9 амалий машғулот

9 - амалий машғулот.

Қаршиликларнинг параллел ва кетма-кет уланишлари, ҳамда уларга оид масалалар ечиш
Машғулотнинг мақсади: Талабаларга қаршиликларининг параллел ва кетма-кет уланишларига оид маълумотларни бериш, ҳамда билим ва кўникмаларни масалалар ёрдамида шакллантиришдан иборат.
1. Назарий қисм.
Ўтказгичларнинг уланиш усуллари.
Кетма-кет улаш: Ўзаро кетма-кет уланган ўтказгичларнинг умумий қаршилиги барча ўтказгичлар қаршиликлари , , , … , нинг алгебраик йиғиндисига тенг:
.
Параллел улаш: Ўзаро параллел уланган ўтказгичларнинг умумий қаршилиги барча ўтказгичлар қаршиликлари , , , … , нинг алгебраик йиғиндисига тенг:
.
2. Амалий машғулотга доир намунавий масалалар ечиш.
9.1-масала. Электр занжирига келтирилган R₁=2 Ом; R₂=0,5 Ом; R₃=1 Ом; R₄=3 Ом; R₅=4 Ом ва R₆=5 Ом ли қаршиликларнинг миқдорига қараб, электр занжири схемасининг эквивалент қаршилиги (R_ЭКВ) аниқлансин.

Ечиш: Аввало масаланинг берилган қийматлари, ҳамда қаршилик-ларнинг кетма-кет ва параллел уланиш усуллари асосида келтирилган схемасини соддалаштириш керак.
Бунинг учун қаршиликларнинг параллел улаш усули асосида, электр занжирининг ҳисобланаётган қисм қаршилигини R₇ деб белгилаймиз, яъни:
(Ом)
Сўнгра қаршиликларнинг кетма-кет улаш усули асосида, электр занжирининг ҳисобланаётган қисм қаршилигини R₈ деб белгилаймиз:
(Ом)
Қаршиликларнинг параллел улаш усули асосида, электр занжири-нинг ҳисобланаётган қисм қаршилигини R₉ деб белгилаймиз:
(Ом)
Умумий ҳолатда қаршиликларнинг кетма-кет улаш усули асосида, электр занжирининг эквивалент қаршилигини R_экв ҳисоблаймиз:
(Ом)