9- amaliy mashg‘ulot ultratovushli defektoskop yordamida lokomotiv detallarining texnik holatini baholash. Ishdan maqsad

9- AMALIY MASHG‘ULOT

Ultratovushli defektoskop yordamida lokomotiv detallarining texnik holatini baholash.

Ishdan maqsad: Ultratovushli defektoskop yordamida lokomotiv detallarining texnik holatini baholashni o‘rganish

9.1. Umumiy holatlar
Tirsakli vallar va tub (korennix) va shatunli (shatunnix) podshipniklarning qopqoqlari Ishlab chiqarish jarayonida aniq o‘lchovga ega bo‘lishi, ular dizel dvigatelining butun ishlashi davomida ishonchli ishlashini taminlab, shuning uchun bu qismlarga zarar yetkazish, asosan, ularni ishlab chiqarish paytida yoki eksplutatsiya vaqtida buzilganligi sababli ro‘y beradi. Tirsakli val ko‘pincha podshipniklarning ishlamay qolishi yoki tirsakli valning noto‘g‘ri joylashtirilishi natijasida sinishi mumkin. PD1M dizelidagi tirsakli vallarning sinishi asosan shatun bo‘ynida, D100 tipidagi dizel dvigatellarda esa bo‘yinlarda (sheyka) sodir bo‘ladi.
Tirsakli valdagi yoriqlarni aniqlash uchun UZD-64 ultratovushli defektoskop yordamida tekshiriladi. Tekshiruvni boshlashdan oldin, defektoskop boshlang‘ich impuls ossiloskop ekranining chap tomonida joylashadi (13-rasm). Boshqariladigan valning bo‘yni 2 tozalanadi va moy bilan moylanadi.
Prob (щуп) bo‘yin atrofiga o‘tkazilganda, katta hajmdagi va G impulsi harakati paytida barqaror ko‘rinadigan narsa tekshirilayotgan hududda nuqson borligini ko‘rsatadi. Nosoz joyni aniqlash uchun boshqaruv dastagini burab, “chuqurlik” defektoskop II ning xizmat pulsini pulsning I cho‘qqisiga qadar: a, b va c nuqsonlardan.


13-rasm. Dizel dvigatelning tirsak valining bo‘yinini ultratovushli defektoskop bilan tekshirish zanjiri:
1 – zond (shup); 2 - bo‘yin (sheyka); 3 – bo‘yin (sheyka); 4 - dastag shkalasi "chuqurlik"; 5 - ossiloskopning ekrani; I – nosozlikkacha bo‘lgan impuls; II - xizmat impulsi; III - boshlang‘ich impuls; O - masofadan yo‘naltirilgan nuqta: a. b, c - impuls holati I

10D100 dizel dvigatelining tirsakli vali joylashuvidan qat’iy nazar har qanday o‘lchamdagi darz ketishlar aniqlanganda undan foydalanishga ruxsat berilmaydi.

Talaba lokomotiv qismlarini tekshirish natijalarini ultratovushli defektoskop yordamida asoslab berishi kerak.

9.2 Amaliy mashg‘ulot tarkibi

1. 
   Lokomotivlarda ultratovushli defektoskopni qo‘llanilishi bilan tanishing.
   
2. 
   Lokomotiv qismlarini ultratovushli defektoskopda tekshirish tartibini o‘rganish.
   
3. 
   Nazorat savollariga javob bering.
   

9.3. Nazorat savollari

1. 
   Lokomotivning tirsakli validagi yoriqlarni tekshirish usullarini tushuntiring.
   
2. 
   Lokomotivlarda ishlatiladigan UZD-64 ultratovushli defektoskop tuzilishini tushuntiring.
   
3. 
   Tirsakli valdagi yoriqlarni aniqlash uchun UZD-64 ultratovushli defektoskop ishlash jarayonini tushuntiring.