A sh. Shorustam ov, R. Y. Abdullayev

term a ( с б о р н ы й ) — y o n d o s h u c h a s tk a d a g i o ra liq s tan s iy alarg a 
v ag o n la rn i olib b o ra d ig a n ; olib chiquvchi ( в ы в о з н о й ) — uzelga 
y a q in y o n d o s h u c h a s tk a d a j o y la s h g a n o ra liq s ta n siy a la rg a k a tta
g u ru h li v a g o n ta rk ib la r in i olib b o r u v c h i; uzatuvchi ( п е р е д а т о ч ­
н ы й ) — t e m i r y o ' l u z e li i c h i d a j o y l a s h g a n b i r s t a n s i y a d a n
b o s h q a s ig a v a g o n l a r ta r k ib in i olib b o ru v c h i p o y e z d la r.
T e m ir y o M la r d a tezy u ra r yuk poyezd larn i tu z is h a l o h i d a
r e ja la n a d i. U l a r t e z k o r y etkaz ilishi k erak b o ‘lgan t e z b u zilu v ch i 
y u k la r, tirik h a y v o n la r , q i m m a t b a h o , o ‘t a z a r u r va s h u kabi 
yukli v a g o n la r d a n iborat b o ‘ladi.
2 5 4

---

P o y e z d la r t u z is h n i r e ja la s h tir is h d a b o ‘sh v a g o n l a r d a n , tu ri 
b o 'y i c h a a l o h i d a (y o p iq va o c h i q yu k v a g o n la r , siste rn a la r) 
yuksiz poyezdlar 
tu z is h h a m k o lz d a tu tila d i. B u n d a y p o y e z d la r, 
o d a t d a , yu k o r tu v c h i s ta n s iy a la r g a c h a y o ‘ld a q a y ta
i s h la n m a y
y e tkaz ila di.
H a r xil m a n z ilg a y e tk a z ila d ig a n p o y e z d ta rk ib id a g i v a g o n ­
lar g u r u h i s o n ig a q a r a b bir guruhli va k o‘p guruhli poyezdlar
fa rq lan ad i.
U m u m a n p o y e z d l a r t u z i s h n i r e ja l a s h t ir is h v a g o n l a r n i n g
p o y e z d t a r k i b i g a y i g i l i s h j a r a y o n i d a , u l a r n i q a y t a is h la s h
ja r a y o n i d a t u r i s h in in g u m u m i y m u d d a t i n i q isq a rtirish h a m d a
f o y d a la n ish x a ra ja tla rin i k a m a y tir is h g a i m k o n y a ra tish i kerak.
P o y e z d t u z i s h n i b a h o l a s h u c h u n u n i n g r e j a l a s h t i r i s h
ko^rsatkichlari h is o b la n a d i. U s h b u к о ‘r s a tk i c h l a m i n g asosiylari: 
v a g o n - s o a t l a r n i n g u m u m i y sa rfi, s h u j u m l a d a n v a g o n l a r n i
t o ‘p la s h va u la r n in g q a y ta i s h la n m a y b o s g a n m a so fa si; p o y e z d
tu z is h rejasiga b o g d iq b o ‘lg an f o y d a la n ish xarajatlari va b o s h ­
qalar.
H o z ir d a t e m i r y o ‘1 t a r m o q l a r i b o ‘y lab p o y e z d tu z i s h n i n g
o p tim a l rejalari z a m o n a v i y h iso b la sh m a s h in a la r i va k o m p y u ­
te r la r q o ‘llab t a n l a n a d i. H iso b la sh u c h u n asosiy m a ’lu m o tla r : 
v a g o n l a r o q i m i j a d v a lla r i, t o ‘p la s h va q a y t a ish la sh u c h u n
v a g o n - s o a t m e ’y o rlari, sta n siy a q a y ta ishlashi m u m k i n boMgan 
sa ra la sh yoN lari, v a g o n la r s o n i va s h u kabilar.