A. X. Eraliev «stansiya va podstansiyalarining elektr qismi» fanidan ma’ruzalar kursi farg‘ona – 2022 y

Оглавление

KIRISH. 7
I-BO‘LIM. SINXRON GENERATOR 9
Ma’ruza-1. (2soat). 9
KIRISH. FANNING MAQSADI VA VAZIFALARI. 9
Reja: 9
Ma’ruza-2. (2soat). 13
SINXRON GENERATOR. SINXRON KOMPENSATORLARNING VAZIFASI VA TUZILISHI. 13
Ma’ruza-3. (2soat). 19
TRANSFORMATORLARNING TURLARI VA ULARNING PARAMETRLARI. 19
II -BO‘LIM. O‘LChOV TRANSFORMATORLARI. 23
Ma’ruza-7. (2soat). 23
O‘LChOV TRANSFORMATORLARI. TOK TRANSFORMATORLARI. 23
Ma’ruza-8. (2soat). 27
KUCHLANISH TRANSFORMATORLARI. 27
Ma’ruza-10. (2soat). 32
TOK CHEGARALOVCHI REAKTORLAR. 32
Ma’ruza-11. (2soat). 36
YUQORI KUCHLANISHLI KOMMUTATSION APPARATLAR. 36
Ma’ruza-12. (2soat). 40
YUQORI KUCHLANISHLI KOMMUTATSION APPARATLAR. 40
Ўчиргич - бу коммутацион жихоз бўлиб, электр токини улаш ва узиш учун хизмат қилади. Электр қурилмаларида ўчиргичлар куйидаги режимларда: узоқ муддатли юкламада, ўта юкламада, қисқа туташувда, салт ишлашда занжирларни улаш ва узиш учун хизмат қилади. Коммутацион жихозларнинг конструктив тузилишига кўра ўчиргичлар анча мукаммал,ишончли бўлиб,аввало,контактлар орасида хосил бўладиган электр ёйини сўндириш имкониятига эга.Хосил бўлувчи электр ёйининг табиати,зарарли томонлари вауни сўндириш усуллари ҳақида тўхталиб ўтамиз. 40
Ma’ruza-13. (2soat). 45
YUQORI KUCHLANISHLI KOMMUTATSION APPARATLAR 45
Ma’ruza-17. (2soat). 50
PAST KUCHLANISHLI APPARATLAR. 50
ADABIYOTLAR 54
Дарслик ва ўқув қўлланмалар рўйхати: 55

KIRISH.

Bugungi kunda ta’lim sohasini tubdan takomillashtirish davr talabiga aylangan. Ushbu talabdan kelib chiqqan holda, ta’lim sohasidagi munosabatlarni tartibga soluvchi qonunlar qabul qilinmoqda. Jumladan, O‘zbekiston Respublikasining “ Ta’lim to‘g‘risida”gi qonuni 2020 yil 23 sentyabr kuni qabul qilingan bo‘lib, uning maqsadi ta’lim sohasidagi munosabatlarni tartibga solishdan iborat.

Mazkur qonun jaxon standartlari talablari
Prezidentimiz tomonidan 2017 yil 7fevralda qabul qilingan “2017-2022 yillarda O‘zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishlari bo‘yicha Xarakatlar strategiyasi” ning to‘rtinchi ijtimoiy sohasida:
-2017-2022 yillarda oliy ta’lim tizimini tubdan takomillashtirish dasturini ishlab chiqish, xududlardagi oliy ta’lim muassasalari uchun ilmiy pedagogik kadrlar zaxirasini yaratish maqsadida magistratura va doktaranturaga maqsadli kvotalarni joriy etish.
-2017-2022 yillarda past kuchlanishli elektr tarmoqlarini modernizatsiya qilish.
-elektr energiyasi iste’molchilarini mrbil aloqa orqali elektr energiya iste’moli bo‘yicha ma’lumot bilan ta’minlash va xizmat ko‘rsatish kabi masalalar aniq ko‘rsatib o‘tildi.
Bugun mamlakatimizni modernizatsiya kilish va yangilash, iktisodiyotimizning sifat jixatidan yangi, zamonaviy tarkibiy tuzilmasini shakllantirish, xududlarimizni kompleks rivojlantirish bo‘yicha barcha rejalarimizning muvaffaqiyatli amalga oshirilishi infratuzilma tarmoklarini yuksak sur’atlar bilan rivojlantirishga uzviy bog‘lik ekani xakida gapirishning xojati yo‘k, deb o‘ylayman.
Infratuzilmani rivojlantirish bo‘yicha kabul kilingan dasturlarda yakin istikbolda yangi energetika kuvvatlarini, elektr energiyasini uzatish tarmoklarini barpo etish va mavjudlarini rekonstruksiya kilish bo‘yicha 26 tadan ortik investitsiya loyixasini amalga oshirish ko‘zda tutilgan. Bular, avvalambor, Talimarjon issiklik elektr stansiyasida umumiy kuvvati 900 MVt bo‘lgan ikkita bug‘-gaz kurilmasini, Toshkent issiklik elektr stansiyasida kuvvati 370 MVtni tashkil etadigan bug‘-gaz kurilmasini, Angren issiklik elektr stansiyasida kuvvati 130-150 MVtdan iborat energoblokni, Farg‘ona vodiysida yangi energetika kuvvatlarini barpo etish, Sirdaryo va Yangi Angren issiklik elektr stansiyalarini bir-biri bilan bog‘laydigan yukori voltli elektr uzatish tarmog‘ini kurish, Ustyurt gaz-kimyo majmuasining tashki energiya ta’minotini tashkil etish kabi muxim strategik loyixalardir¹.
Aholimizning tinch-omon xayotini ta’minlash, uning farovonligini oshirish, iktisodiyotimizni izchil rivojlantirish, O‘zbekistonimizning xalkaro maydondagi obro‘-e’tibori va pozitsiyasini yuksaltirish, mintaqamizda tinchlik va barkarorlikni mustaxkamlash bo‘yicha o‘z oldimizga ko‘yayotgan maksadlar, mikyosi va ko‘lamiga ko‘ra, xalkimizning ezgu orzu-umidlari bilan xamoxangdir.