А д м а д ж о н с о л и е в, а б д у м а л и к у с м о н о в

«Стандарт ва узгарувчан нархлар урнатиш»
Агар товар х а р а к а т и ц а тн а шч и л а р и уз товари бахосинн уз- 
г ар т и р м а с л и к к а интилса, куп в а ^ т с т а н д а р т нарх с а ^ л а н и б т у р а -
ди. Бун да ^ а н д ол а т , с а ^и ч ла р , транспорт х измати ва х ок а з о л ар
бахосини ф и рм а с а р ф - х а р а ж а т л а р и к уп ай са хам бир ме ъё р да
у ш л а б туради. Аммо т о в ар л ар у рамаси , ка дог и ёки бошка сарф- 
лар ин и к а ма й ти ри л ад и.
У з г арув чан н а р х л а р бозорда т а л а б купайса ёки д а в л а т ми^ё- 
сида бирор и^тисодий т ад б ир у тк а зи л са , шунга мос 
р а в и ш д а
т о в а р л а р ва х и з м а т л а р г а янги б а ^ о л а р урн ати шн и билдиради.
Дискриминация ба^олари, айрим сотувчиларга м а ъ ^ у л кел- 
м а г а н х ар ид о р л а р учун, айницса д а в л а т л а р орас идаг и муноса- 
б а т л ар , ^ а ^ и ^ и й сиёсий му^ит б узилг ан д а в р д а у рн ати л ад и. Бу 
н а р х л а р ута юцори, тов ар ни сотиб олувчига бир неча м а р о т аб а
огир т уша ди г ан цилиб у рн ати л ад и.
Ягона нарх стратегияси ёки ^ а м м а и стеъ мол чи л ар учун бир 
хил 
б а \ о
урнатиш. Бу н да й стра тегия т о в ар л ар н и н а ъ м у н а л а р и
буйича к а т а л о г л а р ва а л о ^ а б у ли м л а р и ор цал и сотишда ишла- 
тилади.
Кайишкок ба^олар х а р и д о р л а р н ин г и мк о ни ят л ар и га ^ а р а б
ва с а в д о л а ши ш ^ о б и ли ят л а р и асосида у рн ати л ад и. Б у н а р х л а р
я к ка т ар ти бд а ш а р т н о м а л а р ту з ишд а купроц и шл а т и л а д и.
Бутун ра^амсиз ба^о цуйишда х а р и д о р л а р психологиясини 
^исобга олади. Б а ъ з и х ар и до р ла р, ай ни ^ са а ё л л а р са вдо цил- 
г а н л ар и да ^айтимини олишни я х ши куриша ди. Ундан т а п ща ри ,
а г а р д а 49,50 сум ёки 199 сум ба^о ёзиб цуйилса, ф и р ма товари 
н ар хи ж у д а синчикланиб курилган, х а р и д ор да паст ва а н и ^ ба- 
хо к;уйишга ^ а р а к а т ^илинг ан — д ег а н
ф и к р - м у ло х а з а
туги- 
л ад и.
Т ов ар нархи 
ва сифати орас ид аги богли^лик, бу 
т амойил 
булиб, унга асосан и стеъ мол чи л ар 
ю^ори 
ба^онинг
ма нб аи
5—356
65

---

я х ши сифат, аксинча паст н ар хл и махсулот сифатсиз деб к а р а -
шини англатади. Ш у нг а асосан « ал о хи да ю^ори б а^ о ла р » урна- 
тиладн. Чунки х а р и д о р л а р ж у д а паст нархл и т о в ар л ар ни олиш- 
га х ав фс и ра й ди ла р. Д е м а к , бозорда товар нархининг ш а к л л а -
нишига ж у д а куп о м и л л а р таъсир курсатади. Уларнинг б арча- 
сини товар нархини б ел ги л ашд а, узига хос ^ о л а т л а р д а хисобга 
о л и ш тавсия этилади. Фи рма, ба^о с т ра тег и ял ари н и бир неча- 
сини мув о фикл ашт нриб , бозорнинг аниц 
конюнктураси ва у му ­
мий маркетинг в а з и ф а л а р и г а а с осл ан г ан р а ви шд а ^ уллайди.