Samarqand 2023 Reja: Kirish Asosiy qism a Optik aloqa haqida

MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI
TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI
UNIVERSITETI SAMARQAND FILIALI

MUSTAQIL ISH
Mavzu: Optik kuchaytirgichlar, ularning turlari va xususiyatlari

Bajardi:Shukurullayev D

Qabul qildi:Jumaboyev T

SAMARQAND 2023
Reja:
Kirish
Asosiy qism
a)Optik aloqa haqida
b)Optik kuchaytirgichlar
c)WDM tizimining asosiy ko’rsatgichlari
Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar

Kirish
Optik tarmoqda optik kuchaytirgichlardan kuchaytirgichlar, oldindan kuchaytirgichlar yoki ichki kuchaytirgichlar sifatida foydalanish mumkin. Ushbu funktsiyalar bir-biridan biroz farq qiladi. Optik kuchaytirgich kuchaytirgich sifatida harakat qilganda, tolali ulanishlarga kirishdan oldin transmitterni kerakli darajaga qoldiradigan signallarni kuchaytirish uchun ishlatiladi. Kuchaytirgich WDM aloqasi uchun ayniqsa muhimdir, chunki multipleksor optik signallarni tortadi. Old kuchaytirgich aloqaning ikkinchi uchida, qabul qiluvchining termal shovqini ustida yoki undan yuqori bo'lishi uchun signal darajasini oshirish uchun ishlatiladi. Ichki kuchaytirgichga kelsak, agar signal uzoq masofada zaiflashsa, u 150 km dan oshiq aloqa uchun ishlatiladi. Har 80-100 km masofada signal balandligi shovqin ostida bo'lganiga ishonch hosil qilish uchun ichki kuchaytirgich joylashtiriladi.

Optik aloqa — optik diapazondagi (odatda, 10’3 —10’5 Gs) elektromagnit tebranish (mas, lazer)par yordamida bogʻlanadigan aloqa. Optik aloqa liniyalari tuzilishi jihatidan radioaloqa li-niyalariga oʻxshaydi. Nurlanishni modulyasiyalash uchun taʼminlash manbaiga yoki generatorning optik rezonatoriga taʼsir qilib, generatsiya jarayoni boshqariladi yoki chiqish nurlanishini maʼlum qonun boʻyicha oʻzgartiradigan qoʻshimcha tashqi qurilmadan foydalaniladi. Chiqish optik uzeli yordamida nurlanish kam sochiluvchi nurga aylanadi va kirish optik uzeliga boradi; bu uzel uni foto oʻzgartirgichning faol sirtiga fokuslaydi. Foto oʻzgartirgichdan chiqqan elektr signallar informatsiyalarni ishlash uzeliga keladi. Signallarni qabul qilishning 2 usuli — toʻgʻri detektorlash va geterodin qabul usullari bor.
Taʼsir doirasiga koʻra, Optik aloqa quyidagi asosiy turlarga boʻlinadi: taʼsir doirasi kichik boʻlgan ochiq yer usti tizimlari (yer sirti atmosfera qatlamlaridan oʻtuvchi nurlardan foydalanadi); berk yorugʻlik kanallaridan foydalanuvchi yer usti tizimlari (shaharlararo aloqa bogʻlash, ATS, EHM orasida aloqa bogʻlash uchun); yaqin kosmik aloqa liniyalari; uzoq kosmik aloqa liniyalari. Ochiq Optik aloqa liniyalari Yer bilan kosmos orasida aloqa bogʻlash vositasi sifatida juda muhim. Masalan, lazer nuri yordamida 10s km masofaga sekundiga 10s bit tezlik bilan informatsiya uzatish mumkin (bunday masofaga mikrotoʻlqin texnikasi bilan sekundiga fa-qat 10 bit tezlik bilan uzatiladi). Yarim-oʻtkazgichli diod nurlatgichlar, yorugʻlik tolali kabellar va yarimoʻtkazgichli qabul qilgichlardan foydalanib, bir-biridan 10 km gacha masofada minglarcha telefon kanallari boʻlgan aloqa magistrallari qurish mumkin. Optik aloqa si-stemasi magistral va ichki aloqaning asosiy turlaridan biri hisoblanadi.