9-Mavzu: Tekis egilish. Normal kuchlanishni hisoblash. Mustahkamlik shartlari. Umumiy tushunchalar. Sof va ko‘ndalang egilish

Formulalar yordamida 3xil masalalar yechish mumkin.
1. Eguvchi moment va ruxsat etilgan kuchlanish berilgan bo‘lsa balkaning ko‘ngdalang kesimini tanlash:
2. Balkaning ko‘ngdalang kesimi va ruxsat etilgan kuchlanish berilgan bo‘lsa uning yuk ko‘tara olish qobilyatini tekshirish:
3. Balkaning ko‘ngdalang kesimi va eguvchi momenti aniq bo‘lsa balka mustahkamligini tekshirish:
Shuni ta‘kidlash lozimki balkaning yuk ko‘tarish qobilyati kesimning qarshilik momentiga proportsional ravishda o‘zgaradi. O‘z navbatida material sarf bo‘lishi kesim yuzasiga bog‘liq.Shuning uchun qabul qilingan kesimni materialni iqtisod qilish nuqtayi nazardan solishtirma qarshilik momenti orqali ko‘riladi.Ya‘ni:
Unda ko‘ndalang kesimi to‘g‘ri burchakli to‘rtburchakdan iborat bo‘lgan balkalar uchun solishtirma qarshilik momenti teng bo‘ladi:
Kesimi doiradan iborat bo‘lgan balka uchun:
Kesimi qo‘shtavr ko‘rinishidagi balkalar uchun:
Shunday qilib yuqoridagilar shuni ko‘rsatadiki kesimi qo‘shtavr ko‘rinishidagi balka bir xil h da kesimi to‘g‘ri burchakli to‘rtburchak ko‘rinishidagi balkaga nisbatan ikki baravar kesimi doiradan iborat bo‘lgan balkalarga nisbatan esa 2,5 baravar arzon bo‘lar ekan.
Balkalarning urinma kuchlanish bo‘yicha mustahkamlik sharti
Balkaning mustahkamligini taminlash uchun unda hosil bo‘ladigan eng katta urinma kuchlanish shu material uchun ruxsat etilgan urinma kuchlanishdan kichik bo‘lishi shart.Ya‘ni:
Bu formula yordamida ham 3 xil masalani hal qilish mumkin. Bu yerda urinma kuchlanish bo‘yicha hamda normal kuchlanishlar bo‘yicha mustahkamlik shartlari ifodalarini mantiqan farqlash zarur.
Urinma kuchlanishlar bo‘yicha balkaning mustahkamlik sharti asosan uzunligi nisbatan kichik bo‘lib kesim balandligi katta bo‘lgan hamda yupqa devorli balkalarda qo‘llanilladi.
Oddiy kesimlarning qarshilik momentlari
Har qanday kesimning qarshilik momenti quyidagi formula yordamida aniqlanadi:
Unda oddiy kesimlar uchun qarshilik momentlari quyidagicha ifodalanadi:
1. To‘g‘ri burchakli to‘rtburchak uchun:
Balka ko`ndalang kesim yuzalari uchun qarshilik momenti miqdorlari.
a) ko‘ndalang kesimi to‘g‘ri burchakli to‘rtburchak uchun
2. Kvadrat uchun:
unda:
3. Uchburchak uchun:
unda:
4. Doira uchun:
E’tiboringiz uchun rahmat!!!
http://azkurs.org