A b d u m a j id m a d r a im o V g avhar fu zailo V a

9.4. Sho‘ro davri tarixi xorijiy olimlar asarlarida
O 'z b ek isto n n in g s h o 'ro davri tarixi Rossiya va m ahalliy o lim lar 
to m o n id a n m avjud m afk u ra ru h id a y o ritilg a n lig i sab a b li c h e t el 
olim larining ularga m unosabati m a’lum ilmiy aham iyatga ega.
A lbatta, ulam ing b a ’zilarida g'oyaviy kurash ta ’siri aks etgan. Lekin, 
ayrim yirik olim lar tadqiqotlari, xususan A hm ad Zakiy Validiy 
T o ‘g ‘o n
asarlarini misol qilib keltirish m um kin.
Bu davrda O 'zbekistonda bo'lgan chet el tarixchilarining taassurotlari 
ham m a’lum darajada m anba sifatida ilmiy qim m atga ega.
9.5. S h o‘ro davri tarixi zamonaviy tadqiqotlarda
Tarix fani mustabidchilik davrida O'zbekistonning sovet davrini (1917— 
1991), respublikam iz davlat mustaqilligini qo'lga kiritgunga qadar bo'lgan 
tarixini o'rganish borasida m uayyan ishlam i am alga oshirdi. Tarixchi 
olim lam ing sa’y-harakatlari bilan, o 'sh a davr nuqtayi nazaridan, katta 
miqdordagi tarixiy m anbalar to 'p lan d i, ular bir tizim ga solinib, ilmiy 
jihatdan um um lashtirildi. Biroq, bu asariar jam iyatshunoslikda hukm ron 
bo'lgan m arkscha uslub asosida, sinftylik va partiyaviylikning asosiy 
tamoyillari negizida yozilgan edi. Shu boisdan bu asarlarda tarixiy jarayon 
k o 'p jihatdan bir tom onlam a, noxolis, tarixiy dalil va voqealar ataylab 
buzib ko'rsatildi, kom m unistik mafkuraga xos xulosalar qilindi.
Binbarin, chop etilgan ana shu ilmiy, ilm iy-om m abop ishlar konseptual 
tuzilishi, oldiga qo'ygan vazifasi, uslubiy jih a tla r xilm a-xilligiga yo'l 
qo'yilm aganligini, yagona siyosiy mafkura qolipida yozilganligini e ’tiborga 
olib, sovet davri tarixiy adabiyotlarining h ar biriga alohida baho berishni 
lozim ko'rm adik. Shuningdek, 73 yillik sovet tuzum i davrida sotsializmni 
ulug'lab yozilgan tarixiy adabiyotlam ing son-sanog'i yo'qligini inobatga 
olib, mavzuga oid adabiyotlar ro'yxatini berishni ham m aqsadga muvofiq 
em as deb hisobladik.