A. M. Mannonov n. A. Abdullayev r. R. Rashidov

Mualliflar:
f.f.d., prof. Mannonov Abdurahim Mutalovich, 
s.f.n. Abdullayev Nodir Abdulhayevich, 
Rashidov Rustam Rasulovich
M as’ul muharrirlar: 
tf.n . Xudoyberdiyev Aziz Xelyamovich 
Hamidov Xayrulla Xudayorovich
Shodmonova Sanobar Bazarbayevna - 0 ‘zbekiston Respub­
likasi Fanlar Akademiyasining Tarix instituti katta ilmiy xodimi, 
tarix fanlari doktori;
Azimov Komil Sarvarovich - Toshkent davlat sharqshunoslik 
instituti dotsenti, tarix fanlari nomzodi.
ISBN 978-9943-5517-5-6
Taqrizchilar:
© A.Mannonov va boshq., 2018. 
© «Barkamol fayz media», 2018.

---

MUQADDIMA
“Afg‘oniston tarixi” o ‘quv qo‘llanmasi Toshkent davlat 
sharqshunoslik instituti ta’lim yo‘nalishlaridagi sharq mamlakatlari 
tarixiga oid fanlami o ‘zbek tilidagi yangi o ‘quv adabiyotlari bilan 
ta’minlash maqsadida amalga oshirilayotgan ilmiy tadqiqot loyihasi 
doirasida xorijiy tillarda chop etilgan adabiyotlardagi A fg‘oniston 
tarixiga oid m a’lumotlami atroflicha o‘rganish asosida tayyorlangan.
Bugungi kunda dunyodagi voqea-hodisalar shiddat bilan 
o'zgarib borayotgan bir sharoitda sharq mamlakatlari tarixiga 
bag‘ishlangan 
o‘quv 
adabiyotlari 
davriy jihatdan 
eskirib 
borayotgani talabalami o ‘zbek tilidagi yangi o‘quv adabiyotlari 
bilan ta’minlash masalasining dolzarbligini oshirmoqda. Chet 
tillaridagi adabiyotlarda sharq mamlakatlari tarixi turli xil nigohda 
va mafkuraviy o ‘zanda yozilgan. Shu bois xorijiy tillardagi yan­
gi adabiyotlarga asoslangan holda Sharq mamlakatlari tarixini 
o'rganish va ulami tahlil qilish orqali yangi o‘quv qo‘llanmalarini 
yaratish muhim vazifa bo ‘lib qolmoqda.
Afg‘oniston tarixi keng xronologik davmi o ‘z ichiga oladi. 
Afg'onistonda mahalliy aholi va ko‘chmanchi xalqlar o‘rtasidagi 
o'zaro munosabatlar, to‘qnashuvlar va kurashlar, qadimgi va o ‘rta 
asrlarda sharq tarixidakattarolo‘ynagan,ijtimoiymunosabatlarrivo- 
j i n i bezagan munosabatlar, to ‘ qnashuv va kurashlar makoni bo ‘ lgan. 
Ming yillar davomida Xitoy imperiyasidan boshlanib, 0 ‘rtayer den- 
gi/.i sohillariga borib tutashgan karvon yo‘llari forsiyzabon xalqlar 
yashagan viloyatlar orqali o‘tib borgan. Shu sababdan ulaming 
xalqaro savdo-sotiq va madaniyatlar almashinuvidagi o ‘m i muhim 
bo'lgan.
“Afg‘oniston tarixi” o ‘quv qo‘llanmasida 0 ‘rta Sharq 
mamlakatlari tarixining barcha bosqichlaridagi ijtimoiy-iqtisodiy, 
siyosiy, madaniy, m a’naviy taraqqiyoti, tarixiy jarayonlari tahlili,

---

qadimdan hozirgacha davlatchilik jarayonlari tarixi, qadimgi, o ‘rta 
asrlar hamda yangi va eng yangi davrga oid tasaw urlar, xalqlari 
madaniyati tarixi va turli bosqichlarda erishgan yutuqlarining 
umumbashariy ahamiyati, qadimgi podsholiklar va ulaming o‘zaro 
munosabatlari, markazlashgan davlat qurish, o ‘zaro mojarolar, etnik 
va hududiy muammolar, xalqlarining an’analari va hozirgi hayoti, 
ichki va tashqi siyosati, tarixiy shaxslari ilmiy tadqiq etilgan.
Hozirgi kunda respublikamiz ta’lim tizimida xorijiy adabiyotlar 
asosida Sharq mamlakatlari tarixiga oid o ‘zbek tilida chop etilgan 
o‘quv adabiyotlarga talab tobora ortib bormoqda. “Afg‘oniston 
tarixi” o‘quv qo‘llanmasida ushbu davlatning ijtimoiy-siyo- 
siy, madaniy hayoti, davlatchilik jarayonlari, etnik va hududiy 
muammolari, urf-odatlari va an’analari, ichki va tashqi siyosati 
tadqiq etilgan. Unda mamlakatning tarixiy rivojlanishidagi o'ziga 
xos jihatlar ham atroflicha bayon etilgan. Kitob Afg‘onistonning 
o ‘ziga xos jihatlarini anglashda muhim ahamiyatga molikdir.

---