A sh. Shorustam ov, R. Y. Abdullayev

B urilishlarda tem iryo 'ln in g tuzilish x u su siyatla ri. Burilish 
j o y la r d a tem iry o M n in g tuzilishi o ‘ziga xos x u su siy a tla rg a ega, 
j u m l a d a n : t a s h q i r e ls n i n g ic h k i re ls g a n i s b a t a n b a l a n d r o q
b o ‘lishi, o ‘tish a y la n a s in in g q o 'y ilis h i, k ic h ik r a d iu s la r d a izn in g
k e n g a y ish i, ichki iz b o ‘y lab q is q a rtirilg a n re lsla rn in g q o 'y ilis h i, 
y o l n i n g k u c h a y tir ilis h i, ikki y o l l i k va к о ьр уоЧНк lin iy a la rd a 
y o 1 o bq lari o ra sida gi m a s o f a n in g k a tta la sh ish i.
T a s h q i re lsn in g b a l a n d r o q qo^yilishi b u rilis h la r d a egri r a ­
diusi 4 0 0 0 m va u n d a n k ich ik b o l g a n d a , relslarga y u k la m a n in g
t a x m i n a n b ir xil ta q s im la n is h in i va m a r k a z d a n q o c h m a k u c h la r
t a 's i r i n i n g k a m a y i s h i n i t a ’m i n l a b , u s h b u k o ‘ta rilish q i y m a ti 
q u y id a g ic h a topiladi:
h = \ 2 , 5 - v 2/ R ,
b u yerda: v — h a r a k a t tezligi, k m / s ;
R —
egri ra diusi, m.
H a r a k a t tezligi o ‘rta c h a b e lg ila n g a n q i y m a t d a b o ‘lishi kerak. 
A g a r te z lik o ‘r t a c h a q i y m a t d a n k a m a y ib ketsa ichki relsga 
y u k la n is h k u c h a y a d i va 
u n in g t a q s im la n is h i buziladi.
H a r a k a t l a n u v c h i t a r k ib y u ris h q ism i g ‘ild ir a k a r a v a c h a -
la rin in g b u rilish eg risid a n yaxshi o ‘tishini t a 'm i n l a s h u c h u n iz 
o r a lig ‘i quyid ag i m i q d o r d a kengaytiriladi:
S = q
+ / + 4,
4
m a x
J
/
b u y e r d a : / — ta s h q i iz b o ‘y lab b u rilish strelasi (n a y z a s i); 
qmax
— g ‘ildirak c h a m b a r a k l a r i n i n g ta s h q i t o m o n l a r i o ra sid a g i 
m a s o fa , m m ; 4 — iz n in g to ra y ish m e 'y o r i, m m .
Egri j o y la r d a iz k e n g lig in in g m e 'y o r la r i q u y id a g ic h a b elgi­
langan:
R > 350 m boM ganda — iz kengligi 1520 m m ;
R = 34 9 — 300 m d a — iz kengligi 1530 m m ;
R < 299 m
b o i g a n d a — iz kengligi 1535 m m .