A. shoyunusov arab xattotligi
Download 2.26 Mb. Pdf ko'rish
|
|
y / J ’Ул-* ^ у -- ‘
<*>)/* __ #
^ ' - **
> ь j ’ • / * /'/' r»!*>JjV) ф * * * J ^ 'U > .
<
♦ / . X У *Л> »
*7^* ^ ‘JJ; u
fJ &-+Pbs;j& 1 '//^ 1 /* ^ UlJ£ #У !> «J»i^ i ii*
i ь ^ *r
<-x>yJUtr' U > ^ iJ 1A U)IJ> stylj »
.kill Vili*
^
j * J l ) j J l i j j u A r a b y o z u v i d a q o l l a n u v c h i x at t u r va t u r d o s h x ill a ri Jahon Lo OO
n a m u n a l a r A n h , b
w
в ( f ( r ^ У > Ъ i j r h ^ * * I J ^ L ^ J J l i S j s l y $ ^ y b j t ^ l U ' J b b / * f i \ j >ш**' t f ' o ) j I» Lr*^ 4 - 0 l* о 1/^ ^
*
*^ ^
j J
O J 40
• f s^ e y .v' ’' ' bSsj .& $ i\ j> & j . Arab yozu vid a q o'llan u vch i xat tur 0 ‘z b e k i s t o n x a t t o t l a r i i j o d i d a n n a m u n a l a r # * j j J j w '1 У Ж
; ) / y \ r * j
* 7 *
1
у S 2 ^ • * ! : ; / ! , i f j U > } > /* { > M b s > ) / ! > ) jlh lL ; L f t / I / J b > > / - M y - № А А \ У * *
I r> Y J O ё • *
/ А . . . . . . \ J U О j> J U L ( / j i , j j j ^ j r ♦ V ' »
Щ i ^ '
»• j / 'д • • ' \ j p b j w ^ tj iu j j j ^ > j b j/! ji 'i/ i< k . '~^'!z - / I / / • -т~г ~г ,
* < k № *• 4(л*
'^ 'H 'U ,s * j s ^ < s ,j j j y J ( / i j t j f f sj j r f f d JS> s i j f *
• %
• ' , ' / • • I - J
• • • ' • ^
. «»->W
ч /У/ &
Arab yozu vid a q o ‘llanuvchi xat tur va turdosh xillari. N a sta ’liq xatining m ashqlari J a h o n x a t t o t l a r i i j o d i d a n n a m u n a l a r t
j / / / А ^ V 4»—'v i i j
£ ^уДу(/ lljlllhyjLb'Jjjsd\Л*$ I ** ' ' S * * S?i f O ^ O J f h hi >J/biijJ,J 9* M I; ■ J > v * ly>> J i > * 6 *”;?s£ f " .'. »■ •
V j J t V I» u 1 \f j I
u£-V 0 jL*
Jahon xattotlari ijodidan nam unalar. Arab yozuvida q o ‘llan u vch i xat tur va turdosh xillari M urakkabot vaznida ifodalanishi Jahori и и *^3ilon namu”al°r. Dcvonj т щ ’ * * ^
'0 ,е и “ ' и — » ^ Р О » ■ !Jvno}jex \ - Г > * \ ' I Ч
**> \ п
_ * V \о
й $
4 1 5 >* J[ \ 6-*
_ < i ^ l c s P t O l ^ U t l Я л * М - > 4 л - И «*&■_>!
’t
« i ^ l c A y U W I Г* J l <> 0-^Oi^L^I 4 2 0 I * U --- ±ail -------------- ^ a ! ) I
( £ > g |a \ tt j l i l L i ) jn a ~ >ni)l jiaL «jli ~ л 1л J>Wt+M jjl^
« Г . о Ц / - T H N . Y . - T t o . ' H V / о tl jm** iih ll d jA & y j ( j л+л*а . ^ ) j Q jiij IS?
I n o • v r ’K ' K e ' t f / 4 v « e ? 4 \ \ 'Ш/ш///////////////////////ш^^^ 4 2 2 O a p \ i S \ ^ < J & <Л^И____ & j r \ _ £ \ •чдруптпот ’. m L h j X i J & i .. u l p ) j* s > □ !? y l A j i U t £ l > j !:U □ ! j p - L j j S .. ^ : U □
! j i i l l jjjf l J f f tU .. с д ф *u»i □ ' I w * -* 4^, Lfc L L ^ j * M M t A V - V / “W A Л 1 Г / Т \ i r t r t ~ ™ ^ $ f t i 5 «
I I t |
ч-1 I д 1 ■I'l v * l
* - 1
1
I n I 5 I
> I . . . r . I
MO‘YQALAMLAR Kesilgandan keyin 426 QALAMDONLAR 1. I. Karimov. 0 ‘zbekiston milliy istiqlol, iqtisod, siyosat, mafkura. 1-j. — Т.: « 0 ‘zbekiston», 1996-y. 2. I. Karimov. Bizdan ozod va obod Vatan qolsin. 2-j. — Т.: « 0 ‘zbekiston», 1996-y. 3. I. Karimov. Vatan sajdagoh kabi muqaddasdir. 3-j. — Т.: « 0 ‘zbekiston», 1996-y. 4. I. Karimov. Bunyodkorlik yo‘lidan. 4-j. — Т.: « 0 ‘zbekiston», 1996-y. 5. I. Karimov. Yangicha fikrlash va ishlash — davr talabi. 5-j. — Т.: « 0 ‘zbekiston», 1997-y. 6. I. Karimov. Xavfsizlik va barqaror taraqqiyot yo‘lida. 6-j. — Т.: « 0 ‘zbekiston», 1998-y. 7. I. Karimov. Biz kelajagimizni o‘z qo‘limiz bilan quramiz. 7-j. — Т.: « 0 ‘zbekiston», 1999-y. 8. I. Karimov. 0 ‘zbekiston Respublikasining istiqboliy yo‘nalish tamoyillari: — Т.: « 0 ‘zbekiston», 1991-y. 9. /. Karimov. Tarix saboqlarisiz kelajak yo‘q. 1991—2005-yy. Toshkent. 10. A. Murodov. 0 ‘rta Osiyo xattotlik san’ati tarixidan. — Т., 1971 -у. 11. M. Hakimjon. Xatti muallimiy — Т.: «Mehnat», 1991-y. 12. R. Jumaniyozov. Eski o ‘zbek yozuvi. — Т., 1989-y. 13. Yusuf Xos Hojib. Qutadg‘u bilik. Pekin. 1985. 14. R. Shoyunusov. Litografik usulda chop etilgan (XIX asr namunalari asosida) asarlarning tahlillari. — Т., 1997-y. 15. R. Shoyunusov. Matnni oson o ‘qish usullari. — Т., 1998-y. 16. R. Shoyunusov. Qo'lyozma asarlarda xattot uslublari. — Т., 1999-y. 17. R. Shoyunusov. Qadimiy qo‘lyozmalar va ularning tadrijiy asoslari. — Т., 1999-y. 18. R. Shoyunusov. Tadbil qoidalari. 1- va 2-raqam ifodalaridagi arab harf ko‘rinishlarini qo‘llash. — Т., 1999-y. 19. R. Shoyunusov. Qo‘lyozma asarlarni o‘qish tamoyillari. — Т., 2000-y. 20. R. Shoyunusov. Kitobat asoslari. — Т., 2000-y. 21. R. Shoyunusov. Sadri kitoba usulining ahamiyatlari. — Т., 2001-у. 22. R. Shoyunusov. Hujayra — katak tizimida arab xatlarining tarkiboti. — Т., 2002-y. 23. R. Shoyunusov. Qiya va charxfalak shakllarida charxlangan Mushkfom imkoniyatlarida faol su’rat va Maxraj taqsimotlari. — T„ 2002-y. 24. Sayid Ibrohim Al-Misriy. Arab xatlarining san’ati. 1998-y. Qohira. 25. Arab xatlarining kurslari. — Т.: Misr Arab Markazi. 1996— 2004-yy. 26. R. Shoyunusov. Asotir qo‘lyozma va litografiya usulida chop etilish tamoyillari. — Т., 2003-y. 27. N. M allayev. Alisher Navoiy (lirika). II nashri. — Т.: « 0 ‘qituvchi», 1980-y. 28. A. Muxtorov. Kalligraf Mirhusayn Istravshani. — Dushanbe, 1994-y. 29. Tarixiy manbashunoslik. Tuzuvchilar: A. A. Madraimov, G. S. Fuzailova. O'zRFA, — Т.: «Fan» nashriyot, 2001 -y. 30. Mualliflar guruhi. 0 ‘zbekcha-ruscha lug‘at. Xorijiy va milliy lug‘atlar davlat nashriyoti. М., 1959-y. 31. Mualliflar guruhi. 0 ‘zbek klassik adabiyoti asarlari uchun qisqacha lug'at. O lzFA nashriyoti, — Т., 1953. 32. Adam Gashek va Yan Just Vitkam — Manuscripts o f the M addle East volume — 5. 33. A. Haqqulov. Ta’mir san’ati. — Т.: «Mehnat» nashriyoti, 1991-y. 34. Olimxon to ‘ra o ‘g ‘li Yusufxon. Islom. — Т.: «Mehnat», 1990-y. 35. Shayx Kozim al-Arzayiy. Durusul-xattil-arabiy al-xattun-nasxi. 1934-y. (h. 1213 y.) 36. Nozim Osim. Sare mashqil-ma’rufiy guldasta-ye riyoxtan. 1901-y (h. 1279-y.) 37. Халидов Б. 3. Учебник арабского языка. — Т.: «Ўқитув- чи», 1981. 38. Aziziddin Vakiliy Fufalzoiy. Xattot haft qalami Afg'oniston h. 1355/1977-y. Mas’ul m uharrirdan......................................................................................................3 K irish .............................................................................................................................. 4 0 ‘qitish uslubi................................................................................................................ 6 Arab xattotligi va uning husnixat ilm lari............................................................... 19 I bosqich. Mufradot ilm i...........................................................................................22 _ Mavzu: Arab yozuvining kelib chiqish tarixi va hozirgi h o la ti............. 22 Darsning o ‘qituv uslubi................................................................................. 27 Arab alifbosi.....................................................................................................27 Alifbo harflarining makon tizimida vujudga kelishlari............................. 34 Ehtimoliy so‘z bo‘g‘inlari va ularning xillari.............................................44 _ II bosqich. Murakkabot ilmi..................................................................................... 55 Tabdil qoidalari............................................................................................... 55 IH-bosqich. Savod chiqarish vazifalari................................................................... 69 Murakkabot ilm i............................................................................................. 69 Birinchi sab o q ................................................................................................. 69 / Qora qalam ta ’rifi. Yozuv qalami va uning tarkibiy qism lari................ 69 Husnixat fanida imlo uslublari..................................................................... 81 Arab alifbosi (o‘zlashgan harflarga qo‘shimcha 4 ta yangi harf ham) va uning m axrajlari........................................................................................ 82 s Satri Rosiy N o‘xotda makon topuvchi harflar va ularning Mufradot vazn o‘lchovlari............................................................................................... 84 Satri Mutavoz N o‘xotda makon topuvchi harflar va ularning Mufradot vazn o‘lchovlari.............................................................................84 Yozuv qalami haqida ma’lu m o t...................................................................85 Mushk kengligi va uning imkoniyatlari.......................................................86 ^ ; Qalam yurgizish m ashqlari............................................................................88 / IV bosqich. Savod chiqarish..................................................................................... 93 Arab alifbo harflarining o‘zaro bog‘lanishlarida Murakkabot ilmining nazariya asoslari va amaliyotida harflararo bog‘lanish jarayonining texnik jihatlari hamda yozuv qalamining roli.............................................93 Murabba’ tomonlarining nomlari va ularning qalam uchi — mushkda \ .
ifodalanishi.......................................................................................................94 ' Alifbo harflarining satr chizig£ini hosil qilishda lozim me’yor-o‘lchov 1 , birliklari.............................................................................................................95 ^ Vasat nuqtani siyohga olish texnik jihatlarining am aliyoti.................................................................................... 98 - Kursiga joylash usuli tasawuriy jihatlariga nazariy ko‘nikma malakalari....................................................................... 103 ^ Yozuv qalamiga izohlar...............................................................................104 \ Mufradot va Murakkabot ilmi ta’rifi.........................................................104 Xat turlarida harflarning hajm shamoyillari va ularni siyohga olish sarhisob tamoyillari............................................ 107 Yozish usul va qoidalari............................................................................. 110 . Mushk va uning bahralari haqida ma’lim o t........................................... 112 : Mushkning faqat «Vajh-Yuzi» tarafida, xat bitish qoidalari................. 117 * V bosqich. Alifbo harflarining Qalam uchidagi maxrajlari............................... 119 Ularning maxrajdan chiqish uchun qo‘llaniluvchi dukt og‘ish burchak darajalari va bu darajalarning muvofiq ravishda harf unsurlarini muvozanatga keltirishi................................................................................. 119 Mushk kengliklari va ularning xat maydoniga nisbatlari....................... 127 ^ Katta xatlar va ularning turlari ................................................................. 132 Rayhoniy xatiga ta’r if .................................................................................. 134 ■>/» Suls xatiga ta’r if............................................................................................ 137 Mavzu. Qalam mushki va uning daraja oraliq kengliklarini xat yozish holatiga keltirib yozish qoidalari................................................... 140 " Dukt. Uning rosiy va ufqiy yo‘nalishda hosil qiluvchi trayektorial yuksalish va cho‘mishliklari. Unda kulminatsion nuqtalar va bu nuqtalarga mufradot va murakkabot ilmlarining munosabatlari.......... 146 " Mavzu: Qalam mushkining imkoniyatlari................................................ 155 ' Mavzu: Qalam mushkining siyoh sizishida vujudga keluvchi shakllarning ° daraja bahralarini hosil qilishidagi ba’zi ma’lumotlar va ularga sharh hamda ilmiy-nazariy tavzihlar..................................................................... 165 Mushkning rosiy va mutavoz duktlarda yo‘nalib, hosil qilishi mumkin bo‘lgan siyoh izlari ...................................................................................... 168 Mushkning Xafiy iqlimlari va ularning imloda qo‘llanishlari............... 170 Arab alifbosi harflarining mufradot ilmi qoidalari bilan ifodalanishlari................................................................................................ 173 ^ Vasat N o‘xoti (45° burchak og‘ish) va uning barcha arab xat turlarida muvozanat holatini o‘zgartirishi............................................................... , 175 Murakkabot ilmining mohiyatlari.............................................................. 183 " Mushk yurgizish qoidalari.......................................................................... 190 ;^ Mavzu: Alifbo harflarining tabiiy mufradot vaznidan «Sanoq Raqam» usuli bilan boshqa harf turlariga aylanish (o‘tish) sabablari hamda u tufayli o‘z qiyofalarini o‘zgartirishlari....................................................... 197 - Mavzu: Sanoq Raqam usulining qo‘llanishida mushk shiqqalari va ularning kenglik birliklarini siyohga olish tam oyillari........................... 200 $ > Xat turlarining xat maydonlari va ularni hosil qilish usullari..............215 Xat maydoni va unda so‘z, so‘z birikmalami imloga olish usullari ... 218 -«'«г Devoniy xatining imloviy xususiyatlari...................................................... 223 /■ Mavzu: Harf shaklini hosil qiluvchi unsurlar va ularning iqlimlararo yo‘nalish harakatlari. Me’yor birliklari. Amaliyot tamoyillari........ ..... 2 2 4 4 Rayhoniy xat xususiyatlarining ta ’riflari................................................... 228 / ? Suls xatiga ta’riflar........................................................................................ 230 с о Fors xati «Ta’liq va Nasta’liq» xat turlarining imloviy - 7' asoslariga nazariy ta ’rif va sharhlar........................................................... 233 Mavzu: Xat turlarida harflarning imloviy shakl topishlari va bu jarayonning amaliyotda qo‘llanuvchi usullar, hamda tamoyillarga sharh va izo h lar............................................................................................ 239^7 Xat turlarida harflarning hajm shamoyillari va ularni siyohga olish sarhisob tam oyillari...................................................................................... 256- VI bosqich. 04ilgan mavzularni mustahkamlash............................................... 258 Atamalar m a’nosiga sharhlar......................................................................276 Arab xattotligi o ‘quv qo‘llanmasida istifoda etiluvchi lug‘at va ularning izohlari...................................................................................... 278 Xattotlikda qo‘llanuvchi lug‘atlar izohi................................................................ 283- Qisqacha me’moriy lug‘a t ...................................................................................... 288 Ilovalar....................................................................................................................... 293' Foydalanilgan adabiyotlar ro‘y x ati........................................................................428 Abdurashid Shoyunusov ARAB XATTOTLIGI Kasb-hunar kollejlari uchun o‘quv qo4lanma «SHARQ» nashriyot-matbaa aksiyadorlik kompaniyasi Bosh tahririyati. 100083, Toshkent shahri, Buyuk Turon, 41. Muharrir Badiiy muharrir Texnik muharrir Musahhih Kompyuterda sahifalovchi S. Abdukarimov Download 2.26 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|