Abdujalil razzaqov olamhaqida xususiy

A B D V JALJL R A Z Z A Q O V
O L A M H A Q ID A X U S U S IY F ALSAFA
I I . O L A M H A Q I D A Z A M O N A V I Y T A ’L I M O T
. F alsafaga, fizik a g a va boshqa tabiiy fa n la r g a o id adab iyo tla r va 
darsliklar bilan tan ish ib ch iqibfu lar r o ‘y x a ti ilova qilingan), u lardan jo y  
olgan O lam h a q id a g i fa lsa fa g a o id m u h im m a ’lu m o tla rn i ta h lil qilish 
uchun qisqa satrlarda k o ‘chirib oldik. U larni quyida keltirm oqdam iz.
1. “O lam ” tu sh u n ch asi. O lam ni anglash.
B iz 
O lam  degan s o ‘zning m a ’nosini tu sh u n tira oladigan lu g ‘atni 
uchratm adik. A m m o, uning q o ‘llanish sohalariga qarab baho berish 
m um kinki, u “ham m a n a r s a ”, “ju d a k o ‘p ”, “h a d siz - ch e g a ra siz” kabi 
tu sh u n ch alarg a yaqin 
m a ’noni bildirishini, 
q andaydir um um iylikni 
ta ’kidlab turganini sezish m um kin.
Z am onaviy 
t a ’lim otlarda. 
sifatiga, 
soniga, 
qam rov 
d arajasig a(k o ‘lam iga), m azm un-m ohiyatiga qarab O lam tu shunchasi ju d a
k o ‘p turlarga, k o ‘rinishlarga. shakllarga ajratilgan holda o ‘rganiladi. 
Shuningdek, 
O lam
tushunchasining 
“d u n y o ”, 
“ta b ia t”, 
“ja h o n ”, 
“u m m o n ” k a b i bir 
qan ch a m a ’nodosh(sinonim ) “a d a sh la ri” 
borki, 
ularni q o ‘llaganda ham qaysidir m a’noda O lam ni nazarda tutiladi. B unday 
m isollarni quyida ham uchratsa boMadi.
O lam ni 
tushunish, tanish va unda r o ‘y beradigan jaray o n larn i 
anglash in so n iy at paydo b o ‘lgandan beri uning oldidagi eng dolzarb, eng 
m uhim vazifa b o 'lib kelgan. B n :_sohada hozirgacha to 'p la n g a n bilim lar 
ju d a k o ‘p. 
U larni o 'rg a n ish bilan falsafaning on tologiya b o ‘limi 
sh u g ‘ullanadi. U lar ichida bir-birini inkor etuvchi, ziddiyatlarga boy 
qarashlar(bilim lar. 
nazariyalar) 
ham
talaygina. 
B undan 
“O lam " 
tushunchasi ham istisno em as.