A sh. Shorustam ov, R. Y. Abdullayev

1 2 .7 . Oraliq stansiyalar, ularda y o lo v c h i va yuk 
poyezdlari bilan bajariladigan ishlar
Oraliq stansiyalar 
r a z y e z d va q u v ib o 't i s h p u n k t l a r i d a n
f a r q l i, y o ' l o v c h i va y u k p o y e z d l a r n i b e t o ' x t o v o ' t k a z i s h ,
t o 'x t a y d i g a n p o y e z d la r n i q a b u l q ilish va j o ' n a t i s h , y o ' l o v ­
c h ila r n i p o y e z d la rg a c h iq a r is h va tu s h ir is h d a n ta s h q a r i quyid ag i 
ishlarni h a m b ajaradi: y u k la rn i o r tis h - t u s h i r i s h , saq lash h a m d a
y u k h u jja tla rin i t a y y o r la s h ; b a g a jla rn i q a b u l q ilis h , b e rish va 
s a q la s h ; t e r m a p o y e z d la r g a v a g o n l a r n i q o 's h i s h va a jra tis h , 
a y r im h o l a t l a r d a s ta n s iy a d a o rtila d ig a n v a g o n la r d a n j o 'n a t u v -
c h i n i n g m a r s h r u t l i p o y e z d i n i t u z i s h y o k i p o g ' o n a s i m o n
m a r s h r u tli p o y e z d la r u c h u n v a g o n la r g u r u h la s h ; k o r x o n a la r -
n in g s h o x o b c h a y o 'lla rig a x iz m a t k o 'r s a tis h , v a g o n l a r b e r is h va 
y ig 'ib kelish; k o 'p l a b t o ' k m a y u k la r o rtila d ig a n ay rim s ta n s iy a ­
la rd a v a g o n la r n in g o g 'irlig in i o 'l c h a s h va b o sh q a la r .
I - 
. - I Yo ‘lo veh i binosi 
Tog
_—
, ,, .. I /
^
j _ ^ r ,
Juft
‘ 
\ J
H 
.
y. .
► 
\
Y u k hovlisi
12.5-rasm . B o 'y la m a tu rd ag i oraliq stansiya chizm asi
Y o 'l s u ru n k a li p a s a y u v c h i q iyalik o ld id a j o y la s h g a n ora liq
s ta n s iy a la r d a p o y e z d la r te x n ik e h tiy o jla r y u z a s id a n to 'x ta tilib , 
h a r a k a t x a v f s iz lig in i t a ’m i n l a s h m a q s a d i d a t o r m o z t i z i m i
s i n o v d a n o 'tk a z ila d i.
A g a r r a z y e z d v a o ' z i b o ' t i s h p u n k t l a r i n i n g v a z if a s i ,
a s o s a n , p o y e z d l a r n i q a b u l q i l i s h , j o ' n a t i s h v a o ' t k a z i b
y u b o r i s h b o ' l s a o r a li q s t a n s i y a l a r d a e s a u s h b u t e x n o l o g i k
j a r a y o n l a r d a n ta s h q a r i, y u k va tijorat ishlari h a m bajariladi.
1 2 .5 -ra s m d a q a b u l q i l is h - jo 'n a t i s h y o 'lla ri b o 'y l a m a turdagi 
ora liq sta n s iy a c h iz m a s i k eltirilgan b o 'lib , u n d a b ajarila d ig a n
ish la r q u y id a g ila r d a n iborat:
1. 
Y u k p o y e z d la ri b ila n b a ja rila d ig a n ishlar: y o 'lo v c h i va 
t r a n z i t y u k p o y e z d la r n i q a b u l q ilis h , j o ' n a t i s h va o 't k a z i b
y u b o ris h , t e r m a yu k p o y e z d la ri b ila n m a n y o v r ishlarini b a ja ­
rish, u la r bilan k elad ig a n m a h a lliy yuk v a g o n la r in i k o r x o n a la r -
n in g s h o x o b c h a y o 'llariga va yuk fro n tla rig a u za tish, y ig'ib kelish
2 2 4

---

va b o s h q a l a r . A y r i m o r a liq s t a n s i y a l a r d a p o g 'o n a s i m o n va 
j o 'n a t u v c h i m a r s h r u tl a r i n i t u z is h , z a r u r iy h o lla r d a p o y e z d la r g a
t i r k a m a l o k o m o ti v q o 's h i s h yoki ajra tish b ila n b o g 'liq b o 'l g a n
ish lar h a m bajariladi.
2. 
Y o 'lo v c h i p o y e z d la rg a x iz m a t ja r a y o n la r i: y o 'l o v c h i l a r n i
p o y e z d la r g a c h iq a r is h va t u s h iris h , c h i p t a l a r n i so tish , y o 'lo v c h i 
p o y e z d i tezlig id a ta s h ila d ig a n bagaj va y u k la rn i o r tis h - tu s h ir is h ,
q a b u l qilish, b e rish v a saqlash.
3. 
Y u k va tijo ra t ishlari: y u k la rn i q a b u l qilish, o r t i s h - t u s h i ­
rish , b e r is h va s a q la s h , ta s h is h h u jja tla r in i r a s m iy la s h tir is h , 
ta s h is h x iz m a tla ri h i s o b - k ito b la r in i b a ja r ish , v a g o n l a r o g 'i r l i ­
gini o 'l c h a s h va b o s h q a la r .
O ra liq s tan siy alard a tex n ik , y o 'lo v c h i, y u k va tijorat ishlari 
b ila n b o g 'liq b o 'lg a n ja r a y o n la r n i bajarish ( 1 2 .6 - r a s m ) u c h u n
tegishli q u r ilm a va in s h o o tla r b o 'lish i kerak. T e x n ik ja r y o n la rn i 
b a j a r i s h u c h u n q u y i d a g i l a r m a v j u d : b o s h , q a b u l q i l i s h -
j o 'n a t i s h , to rtish y o 'lla ri, z a ru ra tg a q a r a b k o rx o n a sh o x o b c h a
y o 'lla rin in g u lan ish i, e h tiy o t va tu tib qolu v ch i b e rk y o 'lla r, s t a n ­
siya n a v b a tc h i s i, s t r e l k a c h i la r n i n g x o n a s i , k irish va c h iq is h
signallari, q o 's h n i stansiyalar va p o y e z d d isp e tc h e ri bilan a lo q a 
vositalari.
Y o ' l o v c h i l a r g a x i z m a t k o ' r s a t i s h b i l a n b o g 'l i q b o ' l g a n
i s h l a r n i b a j a r i s h u c h u n s t a n s i y a l a r d a y o ' l o v c h i b i n o s i ,
p la tf o r m a la r i va u la rn i o ' z a r o b o g 'lo v c h i k o 'p r ik yoki y e r osti 
o 't i s h ( t o n n e l ) y o 'la k la r i, bagaj o m b o r x o n a l a r i , suv t a ’m i n o ti
in s h o o tla ri va s h u k a b ila r lo y ih a la n a d i.
Y u k is h la rin i b a ja r ish u c h u n s t a n s i y a d a u m u m fo y d a la -
nish li y o p iq o m b o r x o n a l a r , usti y o p iq v a o c h i q p l a t f o r m a la r ,
k o n t e y n e r v a t o ' k m a y u k m a y d o n c h a l a r i , o r t i s h - t u s h i r i s h
y o 'l l a r i , y u k m e x a n i z m l a r i va in s h o o t la r i l o y i h a l a n a d i . B u la r- 
n i n g b a r c h a s i , o d a t d a , a v t o m o b i l y o 'l l a r i b ila n q u la y b o  -
■ д и р в