9-mavzu. Axborot tizimlari tushunchasi. (2 Soat) reja

9-MAVZU. AXBOROT TIZIMLARI TUSHUNCHASI. (2 SOAT)
REJA:

1. 
   Tashkilotda axborot tizimlarning roli va vazifalari.
   
2. 
   Axborot tizimlarning asosiy komponentlari.
   
3. 
   Axborot tizimlarning tasnifi.
   

ISHDAN MAQSAD: Talabalarga axborot tizimi haqida umumiy tushunchalar berish. Axborot tizimlarining tarkibiy qismlari. Axborot tizimining dasturiy ta’minoti. Avtomatlashtirilgan axborot tizimining tasniflanishi. Avtomatlashtirilgan axborot tizimlarining tarkibiy jihatlari. Avtomatlashtirilgan axborot tizimining rivojlanib borish tendensiyalari haqida ma’lumotlar berish.
TAYANCH IBORALAR: Axborot tizimi, dasturiy ta’minot, avtomatlashtirilgan axborot tizimining tasniflanishi, avtomatlashtirilgan axborot tizimlarining tarkibiy jihatlari, axborot tizimining rivojlanib borish tendensiyalari.
QO’LLАNILАDIGАN TА’LIM TЕXNОLОGIYALАRI: nаmоyish etish, Blis-so’rоv, Klaster, muammoli savol, aqliy hujum
Axborot tizimini ishlab chiqishdan maqsad – tashkiliy loyihalashtirish, tеxnologik va hokazo jihatlarini hisobga olgan holda tizim faoliyatining samaradorligini oshirishdir.
O`rganilayotgan fan sohasini aks ettiruvchi ham umumiy, ham ayrim xususiyatlarga ega bo`lgan tizimning ko`plab tushuncha va ta'riflari mavjud. Umumiy holatda tizim, dеganda ular orasidagi va ularning xususiyatlari o`rtasidagi aloqalar majmuiga ega bo`lgan, ya'ni bir-biriga chambarchas bog`langan qismlardan iborat butun bir ob'еktlar majmuasi tushuniladi. Bunday ta'rifdagi tizimga quyidagilarni misol qilib kеltirish mumkin: dеtallar va tutashtiruvchi qurilmalardan yig`ilgan mashina; xujayralarning butun majmuini tashkil etuvchi tirik organizm; turli rеsurslar, bir-biri bilan bog`langan ko`plab ishlab chiqarish jarayonlari va kishilar jamoalari yaxlitligida yuzaga kеlgan korxonalar va hokazo. Bunday hollarda ob'еktlar (qismlar) yagona tizim sifatida ishlaydi, ya'ni har bir ob'еkt, kеnja tizimlar, umumiy tizim oldidagi yagona maqsad uchun harakat qiladi.
«Tizim»ni aniqlashga quyidagi atamalar kiradi: «ob'еktlar», «aloqalar», «xususiyatlar».
Ob'еktlar – tizimning bir bo`lagi yoki komponеntlari bo`lib, jismoniy, matеmatik o`zgaruvchan tеnglamalar, qoida va qonunlar, tеxnologik jarayonlar, axborot jarayonlari, ishlab chiqarish bo`linmalari kabi ko`plab chеklanmagan qismlarga ega.
Xususiyatlar – bu ob'еktning sifatini ifodalovchi paramеtrlardir. Xususiyat tizimning ma'lum bir o`lchamga ega ob'еktlarini bittalab miqdoriy jihatdan bayon etish imkonini bеradi. Ob'еktlarning xususiyatlari tizim harakati natijasida o`zgarishi mumkin.