A b d u m a j id m a d r a im o V g avhar fu zailo V a

yillarida Alouddin Ali tarxon va Shohruh devonida xizmat qilgan. U 
1 4 4 0 -1 4 4 1 -yillari Shohruhning suyukli va nufuzli xotini 
G a v h a r s h o d
88

---

h r g i m
n i n g
amri bilan qam oqqa tushib qoldi. 1441 -yil 2-noyabrda ozod  
ailingandan so ‘ng faqat ilm bilan mashg'ul bo'lgan va 1442-yili o'zin in g 
rik-tarixiy biografik asari bo'lm ish «M ujmali Fasihiy* asarini yozib 
tamomlagan va Shohruhga taqdim etgan. Tarixchining vafot etgan yili 
ma’lum emas.
Fasih A hm ad Xavofiyning m azkur asari ko'pgina tarixiy, adabiy, 
biografik, geografik asarlar, m asalan, a l-M a s’udiy, ibn al-A sir, ibn 
Halliqon, N isoviy, Juvayniy, Rashididdin, Faxriddin Banokatiy, Vassof, 
Hofizi Abru, R obi’a Fushanjiy, Ibn Y am in Faryumadiy, Salm on Sovajiy 
va boshqalam ing asarlari asosida, shuningdek, m uallifning kuzatish va 
taftishlari natijasida to'plagan boy daliliy m a’lum ot asosida yozilgan.
Asarda Odam Atodan to m u allif zam onigacha Eron va M ovaro- 
unnahrda bo'lib o'tgan m uhim tarixiy voqealar. mashhur olimlar, shoirlar, 
adiblar va boshqa taniqli kishilam ing taijim ai holi, shuningdek, yirik suv 
inshootlari hamda diqqatga sazovor binolar, masjid, madrasa, sardoba, 
karvonsaroy, ham m om va boshqalam ing qurilishi haqida qisqacha, lekin 
benihoyat qimmatli daliliy m a’lum otlar keltirilgan. Voqealar yilm a-yil, 
xronologik tartibda berilgan. Bu hoi asardan foydalinishni birm uncha 
osonlashtiradi.
♦Mujmali Fasihiy* so'zb osh i-d eb och a, kirish-m uqaddim a, xotim a va 
ikki qism — m aqoladan iborat.
Debochada tarix fanining xusiyati va uni o'rganishning ahamiyati