- Xalqaro kredit munosabatlari rivojlanishining ikkinchi bosqichi 1944 yilda, Bretton-Vuds konferentsiyasida oltin dollar standarti tasdiqlangandan so'ng boshlandi. Bretton-Vuds institutlari - Xalqaro valyuta fondi (XVF) va Xalqaro tiklanish va taraqqiyot banki orqali birinchi marta ko'p tomonlama xalqaro kreditlash mexanizmi yaratildi. Yangi jahon valyuta tartibi dollarga oltinga konvertatsiya qilinadigan huquq bergan holda boshqa barcha mamlakatlarni dollar zaxiralarini to'plashga majbur qildi. Ushbu tizimning uzluksiz ishlashini ta'minlash BMTning ixtisoslashgan agentligi maqomini olgan XVFga topshirilgan. Uning rasmiy vazifasi to'lov balansini tartibga solishda muammolarga duch kelgan mamlakatlarni kreditlashdan iborat edi. XVF tashkil etilgandan buyon uning a'zolari soni 39 tadan 189 taga ko'paygan. Shu bilan birga, ushbu xalqaro kredit tashkilotini butun faoliyati davomida birorta ham mamlakat tark etmagan.
1970-yillarda Amerika Qo'shma Shtatlarining dollarni oltinga ayirboshlashni ta'minlay olmasligi tufayli yuzaga kelgan Bretton-Vuds tizimining inqirozi oltinning to'liq demonetizatsiya qilinishiga, qat’iy belgilangan valyuta kursi rejimining va xalqaro kapital harakatidagi cheklovlarning bekor qilinishiga olib keldi. Shundan beri dunyoning turli mintaqalari doimiy ravishda ko'chmas mulk, valyutalar, bank kreditlari, aktsiya va obligatsiyalar bozorlaridagi keng ko'lamli spekulyativ operatsiyalar natijasida yuzaga keladigan moliyaviy beqarorliklarning markaziga aylanib bormoqda. 1970 yildan 2007 yilgacha bo'lgan davrda dunyoda 208 ta valyuta inqirozi, 124 ta bank inqirozi, 63 ta qarz inqirozi, 42 ta ikkilangan inqiroz (bir vaqtning o'zida bank va valyuta inqirozi) va bir vaqtning o'zida bank, valyuta va qarz inqirozlari yuzaga kelgan o'nta holat qayd etildi. - 1970-yillarda Amerika Qo'shma Shtatlarining dollarni oltinga ayirboshlashni ta'minlay olmasligi tufayli yuzaga kelgan Bretton-Vuds tizimining inqirozi oltinning to'liq demonetizatsiya qilinishiga, qat’iy belgilangan valyuta kursi rejimining va xalqaro kapital harakatidagi cheklovlarning bekor qilinishiga olib keldi. Shundan beri dunyoning turli mintaqalari doimiy ravishda ko'chmas mulk, valyutalar, bank kreditlari, aktsiya va obligatsiyalar bozorlaridagi keng ko'lamli spekulyativ operatsiyalar natijasida yuzaga keladigan moliyaviy beqarorliklarning markaziga aylanib bormoqda. 1970 yildan 2007 yilgacha bo'lgan davrda dunyoda 208 ta valyuta inqirozi, 124 ta bank inqirozi, 63 ta qarz inqirozi, 42 ta ikkilangan inqiroz (bir vaqtning o'zida bank va valyuta inqirozi) va bir vaqtning o'zida bank, valyuta va qarz inqirozlari yuzaga kelgan o'nta holat qayd etildi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
