9-mavzu. Tovar-pul munosabatlari
Download 19.55 Kb.
|
1 2
Bog'liq9-mzzz
- Bu sahifa navigatsiya:
- 1. Ne’matlar ishlab chiqarishning asosiy maqsadi
- Bozordagi muayyan talab va ishlab chiqaruvchining xususiy manfaati asosida aniqlanadi
- Bunday kurash mavjud va tovar xo‘jaligining rivojlanishi bilan kuchayib boradi
- Ishlab chiqarilgan mahsulotlarning ayrim turlari va qismlari sotilmay qolishi, ya’ni iste’mol kilinmasligi mumkin
- Ishlab chiqarish jarayonida faqat o‘zining va oila a’zolarining ishchi kuchidan foydalaniladi
2.5.1-jadval
Natural va tovar xo‘jaligining asosiy farqlari
Tovar ishlab chiqarishning vujudga kelishiganimasababb’lgan? Unda tovar iqtisodiy ne’matning maxsus shakli bo‘lib hisoblanishi ko‘rsatib berilgan: «Tovar – bu ayirboshlash uchun ishlab chiqarilgan maxsus iqtisodiy ne’mat»1. Bu va boshqa qator olimlarning fikrlari asosida ta’kidlash mumkinki, tovar – bu biron-bir naflilikka va qiymatga ega bo‘lgan, ayirboshlash uchun yaratilgan mehnat mahsuli. Tovar qanday xususiyatlargaega? Tovar ikki xususiyatga ega: bir tomondan, u kishilarning qandaydir ehtiyojini qondira oladigan, ikkinchi tomondan esa, boshqa buyumlarga ayirboshlana oladigan buyumdir. Boshqacha aytganda, tovar naflilikka (iste’mol qiymatiga) va qiymatga egadir. Tovar qiymatining miqdorinimaasosidaifodalanadi? Tovarning almashuv qiymati – bu biror turdagi naflilikning boshqa turdagi naflilikka ayirbosh qilinadigan miqdoriy nisbatidir. Masalan, bitta bolta 20 kg donga ayirbosh qilinadi. Ayirbosh qilinadigan tovarlarning bu miqdoriy nisbatida ularning almashuv qiymati ifodalanadi. Qiymatning mehnat nazariyasi tarafdorlari2 fikriga ko‘ra, tovarlar qiymatining umumiy asosi bo‘lib mehnat hisoblanadi, shu sababli ular ma’lum miqdorlarda bir-biriga tenglashtiriladi Pulning kelib chiqishisababiniaytibbering. Pul odamlarni sexrlab qo’yadi. Ular pul uchun xavotirlanishida va ter to’kishadi. Ular pulni topish uchun eng nostandart yo’llardan va ulardan qutilish uchun eng o’zgacha yo’llardan foydalanishadi. Pul bu ishlatishdan tashqari hech narsaga arzimaydigan yagona maxsulot Pulning vazifalarinisanabbering. . Uni investitsiya qilmaguningizga qadar yoki ishlatmaguningizga qadar pul o’zidan o’zi sizni to’ydirmaydi, kiyintirmaydi, bosh pana bermaydi va ko’nglingizni olmaydi. U faqat ketkizishda ahamiyat kasb etadi. Odamlar pul uchun deyarli hamma narsaga tayyor va pul odamlarga deyarli barcha narsani berishi mumkin. Pul – bu hamma tovarlarni sotish va sotib olish mumkin bo‘lgan, umumiy ekvivalent rolini o‘ynovchi maxsus tovardir. Naqd va kredit pullarning xususiyatlariniaytibbering. Javob shuki kredit kartalar pul mas. Bu ko’proq kredit kartani chiqargan moliyaviy tashkilotdan qisqa muddatli qarz olish yo’lidir. Siz narsani kredit karta bilan olganingizda nima bo’ladi? Kartabergan bank magazinga o’tkazilgan to’lovni qoplaydi keyin esa siz bank chiqimini qoplaysiz. Xar narsa olishda naxd yoki chek isobingizni kamaytirmay siz barcha to’lovlaringizni bir oyda bir marta bir varakayiga to’lab qo’yasiz. Siz ko’rsatilayotgan xizmatlar uchun yillik haq to’lashingizga to’g’ri kelishi mumkin va agr siz bankga maydalab to’laydigan bo’lsangiz unda kredit uchun kattagina foiz to’lashingiz ham mumkin 1 2 Download 19.55 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
1 2
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling