A isayev, G. Anvarjonova, N. Shokirov


 Hijriy-shamsiy   yilda  30  kundan  iborat  oylar nomi  qaysi


Download 0.73 Mb.
Pdf ko'rish
bet30/185
Sana08.01.2022
Hajmi0.73 Mb.
#248699
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   185
Bog'liq
87ortaosiyovaozbtabgeografiyasipdf

8. Hijriy-shamsiy   yilda  30  kundan  iborat  oylar nomi  qaysi 
javobda  berilgan? 
 A) hamal, sunbula, qavs 
 
B) sunbula, qavs, mezon 
C) sunbula, qavs, aqrab 
 
D) sunbula, qavs, javzo 
9. Qaysi  oylar  29  kundan  iborat? 


18 
 
A) mezon, hamal                    B) mezon, sunbula 
C) mezon, qavs                       D) mezon, aqrab  
10. Tiksi va  Yakutsk  shaharlari   qaysi   soat   mintaqasida   
joylashgan? 
A) 6     
B) 7   
 
C) 8   
 
 D) 9  
      
 
III-bob. O‘rta  Osiyoning   geologik  tuzilishi  va  relyefi 
Yerning   geologik  tarixini har birimiz    bilishimiz  kerak. Yer  
po‘stining          hosil    bo‘lishi        va    o‘zgarib,    to    hozirgi    holatiga  
kelguncha    ketgan  vaqt  -  geologik  vaqt  deyiladi. Geologik  vaqt  
hisobi    -    geologik      sana    deyiladi.  Geologik    sana    yirik    ikkita  
bosqichga      -  eonlarga  (kriptozoy,  fanerozoy),  eralarga  (  arxey, 
proterozoy, paleozoy, mezozoy, kaynozoy) va   har  bir  era   davrlarga  
bo‘linadi.  Cho‘kindi    tog‘    jinslarining    asosiy    xususiyati      ularning  
qatlam-qatlam  bo‘lib  yotishidadir.  
Ma’lum  bir  tog‘  jinsining   hosil  bo‘lganidan  hozirgacha  o‘tgan  
vaqt   uning  mutlaq  yoshi  deb  ataladi. Tog‘  jinsining  mutlaq  yoshi  
va    nisbiy    yoshi    ilmiy    usullar    yordamida      bilib    olinadi.  Tog‘ 
jinslarining  yoshi  hozirgi  paytda,  asosan,  radiologik  usul  bilan 
aniqlanmoqda.    Bu    usul    radioaktiv    elementlarning    uzoq  vaqt 
davomida    parchalanishiga    va    natijada        boshqa    kimyoviy  
elementlarning        hosil    bo‘lishiga    ketgan    vaqtni  aniqlashga  
asoslangan. Tarkibida   uran  bo‘lmagan  tog‘  jinslarining    yoshi  kaliy-
argon, uglerod  usullari  bilan   aniqlanadi. Proterozoy  erasining   oxiri,  
paleozoy    erasining      boshida    baykal,  paleozoy    erasining    birinchi  
yarmida    kaledon,  ikkinchi      yarmida      gersin,  mezozoy    erasida  
kimmeriy      laramiy,  va  nevadiy,  kaynozoy    erasida      alp  
buramalanishlar  sodir  bo‘lgan.  O‘rta  Osiyoda  zilzilalar  bo‘lishining 
asosiy    sababi    Pomir    va      Tyanshan    tog‘larining    ikkita      litosfera  
plitalari  :  Yevrosiyo    va  Hindiston-Avstraliya    plitalari    to‘qnashgan 
chegarada  joylashganligi va  bu  tog‘larning    to‘xtovsiz  ko‘tarilishda  
davom    etayotganligidir.      O‘rta  Osiyodagi  yuqori      sifatli   
toshko‘mirning    yirik    koni      Markaziy  Qozog‘iston    (Qarag‘anda, 


19 
 
Ekibastuz)  da    joylashgan.  Marmar    konlarining    eng    yiriklari 
O‘zbekistondagi  Nurota    tog‘ida    (G‘ozg‘on),  Omonqo‘ton    va 
Oqtoshda  joylashgan.    

Download 0.73 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   185




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling