Abdullayeva muhabbat umid qizi


Avtomobil dvigatellarining chiqindi mahsulotlari


Download 0.97 Mb.
bet26/60
Sana17.06.2023
Hajmi0.97 Mb.
#1524710
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   60
Bog'liq
YIRIK SHAHARLARNING IJTIMOIY-EKOLOGIK MUAMMOLARI

Avtomobil dvigatellarining chiqindi mahsulotlari
Avtomobil dvigatellarining chiqindi mahsulotlarining xilma-xilligi tana yoki kimyoviy tuzilishi va xususiyatlariga ko'ra tabiatiga o'xshash guruhlarga bo'linishi mumkin:
1) zaharli bo'lmagan moddalar: azot, kislorod, vodorod, suv bug'i va uglerod dioksidi, atmosferada normal sharoitda inson uchun zararli bo'lgan darajaga tushmagan;
2) mavjud benzinli dvigatellarga xos bo'lgan uglerod oksidi,
3) azot oksidi, ular atmosferada qolganda kislorod bilan birlashadi.
4) uglevodorodlar (alkain, alkenlar, alkadinlar, tsiklonlar, aromatik birikmalar),
7) qo'rg'oshin birikmalari,
8) ketma-ket angidrid.
Atmosfera havosining ifloslanishiga aholining ta'sirchanligi ko'plab omillarga bog'liq, shu jumladan yosh, jins, umumiy sog'liq, ovqatlanish, harorat va namlik va boshqalar.Keksa odamlar, bolalar, bemorlar, surunkali bronxit, koronar etishmovchilik, astma bilan og'rigan chekuvchilar ko'proq himoyalanishadi.
Butunjahon sog'liqni saqlash tashkiloti (JST) ma'lumotlariga ko'ra OT ifloslantiruvchi moddalarining ta'siriga tananing umumiy reaktsiyasi sxemasi quyidagi shaklga ega.
Atmosfera havosi tarkibi va uning transport vositalarining chiqindilaridan ifloslanishi muammosi tobora dolzarb bo'lib bormoqda. Buni Moskva misolida ko'rish mumkin. 1982 yilda havoning umumiy ifloslanishida transport vositalarining ulushi 69 foizni, 1990 yilda -74,6 foizni, va nihoyat 1993 yilda -79,6 foizni tashkil etdi.
Havoning ifloslanishi shubhasiz birinchi o'rinni egallaydi, chunki havo tananing doimiy iste'mol qilinadigan mahsuloti hisoblanadi.
Odamning nafas olish tizimi tanani havo ifloslantiruvchi moddalardan ta'sirlanishidan himoya qilishga yordam beradigan bir qator mexanizmlarga ega. Burun tuklari katta zarralarni filtrlaydi. Nafas olish yo'lining yuqori qismidagi yopishqoq shilliq qavat mayda zarralarni ushlaydi va ba'zi bir gaz ifloslantiruvchi moddalarni eritadi. Majburiy hapşırma va yo'talish mexanizmi nafas olish tizimining tirnash xususiyati paytida ifloslangan havo va shilimshiqni olib tashlaydi.
Yupqa zarralar inson salomatligiga katta xavf tug'diradi, chunki ular tabiiy himoya membranasidan o'pkaga o'tishi mumkin. Ozonni inhalatsiyasi yo'talni, nafas qisilishini keltirib chiqaradi, o'pka to'qimasini shikastlaydi va immunitet tizimini zaiflashtiradi.


Download 0.97 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   60




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling