A 10 sm. B 20 sm. C 5 sm. D cheksizlikda

3.44-masala
Qo'zg'almas buyum va ekran orasida linza surilmoqda. Linzaning ikki holatida ekranda
buyumning h
1
va h
2
o'lchamli aniq tasvirlari hosil bo'ladi. Buyumning o'lchami qanday?
A)  2ℎ
1
ℎ
2
. B)  ℎ
1
ℎ
2
. C)  (ℎ
1
− ℎ
2
)/2. D) 
2ℎ
1
ℎ
2
ℎ
1
+ℎ
2

3.45-masala
Rasmda linzaning vaziyati, uning bosh optik o'qi, fokuslari va MN buyum ko'rsatilgan. Buyum-
ning; linza hosil qiladigan tasviri qaysi sohada joylashadi?
A) 2.    B) 6.    C) 5.    D) 3
?
2
lg


f
F
d
an
Beri
−
1
𝐹
=
1
𝑑
−
1
𝑓
1-marta d ni o’rniga 2F ,2-
marta esa chekiz quyib
yechilsa, f (F;2F/3) 
chiqadi. Ya’ni 3 sohada
tasvir paydo bo’ladi

3.46-masala
Rasmda linza, buyum, linzaning bosh optik o'qi va fokuslari tasvirlangan. Shu vaziyatdagi
buyumning tasviri qanday bo'ladi?
A)  mavhum va kichiklashgan. 
B)  haqiqiy va kattalashgan. 
C)  haqiqiy va kichiklashgan. 
D)  mavhum va kattalashgan. 

3.47-masala
Chizmada keltirilgan buyum-ning sochuvchi linzadagi tasviri qanday bo'ladi?
A)  mavhum, to'gri, kattalashgan.
B)  mavhum, teskari, kichraygan.  
C)  haqiqiy, teskari, kichraygan. 
D)  mavhum, to'g'ri, kichraygan.

3.48-masala
Rasmda OO' - linzaning bosh optik o'qi, S— buyum, S'— uning mavhum tasviri. Bu qanday linza
va u tasvirning qaysi tomonida joylashgan?
A)  yig'uvchi, S'dan chap tomonda.
B)  sochuvchi, S' dan chap tomonda. 
C)  yig'uvchi, S' dan o'ng tomonda. 
D) sochuvchi, S'dan o'ng tomonda. D) javob to’g’ri

3.49-masala
Nuqtaviy yorug'lik manbai fokus masofasi F bo'lgan sochuvchi linzaning fokusida turibdi. Uning 
tasviri linzadan qanday masofada hosil bo'ladi? 
A) F/4.    B) F/2.    C) F.    D) 1,5F.    
?
lg


f
F
d
an
Beri
−
1
𝐹
=
1
𝑑
−
1
𝑓

3.50-masala
Fokus masofasi 24 sm bo'lgan linzadan 12 sm masofada joylashgan buyumning kichiklashgan
mavhum tasviri linzadan necha sm masofada hosil bo'ladi? 
A) 4.      B) 8.     C) 12.      D) 18. 
?
12
24
lg



f
d
F
an
Beri
−
1
𝐹
=
1
𝑑
−
1
𝑓

3.51-masala
Fokus masofasi 15 sm bo'lgan linzadan 10 sm masofada joylashgan buyumning kichiklashgan 
tasviri linzadan qanday masofada hosil bo'ladi (sm)? 
A) 6. B) 7,5. C) 16. D) 25
−
1
𝐹
=
1
𝑑
−
1
𝑓
sm
d
sm
F
an
Beri
10
15
lg



3.52-masala
Fokus masofasi 10 sm bo'lgan linzadan 15 sm masofada joylashgan buyumning mavhum tasviri
linzadan qanday (sm) masofada hosil bo'ladi?                                    
A) 6.    B) 7,5.    C) 16.    D) 20
sm
d
sm
F
an
Beri
15
10
lg


−
1
𝐹
=
1
𝑑
−
1
𝑓

3.53-masala
Fokus masofasi -20 sm bo'lgan linzadan 15 sm uzqoqlikda buyumning kichiklashgan mavhum 
tasviri hosil bo’ldi. Buyum linzadan qanday (sm) masofada joylashgan?
A) 8,6.    B) 17,2.    C) 30.    D) 60
sm
d
sm
F
an
Beri
15
20
lg


−
1
𝐹
=
1
𝑑
−
1
𝑓

3.54-masala
Buyumning mavhum tasviri buyumning o'zidan 2 marta kichik bo'lishi uchun buyumni fokus 
masofasi F bo'lgan sochuvchi linzadan qanday d  masofaga qo'yish kerak? 
A) d2
/
1
lg

k
an
Beri
−
1
𝐹
=
1
𝑑
−
1
𝑓
𝑘 =
𝑓
𝑑

3.55-masala
Buyumdan sochuvchi linzagacha bo'lgan masofa linzaning fokus masofasidan n marta katta 
bo'lsa, tasvir buyumdan necha marta kichik bo'ladi?
A) n+1.  B) n.    C) n-1.     D) 1/(n+1).     
?
/
/
1
lg



f
d
k
nF
d
an
Beri
−
1
𝐹
=
1
𝑑
−
1
𝑓

3.56-masala
Agar buyumdan sochuvchi linzagacha bo'lgan masofa linzaning fokus masofasidan m marta katta 
bo'lsa, tasvir buyumdan necha marta kichik bo’ladi?
A) m+1.  B) m+1.    C) m/(m+1).     D) 1/(m-1).     
?
/
/
1
lg



f
d
k
mF
d
an
Beri

3.57-masala
Yupqa linza fokusidan buyumgacha bo'lgan a masofa bilan ikkinchi fokusdan haqiqiy tasvirgacha
bo'lgan b masofa ko'paytmasi (ab) ni linzaning fokus masofasi F orqali ifodalang. 
A)2F
2
/3.     B) 2F
2
.    C)F
3
/(F+1).   D) F
2
?
lg






b
a
b
F
f
a
F
d
an
Beri
1
𝐹
=
1
𝑑
+
1
𝑓
1
𝐹
=
1
𝐹 + 𝑎
+
1
𝐹 + 𝑏
Shundan foydalanib a*b 
topiladi.

3.58-masala
Buyumdan linzagacha bo'lgan masofa d ga va linzaning fokus masofasi F ga teng bo'lsa, uning
kattalashtirishi qanday bo’ladi?
?
lg

k
an
Beri
1
𝐹
=
1
𝑑
+
1
𝑓
f topiladi.
𝑘 =
𝑓
𝑑

3.59-masala
Linzaning fokus masofasi F, linzadan buyumgacha masofa d bo'lsa, linzaning kattalashtirishi
qanday? (Tasvir haqiqiy.)
an
Beri lg
3.58 ga qarang

3.60-masala
Fokus masofasi F bo'lgan yig'uvchi linzada o'lchami a ga teng bo'lgan buyumning haqiqiy tasviri
hosil qilindi. Agar linzadan tasvirgacha bo'lgan masofa f bo'lsa, tasvirning o'lchami qanday?
𝑘 =
𝑓
𝑑
=
𝑎
ℎ
1
𝐹
=
1
𝑑
+
1
𝑓
Bu yerdan d 
topilib,keying
formulaga quyiladi
Bu yerdan h 
topiladi

3.61-masala
Yig'uvchi linzada hosil bo'lgan va k marta kattalashgan tasvirdan buyumgacha bo'lgan masofa l 
ga teng bo'lsa, linzadan tasvirgacha bo'lgan masofa qanday bo’ladi?                                                                                                                            
A) (k
2
+1)l. B) kl/(k+1). C) kl(k-1)l. D) k(k
2
+1)l
?
lg




f
d
f
k
f
d
l
an
Beri
𝑑 = 𝑓/𝑘
l= 𝑓 + 𝑓/𝑘
f=kl/(k+1)

3.62-masala
Optik sistema fokus masofasi 30 sm bo'lgan uchta yig'uvchi linzadan iborat. Linzalar markazlari
orasidagi masofa ham 30 sm ga teng. Buyum chap tomondagi linzadan 60 sm uzoqlikda
joylashgan. Buyumning tasviri qayerda va qanday bo’ladi?
A)  chap tomondagi linza o'rnida, haqiqiy.
B)  o'rtadagi linza o'rnida, haqiqiy.
C)  o'ng tomondagi linzadan 60 sm uzoqlikda, haqiqiy.
D)  o'rtadagi linza o'rnida, mavhum.

3.63-masala
Rasmda ko'rsatilgan linzalar sistemasining optik kuchini aniqlang (D).
A)-1,5.      B) 7.     C) -3.    D) 3,5
D=D1+D2

3.64-masala
Fokus masofalari 20 va 30 sm bo'lgan ikkita yupqa linzani biriashtirsak, hosil bo'lgan linzaning 
fokus masofasi qanday bo’ladi (sm)?
A) 56.    B) 50.    C) 34.    D) 12.    
1
𝐹
=
1
𝐹
1
+
1
𝐹
2

3.65-masala
Ikkita linza umumiy bosh optik o'qqa ega.1-linzaning fokus masofasi F=-0,125 m. 2-linzaning 
optik kuchi D
2
=8D. Linzalar sistemasining optik kuchini toping (D).
A) 0.    B) 2.    C) 4.    D) 8
D=D1+D2

3.66-masala
Tasvir optik kuchi 3 D bo'lgan linzadan 50 sm uzoqlikda, buyum turgan tomonda hosil bo'ldi.
Buyum linzadan necha metr masofada joylashgan?
A) 1.    B) 0,5.    C) 0,4.    D) 0,2
−
1
𝐹
=
1
𝑑
−
1
𝑓

3.67-masala
Buyumning to'g'ri tasviri hosil bo'lishi uchun buyum optik kuchi 2 D bo'lgan yig'uvchi linzadan 
ko’pi bilan necha metr masofada bo lishi kerak? 
A) 0,4.     B) 0,5.     C) 0,8.     D) 2
an
Beri lg
Ya’ni d ni o’rniga F quyiladi

3.68-masala
Optik kuchi 12 D bo'lgan yig'uvchi linzadan 50 sm masofada joylashgan buyumning tasviri 
linzadan necha sm masofada nosil bo’ladi?  
A) 60.    B) 25.    C) 12.    D) 10
?
5
,
0
12
lg



f
m
d
D
an
Beri
1
𝐹
=
1
𝑑
+
1
𝑓

3.69-masala
Optik kuchi 2 D bo'lgan linzada buyumning 5 marta kattalashgan haqiqiy tasvirini hosil 
qilinayotgan bo'lsa, linzadan tasvirgacha bo'lgan masofa necha metr? 
A) 2. B) 1,5. C) 3. D) 0,5. 
?
5
2
lg



f
k
D
an
Beri
𝑘 =
𝑓
𝑑
1
𝐹
=
1
𝑑
+
1
𝑓

3.70-masala
Optik kuchi 3 D bo'lgan linzada buyumning 5 marta kattalashgan haqiqiy tasviri hosil bo'ldi. 
Buyumdan linzagacha masofa necha metr?
A) 0,3.    B) 0,8.    C) 0,6.    D) 0,4.
?
5
3
lg



d
k
D
an
Beri
𝑘 =
𝑓
𝑑
1
𝐹
=
1
𝑑
+
1
𝑓

3.71-masala
Jism optik kuchi 10 D bo'lgan qavariq linzadan 30 sm masofada turibdi. Linzaning 
kattalashtirishini toping.
A) 1,5.    B) 1.    C) 0,8.    D) 0,5
?
3
,
0
10
lg



k
d
D
an
Beri
𝑘 =
𝑓
𝑑
1
𝐹
=
1
𝑑
+
1
𝑓

3.72-masala
Buyumning 5 marta kattalashgan tasvirini hosil qilish uchun optik kuchi qanday linza kerak va 
uni buyumdan qanday masofaga qo'yish kerak? Buyumdan ekrangacha masofa 3m.   
A) 2 6 D 2 m.         B) 3 D, 1 m.        
C) 2,4 D, 0,5 m.     D) 2 D, 0,5 m
3
5
lg




f
d
l
k
an
Beri
𝑘 =
𝑓
𝑑
1
𝐹
=
1
𝑑
+
1
𝑓
𝑙 = 𝑑 + 5𝑑

3.73-masala
Buyum optik kuchi 1 D bo'lgan sochuvchi linzadan 4 m uzoqlikda turibdi. Tasvir linzadan qanday 
(m) masofada hosil bo'ladi? 
A) 3.  B) 1,25.  C)1,33. D) 0,8
?
4
1
lg



f
d
D
an
Beri
−
1
𝐹
=
1
𝑑
−
1
𝑓

3.74-masala
Optik kuchi -4 D bo'lgan sochuvchi linzadan 1 m masofada joylashgan  buyumning tasviri 
linzadan qanday masofada hosil bo'ladi? 
A) 20 sm.  B) 1 m.  C) 0,4 m.  D) 10 sm
−
1
𝐹
=
1
𝑑
−
1
𝑓

3.75-masala
Tasvirning o'lchamlari buyum  o'lchamlaridan 4marta kichik bo'lishi uchun buyum  optik kuchi -4 
D bo'lgan sochuvchi linzadan necha metr masofaga joylashtirilishi kerak? 
A) 0,75.  B) 0,25.C) 1.D) 0,5. 
4
/
1
lg

k
an
Beri
𝑘 =
𝑓
𝑑
1
𝐹
=
1
𝑑
+
1
𝑓

3.76-masala
Buyum sochuvchi linza oldida undan 4F masofada turibdi. Tasvir linzadan qanday masofada hosil 
bo'ladi? 
A) 0,5F.    B) F.    C) F/3.    D) 2F/3
?
4
lg


f
F
d
an
Beri
−
1
𝐹
=
1
𝑑
−
1
𝑓

3.77-masala
Buyum fokus masofasi 10 sm bo'lgan yig'uvchi  linzadan 20 sm masofada joylashgan.Uning 
tasviri linzadan necha santimetr masofada bo'ladi? 
A) 10.    B) 15.    C) 20.    D) 40
an
Beri lg
1
𝐹
=
1
𝑑
+
1
𝑓

3.78-masala
Buyum yupqa yig'uvchi linzadan 2F masofada joylashgan bo'lsa, uning tasviri qanday bo'ladi?
A)  to'g'ri, mavhum, kichiklashgan.  
B)  teskari, haqiqiy, o'zining kattaligida. 
C)  teskari, haqiqiy, kattalashgan.
D)  to'g'ri, haqiqiy, o'zining kattaligida

3.79-masala
Buyumni fokus masofasi F bo'lgan yig'uvchi linzadan qanday masofaga qo'yganda, uning tasviri 
o'ziga teng bo'ladi? 
A) F.    B) 2F.    C) 3F.    D) 1.5F
1
lg

k
an
Beri
𝑘 =
𝑓
𝑑
1
𝐹
=
1
𝑑
+
1
𝑓

3.80-masala
Buyum bilan uning fokus masofasi F bo'lgan yig'uvchi linza hosil qilgan haqiqiy tasviri orasidagi 
masofaning eng kichik qiymatini toping.
A) F.    B) 3F.    C) 5F.    D) 4F
min
lg


f
d
an
Beri
𝑑 =
𝑓𝐹
𝐹 − 𝑓
1
𝐹
=
1
𝑑
+
1
𝑓
𝑑 + 𝑓 = 𝑓 +
𝑓𝐹
𝐹 − 𝑓
Ifodaning eng kichik
qiymatini topish
uchun hosila olinib
0 ga tenglashtiriladi. 
𝑓 = 2𝐹, 𝑑 = 2𝐹 𝑐ℎ𝑖𝑞𝑎𝑑𝑖

3.81-masala
Buyum va uning tasviri orasidagi masofa eng kichik bo'lishi uchun buyumni yig'uvchi linzadan 
qanday masofada qo'yish kerak?
A) 0,5F.       B) F.    C) Fan
Beri lg
3.80 ga qarang

3.82-masala
Fokus masofasi F bo'lgan yig'uvchi linza yordamida ekranda tasvir hosil qilish uchun buyum va 
ekran orasidagi masofa kamida qanday bo'lishi kerak?
A) 5F.     B) 4F.     C) 3F.    D) 6F
an
Beri lg

3.83-masala
Predmetdan yig'uvchi linzaning fokusigacha bo'lgan masofa 5 sm, haqiqiy tasvirdan ikkinchi 
fokusgacha bo'lgan masofa ham 5 sm. Linzaning fokus masofasini aniqlang (sm).  
A) 2,5.    B) 5.    C) 10.    D) 20
an
Beri lg
1
𝐹
=
1
𝐹 + 𝑎
+
1
𝐹 + 𝑏

3.84-masala
Agar linzadan 12,5 sm masofada joylashgan buyumning 2 marta kattalashgan mavhum tasviri 
hosil bo'lsa, linzaning optik kuchi necha dioptriya? 
A) 2.     B) -2.      C) 4.      D) -4
2
lg

k
an
Beri
1
𝐹
=
1
𝑑
−
1
𝑓
𝑘 =
𝑓
𝑑

3.85-masala
Linzadan 20 sm masofada joylashgan bu-yumning to'g'ri, kattalashgan tasviri buyumdan 30 sm 
masofada hosil bo'ldi. Linzaning optik kuchi qanday (D).       
A) -5.    B) 3.    C) -3.    D) 15
?
30
20
lg



D
f
sm
d
an
Beri
D=
1
𝑑
+
1
𝑓

3.86-masala
Yig'uvchi linzadan buyumgacha bo'lgan masofa 1 m, tasvirdan linzagacha -25 sm. Linzaning, 
fokus masofasi qanday (sm)?  
A) 20.    B) 15.    C) 12,5.    D) 33
an
Beri lg
1
𝐹
=
1
𝑑
+
1
𝑓

3.87-masala
Yig'uvchi linzadan buyumgacha bo'lgan masofa 1 m, tasvirdan linzagacha -25 sm. Linzaning, 
optik kuchini (D) toping.    
A) 5.    B) 4.    C) 3.    D) 2
an
Beri lg
D=
1
𝑑
+
1
𝑓

3.88-masala
Ekranda yig'uvchi linzadan 1 m masofada joylashgan buyumning 2 marta kattalashgan tasviri 
ko'rinayotgan bo'lsa, linzaning optik kuchi qandav (D)? 
A) 4.   B) 3.  C) 2.  D) 1,5
an
Beri lg
D=
1
𝑑
+
1
𝑓
𝑘 =
𝑓
𝑑

3.89-masala
Buyumdan linzagacha bo'lgan masofa 15 sm bo'lganda, linzaning kattalashtirishi 2 ga teng bo'lsa, 
linzaning fokus masofasi qanday (sm).
A) 7,5.    B) 2/3.    C) 30.    D) 10
an
Beri lg
1
𝐹
=
1
𝑑
+
1
𝑓
𝑘 =
𝑓
𝑑

3.90-masala
Ekranda linzadan 25 sm masofada joylashgan buyumning 4 marta kattalashgan tasviri hosil 
o'ladi. Linzaning fokus masofasini aniqlang (m). 
A) 0,15.    B) 0,2.    C) 0,25.    D) 0,3
an
Beri lg
1
𝐹
=
1
𝑑
+
1
𝑓
𝑘 =
𝑓
𝑑

3.91-masala
Buyum bilan tasvir orasidagi masofa 1,5 m va tasvir buyumdan 4 marta katta bo'lsa, linzaning 
fokus masofasi qanday (sm)?  
A) 24. B) 18.  C) 22.  D) 6
4
5
,
1
lg



k
f
d
an
Beri
1
𝐹
=
1
𝑑
+
1
𝑓
𝑘 =
𝑓
𝑑

3.92-masala
Buyum bilan ekran orasidagi masofa 2 m. Agar linzaning kattalashtirishi 2 ga  teng bo'lsa, uning 
optik kuchi qanday (D)? 
A)+2,25.      B)+3,12.      C)+1,26.     D)-2,25
2
2
lg



k
f
d
an
Beri
D=
1
𝑑
+
1
𝑓
𝑘 =
𝑓
𝑑

3.93-masala
Yig'uvchi linza buyumning 8 marta kichiklashgan tasvirini hosil qilmoqda. Agar buyumdan
linzagacha bo'lgan masofani 10 sm ga qisqartirsak, buyumning 4 marta kichiklashgan tasviri hosil
bo'ladi. Linzaning fokus masofasi qanday (sm)?   
A) 8.    B) 5.    C) 2,5.    D) 2
?
4
/
1
10
2
8
/
1
1
lg






F
k
d
d
k
d
d
an
Beri
𝑘2 =
𝑓2
𝑑2
𝑘1 =
𝑓1
𝑑1
𝑓
1
=
𝑑
8
𝑓
2
=
𝑑 − 10
4
1
𝐹
=
1
𝑑
+
1
𝑓
Ikkala vaziyatdaham linzaning
focus masofasi
o’zgarmaydi,Shundan d ni
topib qaytib keltirib quyamiz.
1
𝐹
=
1
𝑑
+
8
𝑑
1
𝐹
=
1
𝑑 − 10
+
4
𝑑 − 10
𝑑 =
90
4
F=
d
9
=
10
4

3.94-masala
Sochuvchi linzadan 40 sm uzoqlikda buyumning 5 marta kichraygan mavhum tasviri hosil bo'ldi. 
Linzaning optik kuchini aniqlang (D).
A) -9    B) -5.    C) -8    D) -2
an
Beri lg
−
1
𝐹
=
1
𝑑
−
1
𝑓
𝑘 =
𝑓
𝑑

3.95-masala
Sochuvchi linzadan 50 sm uzoqlikdagi jismning mavhum tasviri 5 marta kichiklashgan holda hosil 
bo'ldi. Shu linzaning optik kuchi qanday (D)?
A) -7.    B) -8.    C) -9.    D) -10
an
Beri lg
−
1
𝐹
=
1
𝑑
−
1
𝑓
𝑘 =
𝑓
𝑑