9-mavzu: korxonalarning innovatsion faoliyati va uning samaradorligini oshirish yo‘llari

9-MAVZU: KORXONALARNING INNOVATSION FAOLIYATI VA UNING SAMARADORLIGINI OSHIRISH YO‘LLARI
Reja:
1. Innovatsiyaning mohiyati, ahamiyati va turlari.
2. Korxonalarda innovatsion faoliyatning tashkil etilishi.
3. Korxonalardagi ilmiy taqdidotlar va rivojlanish (R&D) bo‘limining faoliyati mazmuni.
4. Korxonalar faoliyatiga innovatsiyalarni joriy etish bo‘yicha ilg’or xorijiy davlatlar tajribasi.


1. Innovatsiyaning mohiyati, ahamiyati va turlari.

Innovatsiya - bu texnika, texnologiya, ishni tashkil etish yoki boshqaruvdagi samaradorlikni oshiradigan yangilikdir.

Innovatsion faoliyatda davlatning asosiy roli - korxonalarning innovatsion rivojlanishi uchun sharoitlarini ta'minlash. Korxonalarning innovatsion faoliyatini rag'batlantirish va tartibga solish bo'yicha maqsadli harakatlarni amalga oshirish uchun davlat quyidagi vositalarga ega:

• 
  kredit va soliq siyosatini rag'batlantirish;
  
• 
  innovatsion faoliyat subyektlari va investorlar uchun iqtisodiy manfaatlar tizimi;
  
• 
  yangi mahsulot ishlab chiqarishni qo'llab-quvvatlash.
  

Davlat ijtimoiy ahamiyatga ega innovatsion loyihalar: transport, kommunikatsiyalar, energetika, uy-joy kommunal xo‘jaligi sohalarida zamonaviy texnologiyalar, mahsulotlar va xizmatlarni amalga oshirishda bevosita xo‘jalik yurituvchi subyekt (investor) sifatida ishtirok etishi mumkin. Shu bilan birga, qulay foiz va soliq stavkalari, kredit resurslarining ko'lami korxonalarning innovatsion strategiyasini amalga oshirish uchun asosiy hisoblanadi.
Davlat innovatsion sohada ijobiy o'zgarishlar uchun sharoit yaratadi. U bilim talab qiladigan, yuqori texnologiyali ishlab chiqarishga sarmoya kirituvchi investorlarni soliq imtiyozlari, davlat kafolatlari, kreditlar va subsidiyalar orqali qo‘llab-quvvatlash va rag‘batlantirishni ta’minlaydi. Innovatsion sohada davlatning muhim vazifalaridan biri - mulkchilik shaklidan va moliyalashtirish turlaridan qat'i nazar, barcha sub'ektlar tomonidan innovatsion faoliyatni amalga oshirish uchun qulay sharoitlar yaratish maqsadida soliq tizimini takomillashtirishdir.
Davlatning innovatsiyalarni boshqarish sohasidagi funksiyalariga quyidagilar kiradi:

• 
  davlat dasturlarini shakllantirish va ilmiy-texnikaviy sohani rivojlantirishning ustuvor yo‘nalishlarini belgilash;
  
• 
  mamlakatning kelajakdagi rivojlanish darajasini, fundamental fanni rivojlantirishni belgilovchi fundamental tadqiqotlarni moliyalashtirish;
  
• 
  ta'limni rivojlantirish, fan, universitet va biznesning samarali integratsiyalashuvi uchun shart-sharoitlarni shakllantirish, ilmiy va muhandislik kadrlarini tayyorlashni tashkil etish;
  
• 
  maxsus iqtisodiy va texnologik-innovatsion zonalarda faoliyatni tartibga solish;
  
• 
  innovatsion muhitni ta'minlovchi milliy innovatsion tizimni shakllantirish va rivojlantirish.
  

Davlat fan, texnika va texnikani rivojlantirish strategiyasi va ustuvor yo‘nalishlarini ishlab chiqadi. Davlat tadqiqot, ishlanmalar va davlat ehtiyojlari uchun zarur mahsulotlar ishlab chiqarish uchun buyurtmalar beradi, shuningdek, maslahat xarakteriga ega bo'lgan tovarlarning ayrim turlari va guruhlari bo'yicha xalq xo'jaligi ehtiyojlari uchun yo'riqnomalarni shakllantiradi.
Innovatsion faoliyat boshqaruvning turli darajalarida - bevosita korxonada, korxonalar birlashmasi doirasida, hududiy va davlat darajasida tashkil etilishi mumkin. Har bir darajada innovatsiyalarni tashkil etishning o'ziga xos usullari qo'llaniladi.