (M aqol)6. Biroq, arava
yaqinroq kelganda poxol shlyapasini bostirib olgan semiz odamni ilg‘adim-u
hammasini angladim. ( 0 ‘.Hoshimov) 7. Otasi kelavermagach, bolalarning dod-voyi 
eshitila boshladi. 8. Sevmoq uyat emasdir, har kimda bor bu savdo... (Maqol) 9.
Chekishning zarari haqida qancha gapirilmasin, bu dahshatli og‘uga qarshi kurash
sust ketmoqda. (Gazetadan) 10. Ming yillarkim bulbul kalomi o‘zgarmaydi —
yaxlit hamisha. (A. Oripov)