A XIX asr oxiri,1889,1898,1900,1913,1917

1. O‘zbek bolalar adabiyotining fan sifatida takomillashuvi va unga doir darsliklarning chop qilinishi to‘g‘ri qayd etilgan javobni aniqlang?

a) XIX asr oxiri,1889,1898,1900,1913,1917.

b) XX asr boshlari,1905,1910,1937,1953,1981,1989;

c) XX asrning o‘rtalari, 1953, 1967,1973, 1976,1978, 1981,1989;

d) XXI asr boshlari, 1995, 1997, 2002, 2005

2. O‘zbek bolalar adabiyotining paydo bo‘lish omillari qaysi javobda bosqichma bosqich to‘g‘ri ifodalangan?

a) folklor, jahon adabiyoti, rus adabiyoti, mumtoz adabiyot, jadid adabiyoti, mustaqillik davri adabiyoti;

b) ijtimoiy voqelik, xalq og‘zaki badiiy ijodi, o‘zbek mumtoz adabiyoti, yangi realistik o‘zbek adabiyoti, jahon va rus xalqlari bolalar adabiyotini o‘rganish va o‘zlashtirish, ilk maktab darsliklari;

c) yozma yodgorliklar, xalq og‘zaki ijodi, sho‘ro davri mafkurasi, mustaqillik davri adabiyoti;

d) istiqlol davri adabiyoti

3.Bolalar kitobxonligi haqidagi tushuncha qaysi javobda batafsilroq qayd etilgan?

a) faqat bolalarga ixtisoslashgan, ulargagina mo‘ljallangan adabiyot namunalari.

b) bolalarning o‘zlari tomonidan yaratilgan ijod namunalari;

c) kattalar uchungina daxldor badiiy adabiyot;

d) umuman, kitob o‘qish hodisasi,kattalar didi, hayotiy tajribasi dunyoqarashiga mos holda yaratilib, bolalarning ham o‘qish doirasida amal qilgan hammabop badiiy - ilmiy hamda professional bolalar adabiyoti;

4.Bolalar kitobxonligi va adabiyoti orasidagi tafovut qaysi javobda to‘g‘ri ko‘rsatilgan?

a) bolalar kitobxonligi ijtimoiy-estetik hodisa sanalib unda mantiqiy tafakkurning ustuvorligi, bolalar adabiyotida esa obrazli badiiy tafakkur amal qilib, adabiy-estetik hodisa hisoblanishi.

b) bolalar kitobxonligi kattalarga, adabiyoti bolalargagina mo‘ljallanganligi;

c)bolalar kitobxonligida didaktikaning ustuvorligi, adabiyotida esa uning ko‘zga tashlanmasligi;

d) bolalar kitobxonligi og‘zaki, adabiyoti esa yozma shaklda bo‘lishi;

5. Badiiy adabiyotda obraz yaratuvchi yagona vosita qaysi javobda to‘g‘ri ko‘rsatilgan?

a) so‘z;

b) yozuv;

c) til;

d) tovushlar.

6.”Bolalar adabiyoti bu..” ushbu mulohaza qaysi javobda to‘g‘ri davom ettirilgan ?

a) bolalarning yosh xususiyatlariga ko‘ra ularga ixtisoslashgan professional badiiy adabiyot namunalari;

b) ota-onalar o‘qishiga mo‘ljallangan adabiyot;

c) sodda mazmunga ega rasmli kitoblar majmui;

d) bolalarning o‘zlari o‘qishlari mumkin bo‘lgan adabiyot;

7. Bolalar adabiyoti fanining obyekti qaysi javobda to‘g‘ri ko‘rsatilgan?

a) bolalar uchun yozilgan yuksak badiiy ijod namunalari va adiblar ijodi;

b) maktab darsliklari;

c) bolalar matbuoti;

d) kichkintoylar psixologiyasi.

8. Qaysi javobda bolalar folkloriga oid mulohaza to`g`ri ifodalangan?

a) kichkintoylar olami bilan kattalar dunyosining o‘zaro uyg‘unlashuvi oqibatida yuzaga kelgan o‘yinlar, qo‘shiqlar, musiqiy poetik janrlar tizimidan iborat xalq og‘zaki ijodining tarmog‘i.

b) kattalarning bolalar uchun ijod etgan og‘zaki adabiyotlari;

c) bolalarning o‘zlari tomonidangina ijro etiladigan turli qo‘shiqlar;

d) mavsumiy-marosim qo‘shiqlari.

9.O‘zbek bolalar folklorini to‘plash, tartib berish qachon va kim tomonidan amalga oshirilgan hamda u qanday nomlanadi?

a) 1937-yil, Elbek, “Bolalar qo‘shig‘i”;

b) 1965-yil,Sh.Sa’dulla, “Yoriltosh”;

c)1984-yil, O.Safarov, “Boychechak”;

d)1975-yil,G‘.Jahongirov, “O‘zbek bolalar folklori”.

10.Allaning ijro etilishi qaysi javobda to‘g‘ri ko‘rsatilgan?

a) alla faqat kuylanadi, monoton ohang;

b) ifodali aytiladi, quvnoq ohang;

c) xor jo‘rligida ijro etiladi, mungli ohang;

d) oddiy she’r singari

11. Go‘dak uchun allaning nimasi muhim?

a) kuyi;

b) so‘zi;

c) tovushi;

d) mazmuni.

12. Allaning kompozitsion butunligini ta’minlovchi unsurlar qaysi javobda to‘g‘ri ko‘rsatilgan?

a) so‘z, ohang va harakat birligi.

b) kuyi;

c) ohangi;

d) matni;

13.O‘zbek xalq ertaklari ifodalayotgan voqeligining sajiyasi, g‘oyaviy mazmuni, obrazlar talqini, badiiy tili, uslubi va boshqa xususiyatlariga ko‘ra necha turga bo‘linadi ? Ular qaysilar?

a) 3 turga: sehrli-fantastik, hayvonlar haqidagi, maishiy- hayotiy ertaklar

b) 2 turga: fantastik va realistik;

c) 3 turga: hayvonlar haqidagi, odamlar haqidagi, hayotiy ertaklar;

d) 5 turga: sehrli, novellistik,kumulyativ,hayvonlar haqida,hayotiy ertaklar;

14. Tez aytishlar O‘zbekistonning turli joylarida qanday yuritiladi va undan kuzatilgan asosiy maqsad nima?

a) “tutal”, “chalish”, “adashish”, “chalg‘ituv” deb yuritiladi, maqsad: bir nafasda shiddat bilan ayta olish va tez aytishda chalg‘ish, tutilish;

b) “chalish”, “adashtirish” deb yuritiladi, maqsad: alliteratsion so‘zlarni aytish;

c) “chalg‘itma”, “adashish” shakllari uchraydi, maqsad: bir nafasda shiddat bilan ayta olish;

d) nafasni ushlab turishni mashq qilish

15. Topishmoqlarning paydo bo‘lish davri va yetakchi manbalari qaysi javobda o‘z aksini topgan?

a) qadimiy ajdodlarimizning animistik va totemistik qarashlari shakllana boshlagan zamonlar, ajdodlarning tabiat stixiyasi oldidagi ojizliklari, xalq ertaklari;

b) antik davr, xalqning turmush tarzi;

c) o‘rta asrlar, yozma adabiyotning takomillashuvi, xalq durdonalariga murojaat;

d) XX asr boshlari, xalq og‘zaki ijodini to‘plash va o‘rganish.

16. Topishmoqlarning tabiatiga xos xususiyat qaysi javobda to‘g‘ri ifodalangan?

a) barcha javoblar to‘g‘ri.

b) yashiringan narsaning asosiy xususiyatlarini, eng muhim yetakchi belgilarini xoh ko‘chma ma’noda, xoh o‘z ma’nosida bo‘lsin – aniq va ravshan izohlab beradi;

c) har qanday topishmoq jumboq va javob qismlarining bir butunligidan iboratdir;

d) hayvonot va nabotot dunyosi, tabiat hodisalariga oid aniq va ko‘z bilan ko‘rish mumkin bo‘lgan narsalarni ko‘proq jumboqlashtiradi;

17. “Bir tup tut” tez aytishi qaysi unli va undosh tovushlar alliteratsiyasiga asoslangan, necha so‘zdan iborat hamda u qaysi yoshdagi bolalar repertuariga xos?

a) “T” va “P” portlovchi undoshlari hamda “U” unlisi alliteratsiyasiga asoslangan, 18. so‘zdan iborat, o‘rta va katta yoshdagi bolalar repertuariga xos;

b) “P” portlovchi undoshiga asoslangan, 28 so‘zdan iborat, kichik maktab yoshidagi bolalar repertuariga xos;

c) “T” portlovchi, “R” undoshlari va “U” unlisi alliteratsiyasiga asoslangan. 27 so‘zdan iborat, maktabgacha tarbiya yoshidagi bolalar repertuariga xos;

d) “R” va “U” tovushlari alliteratsiyasiga asoslangan, 30 so‘zdan iborat, maktabgacha tarbiya yoshidagi bolalar repertuariga xos;

19. Qishda kishmish pishmasmish, Pishsa kishmish qishmasmish. – Bu tez aytishdagi muddao husni, tovush alliteratsiyasi hamda qanaqa ma’lumot tashiyotganligi qaysi javobda to‘g‘ri ifodalangan?

a) “kishmish”, “sh” undoshi, qish fasli;

b) “pishmoq”, “m” undoshi, pishmaslik haqida ma’lumot;

c) “qish”, “sh” undoshi, kishmish haqida ma’lumot;

d) “q”, “sh”, “m” undoshlari alliteratsiyasiga bag‘ishlangan

20. Topishmoqlarning yozma badiiy adabiyotga ta’sirini mumtoz she’riyatdagi qanday janrlar bilan asoslash mumkin?

a) lug‘z, chiston, muammo, ta’rix muvashshah;

b) chiston, masal, zarbulmasal, aforizm, lug‘z, tuyuq;

c) ruboiy, tuyuq, qit’a, fard, chiston, lug‘z, maqol, chandish;

d) u faqat xalq og‘zaki ijodidagina mavjud.

21. O‘zbek bolalar she’riyatida adabiy topishmoq janri qaysi adiblar ijodida ko‘proq uchraydi ?

a) Navoiy, Uvaysiy, Q.Muhammadiy, Sh.Sa’dulla, G‘.G‘ulom;

b) P.Mo‘min, S.Barnoyev, S.Ahmad, A.Obidjon, T.Adashboyev;

c) A.Avloniy, Q.Hikmat, X.To‘xtaboyev, R.Tolib;

d) Sh.Sa’dulla, I.Muslim, A.Rahmat, P.Mo‘min, S.Barnoyev, Q.Muhammadiy.

22. Alisher Navoiy ijodining bolalar kitobxonligidagi o‘rni qaysi asarlar bilan belgilanadi?

a) “Hayrat ul- abror”, “Mahbub ul-qulub”, “Arbain hadis”

b) “Farhod va Shirin”, “Lison ut- tayr”, “Sabba’i sayyor”

c) “Saddi Iskandariy”, “Layli va Majnun”, “Mantiq ut -tayr”

d) “Muhokamatul lug`atayn”, “Majolisun nafois”

23. Navoiy umrining so‘nggida ustozlari Sa’diy va Jomiydan ilhomlanib yozgan didaktik asarining nomi, necha tarkibiy qismdan iboratligi ifodalangan javobni belgilang.

a) “Mahbub ul-qulub”, uch qismdan iborat;

b)”Saddi Iskandariy”, besh asosiy qism;

c) “Sabba’i sayyor”, yetti qism;

d) “Lison ut-tayr”, yetti asosiy qism;

24. ”Mahbub ul-qulub”dagi “tanbih” so‘zining ma’nosi va mazmun mohiyati qaysi javobda to‘g‘ri?

a) Nojo‘ya xatti-harakat uchun beriladigan ta’zir, koyish,ogohlantirish yoki jazo;

b) Navoiyning uzoq hamda murakkab hayot tajribalarining natijalari, xulosalari bo‘lib, aforistik xarakterga ega;

c) lo‘nda, qisqa va obrazli qilib yaratilgan hikmat va donolik namunalari;

d) b va d javoblar.

25. “..Bu paytda mening qiziquvchan ta’bim Farididdin Attorning “Mantiq ut –tayr” dostoniga ko‘ngil qo‘ygan edi. Men bu asarni takror-takror o‘qir, yosh ko‘ngil undan bahra topmoqda edi. …Undagi ajoyib hikoyatlarga o‘rganib qoldim, qush tilidan aytilgan kinoya va majoziy fikrlar menga oshno bo‘lib qoldi”. Bu e’tirof qaysi ijodkor tarjimayi holiga xos va u qanday munosabat bilan aytilgan? To‘g‘ri variantni aniqlang.

a) Navoiy tarjimayi holi, “Lisonut-tayr” dostonining yozilish sababini izohlash;

b) Jomiy tarjimayi holi, “Bahoriston” debochasida;

c) Sa’diy tarjimayi holi, “Guliston” dostonining yozilish sababi;

d) Ibn Sino tarjimayi holi, “Tayr risolasi”ni yozish jarayonida.

26. Majoziy personajlar – Simurg‘, Hudhud va qushlarning ramziy ma’nosi hamda ular ishtirok etgan asar nomi to‘g‘ri qayd etilgan javobni belgilang.

a) Simurg‘– xudo, Hudhud – shayx, murshid, qushlar – kishilar; “Lison ut- tayr”;

b) Simurg‘– o‘ttiz qush, Hudhud – popishak, qushlar – insonlar; “Tayr risolasi”;

c) Simurg‘– simurg‘, Hudhud – podsho, qushlar – xalq; “Mantiq ut -tayr”;

d) Simurg‘– uch qush, Hudhud – oddiy qush, qushlar – tabiat ramzi, “Tayr risolasi”

27. Abitsedariy mazmuni va mohiyati qaysi javobda to‘g‘ri qo‘llangan?

a) Alifbe manzumalar – o‘qish va yozishni o‘rgatishga asoslangan;

b) Alfavit, harflarni o‘rgatgan;

c) Krill alifbosiga asoslangan “O‘qish kitob”lari ;

d) Ona tili darsliklari.

28. O‘zbek tilida bitilgan ilk alifbo-manzuma nomi va muallifi ko`rsatilgan javobni belgilang.

a) “Savodi ta’lim”, Shermuhammad Munis.

“b) “Yakka baytlar”, Anbar Otin;

c) “Sirot ul-xat”, Sulton Ali Mashhadiy;

d) Mufradot”, Mirali Tabriziy;

29. O‘zbek bolalar adabiyotini yuzaga keltirgan asosiy omillar qaysi javobda to‘gri ko‘rsatilgan?

a) XX asr boshlaridagi “usuli savtiya” maktablari o‘quvchilariga mo‘ljallangan alifbo va o‘qish kitoblari (majmualar) maydonga kelib, ularga tom ma’nodagi o‘zbek bolalar adabiyotining tug‘ilishi deb qarash mumkin.

b) XX asrdagi maktab darsliklari

c) Turkiston dajadidchilik harakatining ommaviylashuvi

d) adabiy jarayon..

30. XX asr boshlaridagi o‘zbek ma’rifatparvarlik harakatining yetakchi namoyandasi, Toshkentdagi “usuli savtiya” maktablarining asoschilaridan biri, o‘zbek bolalar adabiyoti taraqqiyotiga samarali hissa qo‘shgan shoir qaysi javobda keltirilgan?

a) Mahmudxo‘ja Behbudiy.

b) Abdulla Avloniy;

c) Sadriddin Ayniy;

d) Hamza Hakimzoda Niyoziy;

31. “Adabiyot yoxud milliy she’rlar” nomli to‘rt qismdan iborat to‘plami muallifi va uning darsliklari qaysi javobda ko‘rsatilgan.

a) Abdulla Avloniy,“Birinchi muallim” “Ikkinchi muallim”;

b) Ayniy, “Tahzib us- sibyon”, “Qiz bola yoki Xolida”;

c) Hamza, “Milliy ashulalar uchun milliy she’rlar”, “Yengil adabiyot”;

d) Abdurauf Fitrat, “O‘qu”.

32. Firdavsi jinon maktab, nodonlara jon maktab, Bilgan kishiga qadrin, bir dorulomon maktab. Ushbu misralar bilan boshlanuvchi she’r va to‘plam nomi hamda muallifi to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni aniqlang?

a) “Maktab gulisnoni” kitobidagi “Maktab”, A.Avloniy.

b) “Turkiy guliston yoxud axloq”, “Maktab”, Abdulla Avloniy;

c) “Yengil adabiyot”, “Maktab”, Hamza

d) “Tahsib us-sibyon”, “Maktab”;

33. Ma’rifatparvar adib Hamzaning bolalar uchun tashkil qilgan maktabi, darsliklari qaysi qatorda to‘g‘ri ko‘rsatilgan?

a) “Dorulyatim”, “Yengil adabiyot”, “O‘qish kitobi”,“Qiroat kitobi”;

b) Yetimlar maktabi,“Tarbiyat ut- atfol”, “Maktab gulistoni”;

c) Mardikorlar maktabi, “Uchinchi muallim”, “Yengil adabiyot”;

d) Ishchilar maktabi,“Milliy ashulalar uchun milliy she’rlar ”.

34. “Bolaning yomon bo‘lmog‘iga sabab bo‘lgan onaning jazosi” hikoyasi qaysi ma’rifatchi adib qalamiga mansub?

a) Ayniy;

b) Hamza;

c) Avloniy

d) Elbek.

35. “Tahzib us-sibyon” darsligi muallifi va nashr etilgan yili to‘g‘ri ko‘rsatilgan qatorni aniqlang.

a) Ayniy, 1910 yil;

b) Hamza, 1910 yil;

c) Ayniy, 1930 yilda;

d) Avloniy, 1913 yil.

36. Ayniyning 1922-yillarda nashr etgan asar nomi va uning yo‘nalishi qaysi javobda to‘g‘ri ko‘rsatilgan.

a) “Qiz bola yoki Xolida” qissasi, qizlar maktabiga mo‘ljallangan;

b) “Alifbo”, husnixatni o‘rganishga;

c) “Tarbiyali bola”, axloq-odob o‘rganishga;

d) “Odobli bola”, odob o‘rganishga.

37. Ustod Ayniyning maktab va tarbiya mavzusi ilgari surilgan asarlari qaysi javobda to‘g‘ri.

a) “Qiroat kitobi”, “Odobli bola”,

b) “Odina”, “Buxoro inqilobi tarixi”;

c) “Guli surx”,“Kulliyot”;

d) “Eski maktab”, “Yetim”, “Esdaliklar”.

38. 1919-1921-yillarda nashr etilgan bolalar matbuoti namunalari qaysi javobda to‘g‘ri ko‘rsatilgan

a) “Bolalar yo‘ldoshi”, “Bolalar dunyosi”, “Sharq chechagi”.

b) “Yosh kuch”, “Tong yulduzi”, “Xurshid”, “Shuhrat”

c) “Samarqand”, “Oyna”, “Bolalar tovushi”, “Taraqqiy”

d) “Gulxan”, “G‘uncha”, “Donovord”, “Kamalak

39. “Zafar va Zahro”, “Haqgo‘ylar”, “Bobom”dostonlari muallifini aniqlang.

a) Oybek.

b) G‘.G‘ulom;

c) Zafar Diyor;

d) Sulton Jo‘ra;

40. Oybekning avtobiogarafik qissasi qaysi javobda to‘g‘ri?

a) “Alisherning yoshligi”;

b) “Bolalik”;

c) “Zafar va Zahro”

d) “Shoirning bolaligi”

41. Oybekning biografik qissasi qaysi javobda to‘g‘ri?

a) “Bolalik”;

b) “Alisherning yoshligi”;

c) “Zafar va Zahro”;

d) “Shoirning bolaligi”.

42. Oybekning xorijlik bolalar hayotidan hikoya qiluvchi qissalari qaysi qatorda to‘g‘ri korsatilgan?

a) “Qonli barmoqlar”, “Zafar va Zahro”;

b ) “Alisherning yoshligi”, “Haqgo‘ylar”;

c) “Bobom”, “Bolalik”;

d) “Singan umid”, “Tillatopar”.

43. Oybek buyuk mutafakkir Alisher Navoiy ijodini o‘rganishga kirishgan davri va Navoiy haqidagi asarlari qaysi javobda to‘g‘ri?

a) 1928-yildan, “Navoiy”, “Guli va Navoiy” dostonlari, “Navoiy” romani, “Alisherning yoshligi” qissasi;

b) 1960-yillardan, “Guli va Navoiy”, “Navoiy”, “Bobom” dostonlari;

c) 1940-yildan, “Navoiy” romani, “Alisherning yoshligi”, “Bolalik”, qissalari;

d) “Husayn va Navoiy”, “Alisher navoiy” qissalari.

44. “Bolalik” qissasidagi Musa obrazining hayotdagi asosi qaysi javobda to‘g‘ri?

a) adib Oybekning o‘zi;

b) adib Oybekning bobosi;

c) adib Oybekning ukasi:

d) adib Oybekning otasi.

45. Hamid Olimjonning bolalar va o‘smirlar kitobxonligiga daxldor asarlari mundarijasini aniqlang;

a) d va b javoblar

“b) “ Hulkarning she’ri”, “Samolyot”, “Lola”, “Vatan”, “Ona va o‘g‘il”she’rlari;

c) “Jangchi Tursun”, “Zafar dostoni”;

d) Oygul bilan Baxtiyor”, “Semurg‘ ” ertak dostoni;

46. Hamid Olimjon xalq og‘zaki ijodi ta’sirida qaysi dostonlarni yaratdi?

a) b va c javoblar.

“b ) “Oygul bilan Baxtiyor”;

c) “Semurg‘ yoki Parizod va Bunyod”;

d) Jangchi Tursun”, “Semurg‘”;

47. H.Olimjon “Oygul va Baxtiyor”ni xalq og‘zaki ijodidagi qaysi ertak asosida yozgan?

a) “Malikayi Husnobod”;

b) “Malikayi Turandot”;

c) “Guliqahqah”;

d) “Uchar gilam”;

48. “Oygul va Baxtiyor” ertak dostonidagi Darxon kim va u nima uchun isyon ko‘taradi?

a) d va b javoblar

b) Jambil xonining zolimligini fosh etib, ozodlik yo‘lida qurbon bo‘lgan mehnatkash xalq vakili;

c) Jambil elining xoni;

d) Oygulning otasi, ozodlik uchun jabr-zulmga qarshi ozodlik uchun kurash olib borgan isyonchilarning boshlig‘i;

49. Toshkent qishloq xo`jalik texnikumi, O`rta Osiyo davlat universiteti biologiya fakultetini tamomlab, maktabda botanika o`qituvchisi bo`lib ishlashiga qaramay, ijodkor sifatida mashhur bo`lgan bolalar shoirini aniqlang?

a) Quddus Muhammadiy;

b) Zafar Diyor;

c) G`afur G`ulom;

d) Sulton Jo`ra;

50. Bir maktabda gap mish-mish Turg`unning dumi bormish… Ushbu misralar muallifi, she’rning nomi va yo`nalishi qaysi javobda to`g`ri?

a) Quddus Muhammadiy, "Dum", yumoristik;

b) Zafar Diyor, "Qahramon", hajviy

c) Quddus Muhammadiy, "Lapashang", satirik;

d) Quddus Muhammadiy, "Nomsiz erkatoylar", yumoristik.

51. Fonetikaning obyekti - …….

tilning tovush tomoni, fonetik qurilishidir

nutq tovushlari

tovush, urg`u

ohang, pauza

52. Har qanday fonetik birliklar dastlab necha guruhga bo`linadi?

ikki

uch

besh

olti

53. Har qanday fonetik birliklar dastlab ikki guruhga bo`linadi. Bu guruhlar qaysilar?

segment va supersegment

fonema va tovush

tovush va ohang

tovushva harf

54. Fonetik birliklar so`z yoki morfemalar tarkibida birin-ketin keladi, yotiq(gorizontal) yo`nalishda bir-biriga ulanib, …………….. tarzda joylashadi.

zanjirsimon

vertikal

uzviy

supersegment

55. Supersegment birliklarga nimalar kiradi?

urg`u, ohang, melodika, pauzalar

urg`u, pauzalar

ohang, pauzalar

ohang, melodika, pauzalar

56. Surersegment birliklarni yana qanday nom bilan nomlanadi?

ustama hodisa

gorizontal hodisa

vertikal hodisa

fonetik hodisa

57. Fonetik birliklarning tildagi vazifasi nechta?

ikkita

to`rtta

uchta

beshta

58. Fonetik birliklarning tildagi vazifasilarini ko`rsating.

shakllantiruvchi va tanituvchi

shakllantiruvchi va segment

tanituvchi va segment

segment va supersegment

59. Fonetika faninig turlari nechta?

to`rtta

beshta

uchta

ikkita

60. Fonetika fanining turlarini ko`rsating.

umumiy, xususiy, qiyosiy va ekspremental

umumiy, xususiy, qiyosiy va segment

umumiy, xususiy, qiyosiy va supersegment

umumiy, xususiy, qiyosiy va shakllantiruvchi

61. Fonetika qanday bo`lim?

tilshunoslikning fonetik birliklar, ularning fizik-akustik va h.k xususiyatlari haqida ma’lumot beruvchi bo`limi

tilshunoslikning fonetik birliklar haqida ma’lumot beruvchi bo`limi

tilshunoslikning fizik-akustik xususiyatlari haqida ma’lumot beruvchi bo`limi

fonetika haqida ma’lumot beruvchi bo`limi

62. . ……..-nutq tovushlarining ma’lum tartibda joylashuvidan tarkib topgan so`zning fonetik qiyofasi, leksimaning ifoda plani.

fonetik so`z

segment

tanituvchi vazifa

umumiy fonetika

63. ………- fonetikaning barcha tillarga xos umumnazariy masalalari haqida ma’lumot beruvchi turi.

umumiy fonetika

fonetik so`z

segment

tanituvchi vazifa

64. …….- fonetikaning muayyan bir til tovushlari, ularning turlari, fizik-akustik va artikulatsion xususiyatlari xususida bahs yurituvchi turi.

xususiy fonetika

umumiy fanetika

tavsifiy fonetika

tarixiy fonetika

65. ……...- qardosh yoki noqardosh tillarning tovush tizimlarini qiyoslab o`rganadigan fonetika.

qiyosiy fonetika

umumiy fanetika

tavsifiy fonetika

tarixiy fonetika

66. ……...- nutq tovushlari urg`u kabi birliklarning fizik-akustik va artikulatsion xususiyatlarini maxsus asboblar vositasida o`rganadigan fonetika.

ekspremental fonetika

umumiy fanetika

tavsifiy fonetika

tarixiy fonetika

67. Ekspremental fonetikaning ikkinchi nomi qanday nomlanadi?

instrumental

tavsifiy

tarixiy

aspektli

68. Fonetik birliklarning fizik tabiatiga nimalar kiradi ?

tovushning balandligi, kuchi, tembri, cho`ziqligi

tovushning balandligi, kuchi, tembri,

tovushning kuchi, tembri, cho`ziqligi

tovushning balandligi, tembri, cho`ziqligi

69. ………..-tovushning un paychalari teranishi chastotasiga bog`liq sifati.

tovushning balandligi

tovushning kuchi

tovushning tembri

tovushning cho`ziqligi

70. Insonning eshitish qobiliyati necha gersni tashkil etadi?

16 gersdan 20000 gersgacha

100 gersdan 400 gersgacha

100 gersdan 20000 gersgacha

20 gersdan 20000 gersgacha

71. Fonetika o`rganadigan masalalar noto`g`ri berilgan javobni toping.

A) nutq tovushlarining so`z ma’nolarini ajratishdagi roli.

B) urg`u, bo`g`in, ohang

C) nutq tovushlarining turlari, o`zgarishi

D nutq tovushlarining hosil bo`lishi

72. Fonetika bo`limida tovushlarning qaysi tomoni o`rganiladi?

A) fizik-akustik xususiyatlari

B) ijtimoiy mohiyati

C) lingvistik xususiyatlari

D) ma’no farqlash xususiyatlari

73. Fonologiya bo`limida tovushlarning qaysi tomoni o`rganiladi?

A) ma’no farqlash xususiyatlari.

B) sifat tomonlari

C) kuchi va cho`ziqligi

D) qay tarzda hosil bo`lishi

74. Tovushning xususiyatlari noto`g`ri berilgan javobni toping.

A) birchasi to`g`ri

B) har qanday so`z tovushlardan tashkil topadi

C) nutqning eng kichik bo`linmas ma’noli qismi

D) so`z va qo`shimchalar bir-birlaridan tovushlari bilan farq qiladi

75.Leksikologiya nimani o‘rgatadi?

so‘zlarni, ularning lug‘aviy ma’nolarini

so‘z turkumlarini, antonimlarni

gapni, lug‘atlarning turlarini

so‘z birikmalarini, bir ma’noli so‘zlarni

76.Leksikologiyada qaysi so‘zlarning lug‘aviy ma’nosi o‘rganiladi?

tildagi barcha so‘zlarning

faqat shevaga xos so‘zlarning

faqat atamalarning

faqat yangi paydo bo‘lgan va eskirib qolgan so‘zlarning

77.So‘zlarning bir va ko‘p ma’noliligi tilshunoslikning qaysi bo‘limida o‘rganiladi?

leksikologiyada

fonetikada

frazeologiyada

morfologiyada

78. Qaysi so‘zlar leksik (lug‘aviy) ma’noga ega?

A) mustaqil so‘zlar

B) yordamchi so‘zlar

C) undov va taqlid so‘zlar

D) mustaqil, undov va taqlid so‘zlar

79. Leksik ma’no bildirmaydigan so‘zlar turkumini toping.

C) ko‘makchi, bog‘lovchi, yuklama

A) son, olmosh, ravish

B) ko‘makchi, undov so‘z, taqlid so‘z,

D) undov so‘z, modal so‘z, ravish

80 Grammatik ma’noga to‘g‘ri ta’rif berilgan javobni toping.

D) A,B, C.

A) so‘zning shakliy qismi orqali ifodalangan ma’no

B) so‘zning u yoki bu turkumga mansubligini ko‘rsatuvchi ma’no

C) so‘zlarning lug‘aviy (leksik) ma’nosiga qo‘shimcha tarzdagi va ular uchun umumiy bo‘lgan ma’no

81. Qanday ma’no so‘zning bosh ma’nosi hisoblanadi?

so‘zning nutq tarkibidan tashqarida ifodalaydigan ma’nosi

B) so‘zning nutq tarkibidagi boshqa so‘zlar yordamida anglatiladigan ma’nosi

C) so‘zning ko‘chma ma’nolaridan biri

D) so‘zning gap tarkibidagi anglatgan ma’nosi

82. Qanday so‘zlar bosh ma’no va ko‘chma ma’nolarga ega?

B) ko‘p ma’noli so‘zlar

bir ma’noli so‘zlar

C) atamalar

D) barcha mustaqil so‘zlar

83. Bir ma’noli so‘zlar qaysi qatorda?

D) chumchuq, ravish

A) ko‘z, qosh

B) og‘iz, bosh

C) etak, oyoq

84.So‘z yasalish haqida bildirilgan qaysi hukm noto‘g‘ri?

B) qo‘shma so‘zlardan yasovchi qo‘shimcha yordamida yangi so‘z yasash mumkin;

so‘z yasovchi qo‘shimchalar ba’zan shakl yasovchi qo‘shimchalardan keyin qo‘shilishi mumkin;

C) juft va takroriy so‘zlardan yasovchi qo‘shimcha yordamida yangi so‘z yasash mumkin;

D) barcha hukmlar noto‘g‘ri;

85.Mustaqil so‘z turkumlaridan qay birida yasalish xususiyati yo‘q?

son, olmosh

B) ravish, olmosh

C) son, ravish

D) sifat, ravish

86.Tub so‘zni aniqlang.

B) boylik

A) yuksak

C) aqlli

D) sana

87.Manmanlik qilib netarsan, obro‘yingdan ketarsan. Ushbu maqolda qo‘llangan yasama so‘zlarga qaysi qatorda to‘g‘ri izoh berilgan?

D) olmoshdan ot yasalgan

otdan qo‘shimcha orqali ot yasalgan

B) ot hamda fe’ldan yasama so‘zlar yasalgan

C) olmoshdan ot va fe’ldan fe’l yasalgan

88.Yasama so‘zlar qatorini toping.

B) bilim, olim, tilim

A) shaftolizor, musobaqa, tepalik

C) gulla, chirilla, o‘zim

D) o‘kinch, o‘roq, unum

89.Qo‘shma so‘zlarni toping.

olib chiqdi

chiza oldi

B) quvonib ketdi

C) o‘qib chiqdi

90.Yasama so‘zlarni toping.

D) javoblarda yasama so‘z berilmagan

yig‘lab yubordi, ayta oldi

B) yozib oldi, o‘qib chiqdi

C) yona boshladi, qarab qo‘ydi

91.O‘zaro sinonim bo‘lmagan so‘zlardan hosil bo‘lgan juft so‘zni aniqlang.

eski-tuski

B) uzuq-yuluq

C) o‘y-xayol

D) sog‘-salomat

92.Qaysi qatorda qo‘shma so‘zlar berilgan?

D) bilim yurti, bayon qilmoq.

havo rang, soatsoz

B) sotib olmoq, ko‘kalamzorlashtirish

kaltafahm, aravakash

93.Qaysi qatorda yasama so‘z bor?

B) o‘ynatmoq

A) dasturxonimizda

C) tushuntirmoq

D) maqtanmoq

94. Qaysi qatorda yasama so‘z bor?

D) A, B va C.

A) bebaho

B) bir necha

C) taklif qilmoq

95. Tub so‘zni toping.

C) to‘qmoq, tarmoq

A) to‘kin(kuz), sog‘in (sigir) so‘z

B) quruq, erkin

D) barchasi tub so‘z

96.Qaysi qatorda tub so‘z bor

B) tarqoq

A) uyg‘oq

C) quvnoq

D) porloq

97. Yasama so‘zlar qatorini toping.

D) A, B, C.

A) qo‘lqop

B) o‘yna

C) sotib olmoq

98.Quyidagi yasama so‘zlardan qay biri o‘zakdosh so‘z hisoblanmaydi?

C) tintuv

A) tinch

B) tinim

D) tiniq

99. Tub so‘z qaysi qatorda?

ishlarimizni

B) qo‘lqop

C) temir yo‘l

D) ishyoqmas

100. Qaysi so‘zlarning tarkibi ikki so‘z turkumidan iborat bo‘lishi mumkin?

C) qo‘shma so‘z

juft so‘z

B) takroriy so‘z

D) A va B

101. Salimning yuzi ozg‘in, bo‘yi uzunroq, elkalari puchroq edi. Ushbu gapdagi yasama so‘zlar miqdorini aniqlang.

D) 1

A) 4

B) 3

C) 2

102. Qaysi so‘z turkumlari yasalmaydi? 1) sifat; 2) son; 3) olmosh; 4) ravish; 5) taqlid so‘zlar; 6) undov so‘zlar

D) 2,3,5,6 .

A) 1,4

B) 2,3

C) 1,2,3,4

103. Yasama so‘zni toping.

Berilgan so‘zlar tub so‘zlar.

B) tibbiy

C) samimiy

D) milliy

104. Ot so‘z turkumi, unga xos grammatik kategoriya(xususiyat)lar, otlarning yasalishi, ot yasovchi qo‘shimchalar tilshunoslikning qaysi bo‘limida o‘rganiladi?

Morfologiya

B) morfologiya va sintaksis

C) morfologiya va so‘z tarkibi

D) morfologiya va so‘z yasalishi

105. Qaysi qatordagi so‘zlar faqat ot turkumiga mansub?

B) gazlama, childirma, ko‘rsatma

kelma, o‘qima, tugma

C) yasama, qaynatma, to‘qima

D) yigirma, sekinlama, surma.

106. Qaysi qatorda faqat otlar berilgan?

B) yong‘in, toshqin, tuzdon, kuldon

uchqun, to‘lqin, bilimdon, qalamdon

C) tuyg‘un, keskin, qumdon, xumdon

D) so‘lg‘in, turg‘un, suvdon

107. Qaysi javobda otga xos bo‘lgan sintaktik vazifa noto‘g‘ri ko‘rsatilgan?

undalma vazifasida kelmaydi.

ega vazifasida keladi.

B) kesim vazifasida qo‘llanadi.

D) to‘ldiruvchi vazifasida keladi

108. Ot qaysi so‘z turkumidagi so‘zlar bilan birika olmaydi?

D) ot mustaqil so‘z turkumlarining barchasi bilan birika oladi

ot, sifat

B) olmosh

C) ravish, fe’l

109. Ot turkumi uchun asosiy belgi nimadan iborat?

D) otning asosiy belgisi predmetlik ma’nosini ifoda etish

o‘ziga xos yasalish tizimiga ega va gapda gapning har qanday bo‘lagi vazifasida kela oladi.

B) son, egalik, kelishik kabi grammatik ko‘rsatkichlarga ega

C) ot, sifat, son, olmosh, fe’l va ravish bilan birika oladi.

110. Faqat mavhum otlar qatorini toping.

shodlik, sevgi, kulfat

bola, daftar, qishloq

B) gul, zafar, shahar

D) yo‘l, daraxt, vodiy

111. Mavhum otlar qatorini toping.

uyqu, jahl

B) soch, kiprik

C) quyosh, tutun

D) gul, orzu

112. Atoqli ot asosida paydo bo‘lgan turdosh otlar qatorini toping

rentgen, xosiyatxon, michurinchilar, amper

asal, rayhon, arslon, muhabbat

B) anor, lola, shirin, to‘qson

C) etmish, bultur,turdi, ra’no

113. Sifat turkumining o‘ziga xos morfologik xususiyatlari qaysilar? )

A, C

darajalanish xususiyatiga ega

B) sifat aniqlovchilar o‘zlarining sifatlanmishlari bilan moslashmaydi.

C) sifatlar sodda va qo‘shma bo‘ladi

114. Baland, ulkan, kichik, mayda so‘zlari uchun xos bo‘lgan umumiy ma’nolar qanday ma’no sanaladi?

D) leksik ma’no

A) ko‘chma ma’no

B) grammatik ma’no

C) uslubiy ma’no

115. Uzun, naynov, pakana so‘zlari uchun xos bo‘lgan umumiy ma’nolar qanday ma’no sanaladi?

C) uslubiy ma’no

A) leksik ma’no

B) grammatik ma’no

D) ko‘chma ma’no

116. Jumladagi sifatning ma’no turini toping. Uning yonoqlari uzunchoqroq edi.

shakl-ko‘rinish bildiruvchi

A) hid bildiruvchi

B) hajm-o‘lchov bildiruvchi

D) holat bildiruvchi

117. Sifat turkumiga oid so‘zlar qaysi javobda berilgan?

C) mayin, yoqimli, quvnoq

chiniqqan, o‘qigan, esayotgan

B) so‘nmas, oqar, sehrlovchi

D) birinchi, ishchi, to‘quvchi

118. Predmetning xususiyatini bildiruvchi sifatlar qaysi javobda?

C) kamtar, xushfe’l, sho‘x

A) shirin, achchiq, nordon

B) novcha, og‘ir, katta

D) devoriy, tonggi, xushbo‘y

119. Ish-harakat natijasida hosil bo‘lgan belgi-xususiyatni bildiruvchi sifat yasovchi qo‘shimchani toping.

D) –ma

A) –oq

B) –gir

C) –chak

120. Sinonim sifatlarni toping.

D) sezgir, ziyrak, tuyg‘un, hushyor

cheksiz, behad, bardoshli, benihoya

B) chopqir, chopag‘on, metin

C) sekin, asta, astoydil, ohista..

121. Antonim sifatlarni toping.

D) Achchiq savol berib, shirin javob kutma.

Adolatli podsho hech vaqt mag‘lub bo‘lmas.

B) Otabekka O‘zbek oyim tarafidan kirish uchun ruxsat berilgan edi.

C) Ish sur’ati tobora jadallashmoqda.

122. Baland tog‘lar o‘lkamizda ko‘p. Ushbu gapdagi baland so‘zining grammatik ma’nosi qaysi qatorda ifodalangan?

D) B va C

A) belgi

B) sifat

C) aniqlovchi

123. Qaysi qatorda songa oid grammatik xususiyatlar noto‘g‘ri berilgan?

D) son odatda aniqlovchi so‘z bilan qo‘llanadi

son boshqa so‘z turkumidan yasalmaydi

B) sonning turlari maxsus qo‘shimchalar qo‘shish bilan yasalmaydi

C) son otlashmasa turlanmaydi

124. . Quyidagi belgi ifodalovchi qaysi so‘zlar son turkumiga oid so‘zlarga tobe bo‘lib kelishi mumkin? 1) katta; 2) yaxshi; 3) shirin

B) berilgan so‘zlar sonlarga tobe bo‘lmaydi

A) Berilgan so‘zlarning barchasi songa tobe bo‘lib kelishi mumkin

C) yaxshi, katta

D) shirin, katta

125. Nutqimizda faol ishlatiladigan nechta sodda (tub) son bor?

B) 23

A) 26

C) 35

D) 10

126. Affiksatsiya (qo‘shimchalar yordamida yasalish) qaysi turkum uchun xos emasligini aniqlang. C) son

A) ot

B) sifat

D) fe’l

127. Qaysi javobda arab raqamlarining rim muqobili noto‘g‘ri ifodalangan?

D) CCD - 200, ikki yuz

A) CM – 900, to‘qqiz yuz

B) M - 1000, ming

C) LXX - 70, etmish

128. Qaysi sonlarga –lan qo‘shimchasini qo‘shish orqali yangi so‘z yasash mumkin?

D) A,B

A) ikki

B) yuz

C) uch

129. . Sonning morfologik xususiyatlari qaysilar?

D) A,B,C

A) So‘z o‘zgartuvchi qo‘shimchalar sonning hamma turlariga ham qo‘shila bermaydi.

B) Boshqa so‘z turkumlaridan son yasalmaydi.

C) Sondan turli so‘z turkumlari yasalishi mumkin.

130. Sonning sintaktik xususiyatlarini aniqlang.

A) C, B

B. Sonlar gapda aniqlovchi va kesim vazifasida keladi.

C. Sonlar hech qachon belgi ifodalovchi so‘zlarni o‘ziga tobe qilib kelmaydi.

D. Boshqa so‘z turkumlaridan son yasalmaydi.

131. Inson oddiy so`zlashuvda necha gers balandlikdagi tovushni qo’llaydi?

100 gersdan 400 gersgacha

10 gersdan 400 gersgacha

100 gersdan 20000 gersgacha

20 gersdan 20000 gersgacha

132.……..- o`zbek adabiy tilining unlilar tizimidir.

vokalizm

fonologizm

fonetizm

allogolizm

133. Unli fonemalar necha belgi asosida tasniflanadi?

uch

ikki

besh

to`rt

134. Lablashgan unlilarni ko`rsating.

u, o`, o

i, e, a

u, o`, i

i, e, o

135. Lablashmagan unlilarni ko`rsating.

i, e, a

u, o`, o

u, o`, i

i, e, o

136. Yuqori tor unlilarni ko`rsating.

i, u

e, o`

a, o

i, a

137. O`rta keng unlilarni ko`rsating.

e, o`

a, i

a, o

i, a

138. Quyi keng unlilarni ko`rsating.

a, o

i, e

i, a

o, i

139. Old qator unlilarni ko`rsating.

i, e, a

u, o`, o

i, e, o

u, o`, a

140. Orqa qator unlilarni ko`rsating.

u, o`, o

u, o, i

i, e, o

u, o`, a

141. Tilning vertikal harakatiga ko`ra unli turlari nechta?

uchta

ikkita

to`rtta

beshta

142. Tilning gorizontal harakatiga ko`ra turi nechta?

ikkita

uchta

to`rtta

beshta

143.………- talaffuzda aktiv va passiv nutq a’zolari orasida hosil qilingan to`siq.

fokus

fon

bo`g`in

vokalizm

144. Hozirgi o`zbek adabiy tili undosh fonemalari tizimi nima deyiladi?

konsonantizm

vokalizm

fonezm

fonologizm

145. Mirаziz А’zаmning bоlа оbrаzi аks etgаn shе’rlаrini ko’rsating ?

a)barcha javoblar to’g’ri,

b) “Bоlаlаr ko‘chаlаrdа”, “Tоg‘lik bоlаlаrgа”,

s) “Оtаsiz bоlаlаr”,

d) “Bоlаligimdа”,

146. A.Obidjonning qaysi asari dilogik ertak-qissa hisoblanadi?

a) "Alamazon va uning piyodalari";

b) "Dahshatli Meshpolvon";

c) "Oltin yurakli Avtobola";

d) "Yaltiroq tugma"

147. "Alamazon " turkumidagi asarlar muallifi kim?

a) A.Obidjon;

b) S.Barnoyev;

c) T.Adashboyev;

d) A.Ko`chimov

148. “Ularni xalq qalbining tubi, zamonlarning eng qadimi qiziqtirayotgan edi. Va ular folklorga murojaat qilishdi”.Bu e’tirof kimga nisbatan aytilgan?

a)aka-uka Grimmlarga;

b)Sharl Perroga;

c) X.Andersenga ;

d) J.Rodariga.

149.“Bolalar va oilaviy ertaklar” to‘plamining muallifini aniqlang.

a) aka-uka Grimmlar.

b) Sharl Perro;

c) X.Andersen;

d) J.Rodari;

150.Aka-uka Grimmlar chop etgan asarlarni aniqlang.

a) “Nemis grammatikasi”, “Nemis mifologiyasi”

b) “Ramayana”

c) “Mahabxorat”

d) “Illiada” va “Odisseya”

151. Grimmlar tomonidan yaratilgan ertaklarning 1-jildi qachon va qaysi nom bilan nashr etilgan?

a)1812 yilda, “Bolalar va oilaviy ertaklar”;

b) 1815 yilda, “Tilla g‘oz”

c) 1822 yilda, “Uch aka-uka”;

d)1850, “Quyon bilan tipratikan”.

152. “Men odam qadam bosmagan, huvillagan bir orolda sargardon bo‘lib qoldim, qutulish uchun hech umidim yo‘q”. Bu parcha qaysi asar qahramoni kundaligidan olingan?

a) b) “Robinzon Kruzo”, Robinzon Kruzo;

b)“Gulliverning sayohati”, Gulliver;

s) “Pinokkioning boshidan kechirganlari”, Pinokkio;

d) “Harri Poter”, Harri Poter.

153. Tulki o‘tloqda yurgan g‘ozlarni yemoqchi bo‘ladi. Ular o‘limlari oldidan bitta qo‘shiq aytib, so‘ngra tulkiga yem bo‘lishlarini so‘raydi.Ammo uzundan-uzoq “g‘ag‘a” lari tulkini zeriktiradi… Bu ertak nomi va muallifi to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni aniqlang.

a) “Tulki va g‘ozlar”, aka-uka Grimmlar,

b) X.K.Andersen, “Yangi ertaklar”

c) “Tilla g‘oz”, aka-uka Grimmlar;

d) “Tilla g‘oz”, Sharl Perro.

154. “Kitoblar jangi” nomli mashhur hajviy pamfletn kimning qalamiga mansub?

a) Jonatan Svivt;

b) Daniel Defo;

c) K.Chukovskiy

d)Sharl Perro

155. Golbasto Momaren Evlem Gerdaylo Shefin Molli Oliy Gu Oliy hazratlari… Bu qaysi mamlakat imperatori?

a)Liliputiyaning qudratli imperatori;

b) Angliya hukumati rahbarlari;

c) Laputu mamalakatining rahbari;

d) Nilotlar o‘lkasi rahbari.

156. “Gulliverning sayohatlari”da asar qahramoni qaysi o‘lkalarga sayohat qiladi?

a) Liliputiyaga, Laputiga, darozlar olkasiga;

b) “Lo‘ttibozlar akademiyasi”ga, Angliyaga

c) Oyga, Amerikaga, dkimsasiz orolga.

d) Tinch okeaniga

157. “Qizil shapkacha”, “Jimjimaloq bola”, “Zolushka”, “Etikli Mushukcha”, “Uyqudagi malika”, "Ko‘k Soqol" kabi ertaklar muallifi to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni aniqlang.

a)Sharl Perro;

b) X.Andersen;

c) Grimmlar;

d) J.Rodari

158. U Ukrainada, janubda, Nijegorod shahridagi Boldinoda, Janubiy Ural va Orenburg tomonlarda bo‘lib ertaklar, maqollar, matallar, qo‘shiqlar eshitgan va yozib olgan. Bu fikr kimga nisbatan aytilgan?

a) Marshakka;

b) Pushkinga;

c) L.Tolstoyga;

d) A.Tolstoyga.

159. U …. dostonini yozishni o‘n yetti yoshida boshlab, yigirma yoshida tugatadi. Tushirib qoldirilgan asar nomi va uning muallifi to‘g‘ri ko‘rsatilgan javobni aniqlang.

a) “Ruslan va Lyudmila”, Pushkin;

b) “Shoh Saltan va knyaz Gvidon”, Pushkin;

c) “Baliqchi va uning xotini”,Grimmlar;

d) “Oygul bilan Baxtiyor”, H.Olimjon.

160. “2 yoshdan 5 yoshgacha” bo‘lgan bolalar psixologiyasining tadqiqotchisi qaysi javobda to‘g‘ri?

a) K.Chukovskiy;

b)A.S.Pushkin;

c) L.Tolstoy;

d) S.Marshak.

161.“Men bolalarni o‘rganishga ahd qildim… Bir vaqtlar xalqqa qaytganlaridek men ham “bolalikka qaytishga” qaror qilib, kattalar jamiyati bilan munosabatimni deyarli uzdim va uch yoshli bolalar bilangina muloqotga kirishdim”,- deb yozgan edi ….o‘zining kundaliklarida. Tushirib qoldirilgan muallif nomini aniqlang.

a) K.Chukovskiy;

b)A.S.Pushkin;

c) L.Tolstoy;

d) S.Marshak.

162. K.Chukovskiy asarlari qaysi javobda to‘gri ko‘rsatilgan?

a) “Moydodir”, “Pashsha-xarxasha”, “Doktor Voyjonim”

b) “Ruslan va Lyudmila”

c) “Baliqchi va uning xotini”

d) “Shoh Saltan va knyaz Gvidon”

163.“Ahmoq sichqoncha haqida ertak” qaysi ijodkor qalamiga mansub?

a) S.Marshak

b) A.S.Pushkin

c) K.Chukovskiy

d) L.Tolstoy

164. Quddus Muhammadiyning ertak-dostonlari qaysi javobda to`g`ri?

a) "Bir o`zboshimcha chumchuq haqida", "Qo`ng`izoy va Sichqonboy", "Sandal va pechka";

b) "Tabiat alifbesi", "Odam-olam qo`shig`i";

c) "Momaqaymoq", "Shaftoli doktor";

d) "Asalari va Ahmadjon", "Mamajon shofyor".

165. Ushbu misralar muallifi kim? Do`stlar mening yurtimni, O`zbekiston deydilar. Dong`i tutgan dunyoni Bog`u bo`ston deydilar.

a) Hamid Olimjon;

b) Zafar Diyor;

c) Quddus Muhammadiy;

d) Qudrat Hikmat.

166. "Kapalak", "Binafsha", "Navbahor", "Qushlar haqida qo`shiq" singari mashhur she’rlar muallifi va bu asosan qaysi yoshdagi bolalarga mo`ljallanganini aniqlang?

a) Zafar Diyor, kichik maktab yoshidagi bolalarga

b) Quddus Muhammadiy, o`smirlar uchun

c) Quddus Muhammadiy, bolalar va o`smirlarga;

d) Sulton Jo`ra, o`smirlar uchun

167. Zafar Diyorning lirik-epik asarlari qaysi qatorda to`g`ri ko`rsatilgan?

a) B va D javoblar.

b) "Qushlar haqida qo`shiq", "Madriddan kelgan mehmon";

c) "Tilsiz o`rtoq", "Madriddan kelgan mehmon", "Mamlakat", "Kazbek";

d) "Mashinist", "Yuksak tog`, keng o`tloq va mard o`rtoq haqida qissa";

168. Zafar Diyorning qo`riq va bo`z yerlarni o`zlashtirish mavzusidagi asari qaysi javobda to`g`ri ko`rsatilgan?

a) "Kichkina bog`bon haqida doston";

b) "Yuksak tog`, keng o`tloq va mard o`rtoq haqida qissa";

c) "Madriddan kelgan mehmon";

d) "Mashinist".

169. 1907- yilda Toshkent shahrida mehnatkash dehqon oilasida dunyoga keldi. 1925- yilda esa uning birinchi she`ri "Chuvalachi" e’lon qilindi. Qaysi javob ma’lumotga mos?

a) Quddus Muhammadiy;

b) Shukur Sa’dulla;

c) Zafar Diyor;

d) G`afur G`ulom.

170. 1910-yilning 15-yanvarida Buxoro viloyatining Shofirkon tumanidagi Qag`altom qishlog`ida tug`ilgan bolalar adibi qaysi javobda keltirilgan?

a) Sulton Jo`ra;

b) Safar Barnoyev;

c) Omon Muxtor;

d) Zafar Diyor.

171. Sulton Jo`raning ilk she’rlari qachon va qayerda chop etilgan hamda dastlabki kitoblarining nomi to`g`ri qayd etilgan javobni aniqlang?

a) 1933-yilda Buxoro yosh shoirlarining "She’rlar" to`plamida;

b) 1939-yilda "Fidokor", 1941-yilda "Moskva" she’riy to`plamlari, 1942-yilda "Iroda" nomli pesasi nashr etilgan;

c) shoir vafotidan so`ng "Havo rang gilam", "Zangori gilam", "Bruno", "Parvoz", "Qaldirg`och", "Tanlangan asarlar" kitoblari bosilib chiqqan;

d) A,B,C javoblar

172. Sulton Jo`raning Vatan urushi yillarida yaratgan asarlari nomi keltirilgan javobni aniqlang?

a) "To`pchi Muhammad", "Pulemyotchi ovozi","Chavandoz","Uch og`ayni botirlar", "Sog`inchli salom";

b) "Nayzamiz", "Qahramon Qo`chqor","Jahon seni olqishlar", "Salom xat";

c) "Qaldirg`och", "Zangori gilam", "Dengiz tagida", "Tinish belgilarining majlisi";

d) A va B javoblar.

173. Sulton Jo`raning pedagog-shoir sifatidagi ta’lim-tarbiyaviy she’rlari qaysi javobda to`g`ri?

a) "Kimning xati chiroyli", "Tinish belgilarining majlisi", "Harflar paradi";

b) "Oy nechta", "Mamatning kechirmishi", "Yaxshi"ning maqtovi";

c) " Sog`inchli salom", "Salom xat", "Sog`inish", "Yolg`onchi";

d) to`g`ri javob yo`q.

174.Uqdingizmi? Yetadimi? Bormi savol? Yoki o`zim so`rayinmi sizdan savol? Bu misralar nima tilidan aytilgan, qaysi she’rdan olingan va uning muallifini aniqlang.

a) "Tinish belgilarining majlisi", so`roq belgisi tilidan, Sulton Jo`ra;

b) "Gunafsha ", binafsha tilidan, Zafar Diyor

c) "Harflar paradi", harflar tilidan, Sulton Jo`ra;

d "Temirlar o`yini", temirlar tilidan, Quddus Muhammadiy.

175.Gar undalma gapda kelsa qoq o`rtada, Uning ikki yonboshida men jo`rttaga… Gar undalma gap so`nggida kelsa, u choq, Undan oldin qo`yilarman, tushun o`rtoq! Bu ta’rif qaysi tinish belgisiga xos. She’r nomi va muallifini aniqlang.

a) vergulga, "Tinish belgilarining majlisi", Sulton Jo`ra;

b) "A" harfiga, "Harflar paradi", Sulton Jo`ra;

c) tirega, "Tinish belgilarining majlisi", Sulton Jo`ra;

d) qo`shtirnoqqa, "Kimning xati chiroyli", Sulton Jo`ra;

176. Chiroyli yoz, yozsang xat! Chunki bu ham zo`r san’at… ushbu she’r nomi, muallifi va mohiyati qaysi javobda to`g`ri?

a) B,D javoblar to`g`ri.

b) yozuvning go`zal bo`lishida partada to`g`ri o`tirish qoidasiga qat’iy rioya qilish;

c) bolaning sog`lom, baquvvat bo`lib kamol topishi;

d) "Kimning xati chiroyli", Sulton Jo`ra,

177. Shukur Sa’dulla asarlari qaysi javobda to`g`ri ko`rsatilgan?

a) "Shohista", "Dastyor qiz", "Ozoda", "Komandirning boshidan kechirganlari" she’rlar va hikoyalar to`plami;

b) "Yoriltosh", "Bizning bog`chamiz", "Ikki bilakuzuk", "Zubayda", "Afsona yaratgan qiz" p'esalari;

c) "Ism qo`yilmagan xat", "Sening bayraming", "Mening aziz bolalarim" qissa va ertak-dostonlari

d) noto`g`ri javob yo`q.

178. Milt etib chiqdi quyosh, Dedi:- Do`stlar, qish odosh . Ko`rsak yo`q qora bulut, Yer yuzi ko`k gilam - o`t. Bu misralar Shukur Sa’dullaning qaysi she’ridan olingan va nima ta’riflanmoqda?

a) "Yomg`ir yog`aloq", yomg`ir;

b) "Boychechak", gul;

c) "To`rt fasl", bahor;

d) "To`rt fasl", kuz.

179. Shukur Sa`dullaning xalq ertaklari uslubida yozilgan asarlarini aniqlang?

a) "Uch ayiq", "Ayyor chumchuq", "Ari bilan qaldirg`och", "Laqma it";

b) "Ivirsiq", "Anqov", "Komandirning boshidan kechirganlari";

c) "Ikki donishmand", "Yalqov ayiqcha", "No`xat polvon", "It o`ziga qanday qilib do`st topdi", "Chol bilan bo`ri";

d) A va C javoblar

180. Shukur Sa’dullaning qissalari qaysi javobda keltirilgan?

a) "Shohista", "Yalqov ayiqcha", "Dastyor qiz";

b) "Aziz qishlog`im", "Komandirning boshidan kechirganlari"

c) "Kachal polvon", "Ism qo`yilmagan xat";

d) B va C javoblar.

181. Po‘lat Mo‘minning ertak-pyesalari va ertak-dostonlari qaysi javobda keltirilgan?

a) “Qovoqvoy bilan Chanoqvoy”, “Suqatoy-konfetvoy”, “Ona bolam deydi, bola onam”;

b) “Alla bilan Jalla”, “Ziyrak fil va ziqna boqqol”, “Har kimniki o‘ziga, oy ko‘rinar ko‘ziga”, “Unutgan o‘g‘il”;

c) “Oltin nay”, “Dono bola”, “Bilganni qari – bilmaydi pari”, “Tish cho‘tka, Poroshok va Atirsovun ertagi”;

d) A , B va C javoblar.

182. Po‘lat Mo‘minning she’riy to‘plamlari qaysi javobda keltirilgan?

a) B va S javoblar;

b) “Gazpolvon ertak aytar”, “Do‘sting qancha ko‘p bo‘lsa” “Eson va Omon” “Oltmish olti oltin qo‘l”;

c) “Hunardan unar”, “To‘g‘ri o‘sgan gul bo‘lar”, “Bir yarim Karim” “Bir yuz bir oltin qo‘l”, “Rahmatga rahmat”, “Oftob va odob”, “Bu juda soz”,

d) “Ayyor chumchuq”, “O‘zboshimcha chumchuq haqida ertak”.

183.Po‘lat Mo‘minning “Suqatoy-konfetvoy” ertak-pyesasining g‘oyaviy mundarijasi va obrazlari qaysi javobda to‘g‘ri?

a) ilm, odob, halollik va mehnatsevarlik ulug‘lanadi;

b) voqea Bilim xola, Janjal xola, Qurt o‘rtasidagi kurash asosida rivojlanadi;

c) Qovoqvoy va Chanoqvoy o‘rtasidagi kurashdan tashkil topgan;

d) A va B javoblar to‘g‘ri.

184.Tarvuz, Qovun, Chanoqvoy, Paxtaoy, G‘ujumoy, Lavlagi, Sholg‘om qishloq xo‘jalik ekinlari va zararkunanda hasharotlar chigirtka, kapalak hamda yalqov, tanbal, beg‘am Qovoqvoylarning allegorik obrazi Po‘lat Mo‘minning qaysi asarida tasvirlangan?

a) “Qovoqvoy bilan chanoqvoy”.

b) “Ona bolam deydi, bola onam deydi”;

c) “Suqatoy va Konfetvoy”;

d) “Alla bilan Jalla”;

185. “Saraton” qissasining muallifi va qahramonlari qaysi javobda ko‘rsatilgan?

a) N.Fozilov; Kamol, To‘ra;

b) F.Musajonov, Tohir, Zuhra;

c) H.Nazir, Damir, Omon;

d) X.To‘xtaboyev, Hoshimjon, Akram

186. “Qishloqdagi jiyanlarim”, “Besh baho”, “Cho‘l havosi”, “Yaxshi ism”, “Meni taniysizmi?”, “Bolajonlarim” kabi hikoyalar qaysi bolalar adibi qalamiga mansub?

a) Hakim Nazir;

b) Shukur Sa’dulla;

c) Omon Muxtor;

d) Zafar Diyor.

187.Hakim Nazirning kichik yoshdagi bolalar hayotini aks ettirishga bag‘ishlangan asarlari qaysi javobda to‘g‘ri?

a) B,S javoblar;

b) “Qaysargina ukam”, “Yaxshi ism”, “Ikki o‘rtoq”, “Bulbul”, “Igna”, “Bir tup g‘o‘za”;

c) “Bir og‘iz so‘z”, “Rasmli kitobcha”, “Davronning qushchasi”, “Qanddon”,;

d) “Saraton”, “Lochin qanotlar”.

188. H.Nazirning “Yonar daryo” qissasida qanday manzaralar aks etgan va voqealar kimning tilidan hikoya qilinadi?

a) Barcha javoblar to’g’ri

b) oiladagi bola tarbiyasi, bunda ota-onaning tutgan o‘rni;

c) voqealar o‘n ikki yoshli o‘quvchi Damir tilidan hikoya qilinadi;

d) Qizilqum sahrosi kishilarining jasorati va “Gaz qaynar” manzarasi;

189. H. Nazirning “Kenjatoy” va “Tohir-Zuhra” qissalarining yetakchi mavzusi qaysi javobda to‘g‘ri?

a) B va S javoblar to‘g‘ri;

b) “Kenjatoy”da hunar maktabi hayoti aks etgan bolib, o‘smirlarda ishchi kasbiga havas uyg‘otishga xizmat qiladi;

c) “Tohir-Zuhra”da balog‘at yoshidagi o‘spirin va qizaloqlarning qalbida tug‘ilgan ilk sevgi kechinmalari hikoya qilingan;

d) qissalarning har ikkisida qishloq hayoti aks etgan.

190. Bolalarning sehrli-fantastik va sarguzasht romannavis adibi qaysi javobda to‘g‘ri ko‘rsatilgan?.

a) X. To‘xtaboyev;

b) H.Nazir;

c) A.Obidjon;

d) S.Barnoyev

191. “Lochin qanotlar” romani muallifi va mavzusi to‘g‘ri belgilangan javobni aniqlang.

a) X.To‘xtaboyev; urush va bolalik mavzui talqini;

b) H.Nazir, urush va bolalik mavzui talqini;

c) S.Barnoyev, urush bolalari;

d) A.Obidjon, istiqlol g‘oyasi.

192. Badiiy adabiyot tilida voqea-hodisa, tushuncha va kishilarning belgi-xislatlarini aniqlash-izohlash, tavsiflash usuli qaysi badiiy tasvir vositasiga xos?

a) sifatlash;

b) mubolag’a;

c) o’xshatish;

d) metafora.

193.Odamlarga xos bo’lgan xislatlarni jonsiz predmetlar, tabiat hodisalari, hayvonot, parranda, qush kabilarga ko’chirish orqali paydo bo’ladigan tasvir usuli

a) jonlantirish;

b) sifatlash;

c) o’xshatish;

d) sinekdoxa.

194. Anvar Obidjon o’zbek bolalar adabiyotiga qaysi mumtoz janrni olib kirishda hissa qo’shdi?

a) G‘azal;

b) Ruboiy;

c) Tuyuq

d) to’rtlik

195. Faqat mavhum otlar qatorini toping.

shodlik, sevgi, kulfat

bola, daftar, qishloq

B) gul, zafar, shahar

D) yo‘l, daraxt, vodiy

196. Mavhum otlar qatorini toping.

uyqu, jahl

B) soch, kiprik

C) quyosh, tutun

D) gul, orzu

197. Atoqli ot asosida paydo bo‘lgan turdosh otlar qatorini toping

A. rentgen, xosiyatxon, michurinchilar, amper

B. asal, rayhon, arslon, muhabbat

C) anor, lola, shirin, to‘qson

D) etmish, bultur,turdi, ra’no

198. Sifat turkumining o‘ziga xos morfologik xususiyatlari qaysilar? )

A. A, C

B. darajalanish xususiyatiga ega

C) sifat aniqlovchilar o‘zlarining sifatlanmishlari bilan moslashmaydi.

D.) sifatlar sodda va qo‘shma bo‘ladi

199. Baland, ulkan, kichik, mayda so‘zlari uchun xos bo‘lgan umumiy ma’nolar qanday ma’no sanaladi?

D) leksik ma’no

A) ko‘chma ma’no

B) grammatik ma’no

C) uslubiy ma’no

200. Uzun, naynov, pakana so‘zlari uchun xos bo‘lgan umumiy ma’nolar qanday ma’no sanaladi?

C) uslubiy ma’no

A) leksik ma’no

B) grammatik ma’no

D) ko‘chma ma’no