Hayot faoliyati xavfsizligi fani Tabiiy ofatlar va ularning oqibatlari

Hayot faoliyati xavfsizligi fani
Tabiiy ofatlar va ularning oqibatlari
223-guruh talabasi Mamadaliyev Asilbek
Tabiiy ofat — bu favqulodda xarakterga ega boʻlgan va aholining normal faoliyatining buzilishiga, odamlarning oʻlimiga, moddiy boyliklarning yoʻq qilinishiga va yoʻq qilinishiga olib keladigan tabiiy hodisa
Tabiiy ofatlar bir-biridan mustaqil ravishda ham, oʻzaro bogʻliq holda ham sodir boʻlishi mumkin: ulardan biri boshqasiga olib kelishi mumkin. Ofatlardan baʼzilari koʻpincha inson faoliyati natijasida yuzaga keladi (masalan, oʻrmon va torf yongʻinlari, togʻli hududlarda sanoat portlashlari, toʻgʻonlarni qurish, karerlarni yotqizish (oʻzlashtirish) paytida, bu koʻpincha koʻchkilarga, qor koʻchkilariga, muzliklarning qulashiga olib keladi va h.k.
Voqea manbasidan qatʼi nazar, tabiiy ofatlar muhim miqyosda va oʻzgaruvchan davomiylik bilan tavsiflanadi — bir necha soniya va daqiqalardan (zilzilalar, qor koʻchkilari, limnologik ofatlar) bir necha soatgacha (sel oqimlari), kunlar (koʻchkilar) va oylar (suv toshqini).
Title text addition
Title text
addition
Title text
addition
2011-yil Yaponiyadagi sunamidan keyingj vayronagarchilik
Title text addition
Title text addition
The user can demonstrate on a projector or computer, or print the presentation and make it film
Title text addition
The user can demonstrate on a projector or computer, or print the presentation and make it film
Title text addition
The user can demonstrate on a projector or computer, or print the presentation and make it film
Title text addition
The user can demonstrate on a projector or computer, or print the presentation and make it film
Title text addition
The user can demonstrate on a projector or computer, or print the presentation and make it film
Zilzila — bu yer qobigʻida toʻsatdan energiya chiqishi natijasida yuzaga keladigan va seysmik toʻlqinlarni keltirib chiqaradigan Yer yuzasining silkinishlari va tebranishlari. Yer yuzasida zilzilalar tebranish, silkinish, shuningdek, tuproqning siljishi koʻrinishida namoyon boʻladi. Zilzilalar asosan tektonik jarayonlar tufayli sodir boʻladi, lekin baʼzida ular koʻchkilar, vulqon otilishi, kon ishlari va yadroviy sinovlar natijasida ham paydo boʻlishi mumkin. Yer tubida zilzila sodir boʻlgan markaziy nuqta zilzila markazi yoki gipotsentr deb ataladi. Zilzila oʻchogʻi ustidagi yer yuzasidagi quruqlik maydoni epitsentr deb ataladi. Zilzilalarni baholash va solishtirish uchun magnituda shkalasi va intensivlik shkalasi qoʻllaniladi.
Zilzilalarning oʻzi kamdan-kam hollarda odamlar yoki hayvonlarning oʻlimiga sabab boʻladi. Qoida tariqasida, zilzila qurbonlarining asosiy sababi ikkilamchi hodisalardir: binolarning qulashi, yongʻinlar, sunami (seysmik dengiz toʻlqinlari) va vulqonlar. Zilzilalar oqibatlarini binolarni loyihalashtirishni takomillashtirish, shuningdek, erta ogohlantirish va aholini evakuatsiya qilish tizimini takomillashtirish orqali sezilarli darajada kamaytirish mumkin.
Title text addition
The user can demonstrate on a projector or computer, or print the presentation and make it film
Vulqon otilishi keng tarqalgan halokat va tabiiy ofatlarga olib kelishi mumkin. Portlashlar paytida odamlarning nobud boʻlish va oʻlimning asosiy sabablari quyidagilardir:
toʻgʻridan-toʻgʻri vulqon otilishi, vulqon portlashi va toshlarning qulashi orqali zarar yetkazadi.
vulqon yonbagʻirlaridan oqib tushadigan lavaning otilishi binolar va hayvonlarni yoʻq qiladi.
Title text addition
01
02
03
Title text addition
The user can demonstrate on a projector or computer, or print the presentation and make it film
Title text addition
The user can demonstrate on a projector or computer, or print the presentation and make it film
Title text addition
The user can demonstrate on a projector or computer, or print the presentation and make it film
Yongʻin — bu nazoratsiz yonish jarayoni boʻlib, moddiy zarar, inson hayoti va sogʻligʻiga, jamiyat va davlat manfaatlariga zarar yetkazadi[3].
Yongʻ-nlarning paydo boʻlish joyi boʻyicha turlari:
avtomobil yongʻinlari;
dasht va dala yongʻinlari;
shaxtalarda va shaxtalarda yer osti yongʻinlari;
torf va oʻrmon yongʻinlari;
binolar va inshootlardagi yongʻinlar.
Title text addition
Title text addition
The user can demonstrate on a projector or computer, or print the presentation and make it film
Title text addition
Title text addition
Suv toshqini — yomgʻir, qorning tez erishi, qirgʻoqdagi suvning shamol taʼsirida koʻtarilishi va boshqa sabablarga koʻra daryolar, koʻllar, dengizlarda suv sathining koʻtarilishi natijasida odamlarning sogʻligʻiga zarar yetkazadigan va hatto ularning oʻlimiga olib keladigan hududni suv bosishi, shuningdek toshqin yetkazgan moddiy zarar hisoblanadi.
Suv toshqini — yomgʻir, qorning tez erishi, qirgʻoqdagi suvning shamol taʼsirida koʻtarilishi va boshqa sabablarga koʻra daryolar, koʻllar, dengizlarda suv sathining koʻtarilishi natijasida odamlarning sogʻligʻiga zarar yetkazadigan va hatto ularning oʻlimiga olib keladigan hududni suv bosishi, shuningdek toshqin yetkazgan moddiy zarar hisoblanadi.