Abdulla oripovning so‘z qo‘llash mahorati qudratova Manija

---

 
Volume: 03 Issue: 02 | Feb-2023 
ISSN: 2181-2624 
 
www.sciencebox.uz 
Analytical Journal of 
Education and Development
55 
ABDULLA ORIPOVNING SO‘Z QO‘LLASH MAHORATI 
 
Qudratova Manija 
Termiz davlat pedagogika institui Filologiya fakulteti o„zbek tili va adabiyoti yo„nalishining 2-
bosqich 206-guruh talabasi 
 
Annotatsiya: Ushbu maqolada o‘zbek adabiyotining betakror shoirlaridan biri bo‘lgan 
Abdulla Oripovning adabiyotdagi so‘z qo‘llash mahorati haqida fikrlar yoritilgan. Uning 
asarlari hayotbaxsh, o‘zbek xalqining tilidan yozilgan bo‘lib har bir yosh avlod uchun zabardast 
dasturiamal bo‘lib xizmat qiladi. 
Kalit so‘zlar: Abdulla Oripov, Sen bahorni sog‘inmadingmi?, Men nechun sevaman 
O‘zbekistonni?, adabiyotshinos, O‘zbekiston xalq shoiri, ona-Vatan, bahor. 
“Abdulla qaysi bir mavzuga qo„l urmasin, nima haqida she‟r yozmasin, uning ko„zi oldida ulug„ 
Vatan turadi, o„sha ulug„ Vatanning farzandi sifatida qo„liga qalam oladi. Shu sababdan uning 
she‟rlari doim hayotbaxsh, pafosi baland, ovozi dadil, ruhi tetik” deb yozadi Matyoqub 
Qo„shjonov. Haqiqatdan ham O„zbekiston xalq shoiri, O„zbekiston Qahramoni Abdulla Oripov 
o„zbek adabiyotida o„zining lirikasi hamda asarlari bilan o„chmas iz qoldirgan buyuk shoirdir. 
Zamonaviy o„zbek adabiyotida Abdulla Oripovning ijodi alohida o„rin tutadi. Inson qalbidagi 
murakkabiylik va ziddiyatlarni teran, haqqoniy o„ziga betakror kuylagan taniqli ijodkorni o„zbek 
adabiyotida tanimagan va bilmagan inson bo„lmasa kerak. Abdulla Oripov hozirgi o„zbek 
she‟riyatiga yangicha badiiy tafakkur yo„sinlarini olib kirdi. U tub mohiyati bilan Yassaviy, 
Navoiy, Bobur, Cho„lpon, G„afur G„ulom singari ijodkorlar badiiy an‟analarining davomchisi 
hisoblanadi. Insoniyat badiiy tafakkuri mo„jizalaridan biri bo„lgan she‟riyat insonning olam, va 
borliqqa hissiy-emotsional munosabati hosilasidir. Insoniyatning quvvai hofizasi zo„r shoirlari 
yaratgan she‟riy durdonalar barcha xalqlarning, barcha avlodlarning ma‟naviy mulki bo„lib 
qoladi. Vaqt o„tadi, davrlar yangilanadi, adabiyotga yangi avlodlar kirib keladi va bu ma‟naviy 
boylikka o„z hissasini qo„shishga chog„lanadilar. Hayotning ichiga chuqur kirib borish, hayot 
haqiqatini tasvirlashdagi qat‟iyat va izchillik, chuqur obrazlilik, fikr va tuyg„uning ajoyib bir 
tarzda omuxtaligi, shiddatkor kuch, ichki dramatizm, poetik tafakkurning teranligi, Sharq va 
G„arb she‟riyatining eng yaxshi an‟analari uyg„unlashganligi yosh shoir ijodiy evolyutsiyasini 
ta‟minlagan omillari bo„ldi. Biroq yulduzday chaqnagan bu iste‟dod uchqunlari vaqtincha 
emasmikan degan hadiklar ham yo„q emas edi:
Olti oykim, she‟r yozmayman, yuragim zada: 
Olti oykim, o„zgalarga tilayman omad. 
Olti oykim, do„stlarim ham pana-panada, 
Iste‟dodim so„nganidan qilar karomat. 
Abdulla Oripov ijodiyotining xalqqa manzur bo„lgan jihatlaridan biri shoir o„z ijodini xalq dardi, 
xalq tilidan yozganligidir. Shoir she‟rlarida xalqning orzu-umidlarini, quvonch va qayg„ularini 
badiiy mahorat bilan tasvirlaydiki, uning she‟rlari kitobxon qalbiga malham yoki taskin bo„la 
oladi. Shuning uchun ham uning she‟rlari kirib bormagan o„zbek xonadoni topilmaydi. Shu 
boisdan ham Abdulla Oripov ijodiyotini barcha birdek yaxshi ko„rib o„rganadi. Abdulla Oripov 
lirikasining muhim xususiyatlaridan yana biri shundaki, shoir she‟rlarida so„zlarning o„z va 

---