A b d u m a j id m a d r a im o V g avhar fu zailo V a

muyassar bo'lsak, unda mamlakatni Siz, men va Vali M uhammad o'rtasida 
uchga taqsim laym iz...* Ertasi kuni ertalab, nonushta paytida Abdixoja 
Boqi M uhamm adxonga murojaat qildi: «Tabriklaymiz, ulug' ajdodlarimiz 
Sizga poytaxt shahar Buxoroni in ’om qiladilar». Boqi M uham m adxon 
(ichiga sig'm ay) suyunib ketdi va singlisini Abdixojaga xotinlikka berdi. 
Abdixoja ham m asi bo'lib Buxoroda bir yilga yaqin istiqom at qildi. 
Shundan keyin Abdixojaning nufuzi ortti. M uham m ad Tolib bu haqda 
mana bulami yozadi: «Hazrat xojaning ulug'ligi va kuch-qudrati shu 
darajaga borib yetdiki, jinoyat sodir etgan kishi uning huzuriga qochib 
borib, uning xizm atiga kirgudek bo'lsa, u jazoga tortilm agan. Xojaning 
ta’siri barcha viloyatlarda shu qadar kuchli ediki, biron zot uning so'zini 
qaytarmas edi. Kayfiyati yo'q paytlarda Boqi M uham m adxonni ham 
mensimas edi. Agar xon biror shaxsni ostonasidan quvib yuborguday 
bo'lsa, xoja uni o 'z himoyasiga olar edi. Xoja tez -te z xonga o'zgalar 
oldida tanbeh beraredi. Odamlar va harbiylar faqat xojaga yordam so'rab 
murojaat qilar edilar. Xullasi kalom , yirik mansabdorlar, aslzodalar va 
sipohiylar guruh-gum h bo'lib hazrat xojaning panohiga qochib o'ta 
boshladilar. Ba’zi sipohiylar xojaga: «Siz bizning pushti panohim izsiz. 
Biz Sizni podshoh etib saflam oqehim iz*, deb murojaat qila boshladilar».
♦Matlab ut-tolibin* ch op etilm agan. U ning q o 'ly o zm a nusxalari 
° Pgina kutubxonalarda mavjud. O 'zR FA Sharqshunoslik institutining 
40 yozmalar xazinasida uning nusxalari saqlanmoqda.*
U s h b u m a v z u n i 
yozishda B. Ahmedov asaridan qisman foydalanildi.
87

---