9-Mavzu: Tekis egilish. Normal kuchlanishni hisoblash. Mustahkamlik shartlari. Umumiy tushunchalar. Sof va ko‘ndalang egilish

Ko‘ndalang kuch, eguvchi moment va berilgan kuch intensivligi orasidagi bog’lanishlar
Tekis ko‘ndalang egilishda bo‘lgan intensivligi q ga teng taralgan kuch ta’sirida bo‘lgan balkadan uzunligi dz ga teng element ajratib olamiz va bu element muvozanatini tekshiramiz.
Kuchlardan y o‘qiga proeksiya olamiz:
Bundan
yoki
Demak, kesuvchi kuchdan absessa z o‘qi bo‘yicha olingan birinchi hosila yoyilgan kuch intensivligining teskari ishora bilan olingan qiymatiga tengdir.
Endi barcha ta`sir etayotgan kuchlardan C nuqtaga nisbatan moment olamiz:
bu yerdan:
bu yerda:
kichik miqdor bo‘lgani uchun uni:
unda quyidagi ko‘rinishga ega bo‘ladi:
Demak balka ko‘ndalang kesimida xosil bo`ladigan eguvchi momentdan absessa z o‘qi bo`yicha olingan birinchi hosila shu kesimdagi ko‘ndalang kuchga tengdir. Yuqoridagilar Juravskiy formulasi deb ataladi.
Balkalarni normal kuchlanish bo’yicha egilishdagi mustahkamlik sharti
Biz yuqorida ko‘rib o‘tdikki, normal kuchlanish kesimning neytral o‘qidan eng uzoq masofada maksimal qiymatga ega bo‘lib neytral o‘qda esa nolga teng.Urinma kuchlanish esa unga teskari ya‘ni neytral o‘qda maksimal qiymatga kesim yuzasida esa nolga teng. Agarda balkaning uzunligi kesim balandligiga nisbatan katta bo‘lsa unda
,
kichik qiymatga ega.Shuning uchun balkalarning mustahkamligi normal kuchlanish bo‘yicha taminlanadi (Bundan yupqa devorli balkalar mustasno). Unda normal kuchlanish bo‘yicha balkaning mustahkamlik sharti teng:
ga nisbatan
Bu yerda
-ruxsat etilgan normal kuchlanish.Ular quyidagicha tanlanadi:
plastik materiallar uchun;
mo‘rt materiallar uchun;
n - ehtiyot koeffitsiyenti.
Agarda material cho‘zilish va siqilishga bir xil qarshilik ko‘rsatsa unda kuchlanishning ishorasidan qat‘iy nazar eng katta qiymati olinadi.Cho‘zilish va siqilishga har xil qarshilik ko‘rsatadigan mo‘rt materiallar uchun eng katta cho‘zuvchi yoki siquvchi kuchlanish qabul qilinadi.