9-ma’ruza Mavzu: Birlamchi tarmoqlar. Frame Relay Reja: Global tarmoq. Birlamchi tarmoqlar

O‘tkazish imkoniyatining kafolatlari. Frame Relay tarmoqlari aloqa 
operatorlari kompyuter trafigini uzatishda tijorat xizmatini ko‘rsatish uchun yaratilgan 
edi. Mijozlar uchun yangiliklardan biri va juda jalb etuvchi Frame Relay ning 
xizmatlarining xususiyati bo‘lgan - virtual ulanishlarning o‘tkazish imkoniyatining 
kafolatlari bo‘ldi. Frame Relay texnologiyasida har bir virtual ulanishlarga 
axborotlarni uzatish bilan bog‘liq bo‘lgan bir necha ko‘rsatgichlar belgilangan. 
Axborot uzatishning kelishilgan tezligi (Committed Information Rare, CIR 
– soglasovannaya skorost peredachi dannix) – ulanishlarni kafolatlangan 
o‘tkazish imkoniyati; tarmoq foydalanuvchining axborotlarini yuklama taklif 
etgan tezlikda uzatishni kafolatlaydi, agarda u tezlik CIR dan oshib ketmasa. 
Kelishilgan tebranish kattaligi (Committed Burst Size, Bc – soglosovannaya 
velichina pulsatsii) – CIR da kelishilgan tezlikka rioya qilingan holda T vaqt oralig‘ida 
tarmoq ushbu foydalanuvchidan baytlarni maksimal sonini uzatishi – tebranish vaqti 
deb ataladi. 

---

Tebranishning qo‘shimcha kattaligi (Excess Burst Size, Be) – T vaqt oralig‘ida 
tarmoq Be o‘rnatgan kattalikdan ortiq baytlarni maksimal sonini uzatishga urinishi. 
Be tebranishning ikkinchi ko‘rsatgichi CIR profiliga sig‘magan kadrlarni tarmoq 
operatoriga differensial ishlov berishga imkon beradi. Odatda Be tebranishni oshishiga 
olib keluvchi, lekin Vs+Ve tebranishlardan oshmaydigan kadrlarni tarmoq tashlab 
yubormaydi, xizmat ko‘rsatadi ammo kafolatlanmagan CIR tezligida. Frame Relay 
kadrlarida buzilish dalilini xotiralash uchun maxsus yo‘q qilish imkoniyat maydoni 
(Discard Eligibility, DE) mavjut. Va faqt agarda Vs+Ve dan oshib ketgan taqdirda kadr 
tashlab yuboriladi. Agarda keltirilgan kattaliklar aniqlangan bo‘lsa, u holda T vaqt 
quyidagicha aniqlanadi: 
T – Vs/ CIR 
CIR va T qiymatlarni o‘zgartirsa bo‘ladigan ko‘rsatgich sifatida qaralsa bo‘ladi, 
u holda natijaviy ko‘rsatgich Vs tebranish bo‘ladi. Odatda trafikning tebranishini 
nazorati uchun T vaqt tanlanadi, 1-2 sekund kompyuter axborotlarini uzatish uchun va 
tovushni uzatish uchun esa g‘nlab millisekund oralig‘idagi vaqt tanlanadi. 
CIR, Vs, Vu va T ko‘rsatgichlar orasidagi nisbatni 20.6-rasmda ko‘rsatilgan (R – 
ega bo‘lish kanalidagi tezlik; f1 – f5 - kadrlar).