8-tema: Úlken hám mektepke tayarlaw toparlarında súwretlew iskerlik shınıǵıwların ótkeriw texnologiyaları. Tárbiyashınıń shınıǵıwǵa tayarlıǵı

Shınıǵıwdıń juwmaǵı–balalar menen islengen tapsırmanı analizlew. Tárbiyashı jumıstı tamamlawdı qatań usınsa, balalar barlıǵı jumıstı tamamlawı hám tárbiyashı kúnniń ekinshi yarımında balalarǵa óz jumısların tamamlap alıwǵa imkan jaratıwı tiyis. Balalar jumısın analizlew áhmiyetli metodlardan biri bolıp esaplanadı. Balalar jumıslarınıń analizi tálim-tárbiyalıq áhmiyetke iye. Balalardıń jumısları diywalı gazeta etip qıstırıladı. Balalar diywalı gazetadaǵı jumısların jaqsılap kórip shıǵadı. Tárbiyashı balalardıń pikirlerin soraydı hám balalardıń jumıslarına ulıwma baha beredi. Shınıǵıwdan soń balalarǵa óz jumısların kórip shıǵıw ushın jáne bir márte imkaniyat jaratıp beredi. Eger shınıǵıw sozılıp, waqıt qalmasa, seyilden keyin yaki kúnniń ekinshi yarımında ámelge asırıw múmkin. Balalar jumıslarında tárbiyashı ata-analar ushın múyesh shólkemlestiredi hám balalar jumısların ol jerde keyingi shınıǵıwǵa shekem qaldırıladı. Álbette, olar dáslep jaqsılap bezetiledi. Olardı túrlishe bezetiwi múmkin. Eger múyesh shólkemlestiriwdiń ilájı bolmasa, balalar jumısınan albom islenedi. Bir betten bir adamǵa ajıratıladı hám bettiń ústine konvert jabıstırıladı. Balanıń ismi jazıp qoyılıp, usı konvertke balanıń hár bir orınlaǵan jumısı qoyıladı.Aralas jastaǵı toparlarda shınıǵıwdı shólkemlestiriw ózine tán qásiyetke iye bolıp tabıladı. Bul topardı 2-3 joqarı toparǵa bólip, hár biri ushın óziniń baǵdarlama mazmunı anıqlanadı. (balalardıń barlıǵı, birgelikte, bir waqıtta, bir iskerlik penen shuǵıllansa da).
Bilim – mektepke shekemgi tárbiya jasındaǵı balalardı elementar bilimler sisteması menen tanıstırıwda, mektepke shekemgi bilimlendiriw mákemeleri ushın islep shıǵılǵan baǵdarlamalarda názerde tutılǵan kónlikpe hám tájiriybelerdi qáliplestiriwde jetekshi roldi oynaydı. Bilim beriw procesinde balalarǵa jańa bilimlerdi turaqlı berip barıw, olar toplaǵan túsiniklerdi anıqlaw hám sistemalastırıw, balalardıń biliw processleri hám pikirlew jedelliklerin rawajlandırıw ámelge asırı-ladı. Bilim – eki tárepleme process: shınıǵıwlar baqlanar eken, tárbiyashınıń bilim beriw iskerligin, onıń balalarǵa tásir etiw imkaniyatların hám balalardıń juwap beriw reakciyaların, oqıw háreketleri sapasında bahalaw áhmiyetli bolıp esaplanadı.Tálim processi balalardıń fizikalıq, ruwxıy, miynet hám estetikalıq rawajlanıwlarına hár tárepleme tásir kórsetedi. Tálim procesiniń áhmiyetli wazıypası onıń balalarǵa tárbiyalıq, ulıwma tálim tásirin (baqlawshılıq, zeyinlilik, aqılıy, sóylew hám háreket jedelligi, ózbetinshelik, dóretiwshilik baslamanıń rawajlanıwın) anıqlaw bolıp tabıladı. Pedagog hár bir shınıǵıwda tálim hám tárbiyanıń ózara baylanısqan wazıypaların ámelge asırıwdı este saqlawı áhmiyetli bolıp esaplanadı. Mısalı, balalarǵa súwret salıw usılların túsindirer eken, ol balalarǵa predmetti sistemalı analizlewdi, kórgenlerin súwretlewdi, háreket usılları haqqında aytıwdı, boyawdan tártipli paydalanıwdı, dostına kesent bermewdi, aqırında barlıq nárseni ózi ornı-ornına alıp qoyıwdı úyretedi. Súwretlew iskerligi shınıǵıwlarında balalardıń sırtqı qorshaǵan dúnya haqqındaǵı túsinikleri qanday ekenligin, olar óz pikirlerin erkin ayta alıwın, olardıń sózlik baylıqları qanday ekenligin anıqlaw múmkin. Balalardaǵı ruwxıy túsinik dárejesin islengen jumıslardı bahalawı hám sol sıyaqlılardaǵı pikirleri hám replikalarınan bilip alıw múmkin. Demek, kórilgen hár bir shınıǵıwlarda baǵdarlamanıń barlıq bólimleri boyınsha balalar menen alıp barılǵan jumıstıń dárejesi tap aynadaǵı sıyaqlı sáwlelenedi. Tárbiyashı ótkeretuǵın hár qıylı shınıǵıwlardıń tabısı úsh shártke: baǵdarlamanı jaqsı biliwge, tálim metodikasın iyelegenlikke, óz toparındaǵı balalardıń jas hám individual qásiyetleri hám imkaniyatların biliwge baylanıslı boladı. Tárbiyashını qadaǵalaw hám oǵan járdem kórsetiw ushın mektepke shekemgi bilimlendiriw mákemesi baslıǵı barlıq jas toparlarınıń baǵdarlamasın hám tálim metodikasın biliwi, mektepke shekemgi tárbiya jasındaǵı balalardıń psixo-fiziologiyalıq qásiyetlerin túsiniwi, jańa ilimiy tájiriybeler hám eń aldınǵı pedagogikalıq tájiriybeden xabardar bolıwı kerek.

Qadaǵalawshı sorawlar

1. Túrli jas toparlarda súwretlew iskerligi shınıǵıwların ótkeriw waqtın aytıń?

2. 
   Súwretlew iskerligi shınıǵıwların nátiyjeli shólkemlestiriwde tárbiyashı tayarlıǵınıń abzallıqları haqqında maǵlıwmat beriń.
   
3. 
   Súwretlew iskerligi shınıǵıwlarınıń bólimleri haqqında túsinik beriń.
   
4. 
   Tárbiyashı ótkeretuǵın hár qıylı shınıǵıwlardıń tabısı nelerge baylanıslı?