A. X. Rasijlov, K. G. Baxadirov materialshunoslik va konstruksion
Metallami gaz alangasida payvandlash
Download 6.21 Mb. Pdf ko'rish
|
Nurmurodov S.D. Materialshunoslik va konstruksion materiallar texnologiyasi
10.3. Metallami gaz alangasida payvandlash
Metall yoki qotishmadan qilingan tanavorlarning ma’lum bir qismini kesish uchun turli usullardan, ya’ni turli dastgohlarda turli kesuvchi asboblar yordamida hamda elektr-kimyoviy, elektr-erozion, gaz va elektr yoydan foydalaniladi. Biz sanoat miqyosida eng ko‘p qoMlaniladigan oxirgi ikki usul ustida to‘xtab o ‘tamiz. Metallami gaz (kislorod) bilan kesish alangalanish haroratigacha qizdirilgan metallning kislorod oqimida yonishiga asoslangan. Kislo rod bilan kesiladigan metallaming alangalanish harorati suyuqlanish haroratidan past boiishi, issiqlikni o‘zidan yomon o ‘tkazishi va hosil bo‘ladigan shlaklaming suyuq holda oquvchanligi yuqori bo‘lishi lozim. Bu talablarga tarkibida 0,7 % gacha uglerod bo‘lgan poMatlar va legirlangan konstraksion poMatlar javob beradi. Tarkibida 2,2% С bo‘lgan cho‘yanning suyuqlana boshlash harorati 1147°C ga, alangalanish harorati esa taxminan 1400°C ga teng bo‘lganligi uchun cho‘yanlami kislorod bilan qirqib boim aydi. Y a’ni kislorod bilan qirqilishi mumkin boMgan metall oksidining suyuqlanish harorati o‘zining suyuqlanish va alangalanish haroratla- ridan past boMishi shart. Shundagina kesish vaqtida hosil boMadigan metall oksidlari kesik orasidan osongina haydaladi va metallning ostki qismlariga kislorodning ta’sir etishi uchun yoM ochiladi. Masalan, aluminiyning suyuqlanish harorati 657°C, aluminiy oksidining suyuqlanish harorati esa 2050°C. Binobarin, aluminiyni faqat kislorod bilan qirqib boMmaydi. 167 Kislorod biian qirqishning yana bitta sharti shundan iboratki, qirqilishi mumkin bo‘lgan metallning issiqlik o‘tkazuvchanligi yuqori bo‘lmasligi shart, aks holda qirqilish zonasi tez soviydi va harorati alangalanish haroratidan pasayadi. Metallami kislorod bilan qirqishda universal keskich (rezak) dan foydalaniladi. Keskichlar qizdirish alangasini hosil qilish va kesish zonasiga toza kislorod uzatishga xizmat qiladi. Odatda, metallar dastaki usulda va mashinalarda qiqriladi. Dastaki usulda qirqishda foydalaniladigan asbob keskich (rezak) deyilib, bu asbobning payvandlash gorelkasidan farqi shundaki, unda qirquvchi kislorodni haydovchi qo‘shimcha kanal bor. Keskichlar quyidagi turlarga ajratiladi: 1. Kesish turi bo‘yicha - ajratish, yuzaki kesish uchun. 2. Vazifasiga ko‘r a - dastaki, maxsus mashinada kesish uchun. 3. Yonilg‘i turi bo‘yicha - atsetilen, atsetilen o‘mida ishlatiladi gan gazlar, suyuq yonilg‘ilarda ishlaydigan keskichlar. 4. Ishlash tamoyili bo‘yicha - bir xil bosimli, injektorli. 5. Kislorodning bosimi bo‘yicha-past va yuqori bosimli. 6. Mundshtukning tuzilishiga qarab - tirqishli, ko‘p soploli keskichlar. Sanoat miqyosida ishlatiladigan keskichlaming markalari: П ГС - 70, ПГМ -70, ПАТ-70, ПАО-70, PA3-70 (quyma keskichlar), P3R «Plamya», РУЗ-70 «Raketa», «Fakel», «Raketa-1» PM-1000, РГМ - 2, РГМ -3, РГМ-5 va h. Bundan tashqari, hozirgi vaqtda metallami qirqish uchun turli ko‘chmas va ko‘chma kesish mashinalaridan keng foydalaniladi. Bunday mashinalarga «Sputnik-2», «Raduga», П ГФ -2-67, АШ С-2, АШ С-70, СГУ-61, «Odessa» kabilami misol qilib keltirish mumkin. Metallami dastaki qirqishda ko‘proq УР turidagi keskich ishla tiladi (10.3-rasm). Keskichga naycha (1) oraliq kislorod, naycha (2) oraliq esa atsetilen kiradi. Atsetilen kislorod aralashmasi uchun zamr bo‘lgan kislorod miqdori ventil (3) bilan, atsetilen miqdori esa ventil Download 6.21 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling