A isayev, G. Anvarjonova, N. Shokirov

 
 
 

---

5 
 
I-bob. O‘rta  Osiyoning umumiy tabiiy- geografik  tavsifi 
O‘rta  Osiyo - tabiiy  geografik  o‘lkasi  o‘zining  tabiiy  sharoiti, 
tabiiy    geografik    xususiyatlariga    ega    bo‘lgan,  boshqa    o‘lkalardan  
tabiiy  chegaralari    bilan    ajralib    turadigan    yirik    tabiiy    geografik  
kompleksdir.  O‘rta    Osiyoning    eng    sovuq    joyi  –  shimoli-sharqiy  
qismida  bo‘lib, -50
0 
C.  Eng  issiq  joyi esa  Qoraqum cho‘lida +54 
0
 C. 
Bu    o‘lkada  o‘zbeklar,  turkmanlar,  qirg‘izlar,  qozoqlar,  ruslar    va  
boshqa    xalqlar      istiqomat    qiladi.  O‘rta    Osiyoning    eng    shimoliy  
nuqtasi  -  Ayirtov    yaqinidan    o‘tadi.  Janubiy  chekka    nuqtasi    esa  
Xarirud  vodiysidan  o‘tadi.  Sharqiy chekka  nuqtasi  Qora  Irtish  daryo  
vodiysidan, g‘arbiy chekka   nuqtasi  esa  Tubqarag‘ay  burnidan  o‘tadi. 
Shimoldan    janubga    2200    km,  g‘arbdan    sharqqa      esa    2750    km   
masofaga  cho‘zilgan.  O‘rta    Osiyo    o‘lkasining    geografik    kengligi  
Janubiy    Yevropa    o‘lkasi,  Afrikadagi    Atlas    tog‘lari    geografik  
kengligiga  to‘g‘ri  keladi. O‘rta  Osiyoni     alohida   tabiiy  geografik  
o‘lka    sifatida    ajratishga      asos    bo‘ladigan    o‘ziga    xos    8    ta     
xususiyatiga    ega.  O‘rta    Osiyo    haqidagi    dastlabki    ma’lumotlarni  
Geradot,  Strabon,  Arrian,  Ptolemey  va    boshqalarning    asarlarida  
uchratish  mumkin. O‘rta  Osiyo   tabiatini  o‘rganish  tarixi  -  uchta  
bosqichga  bo‘linadi. 
 Siyosiy    xarita  -  deb    jahondagi      yoki    uning  ma’lum    bir  
qismidagi      davlatlarning    ma’lum    bir    tarixiy    davrdagi    holati  aks  
etgan  xaritaga  aytiladi. O‘rta  Osiyo  siyosiy  xaritasi  tarkib  topishi   
ikki  asr  davomida   beshta  bosqichga   bo‘linadi.