3. Qattiq jismning muayyan nuqtalariga qo’yilgan tashqi kuchlar uni aylantiishi mumkin. Bunda jism deformatsiyalanadi, ichkii zo’riqishlar vujudga keladi. Tashqi kuchlar ta’siri olingandan so’ng qattiq jism aylanishda davom etadi(ishqalanish hisobga olmaydigan darajada kichik bo’lganda), ya’ni ichki kuchlar qattiq jismni aylantira olmaydi ham, aylanma harakatini yo’qota olmaydi ham. Qattiq jismga bir nechta tashqi kuchlar ta’sir qilayotkan bo’lsa, ularning natijaviy momenti alohida kuchlar momentlarining vektor yig’indisiga teng: Juft kuchlar momenti aylanish o’qining vaziyatiga bog’liq emas. Juft kuchlarning teng tasir etuvchisi nolga teng ekanligidan, ular qattiq jismning massalar markazini harakatga keltirolmaydi. Shu sababli juft kuchlar ta’sirida erkin qattiq jism uning massalar markazi orqali o’tkan o’q atrofida tezlanish bilan aylanma harakat qiladi. Mazkur o’q juft kuchlar tekisligiga tik bo’ladi. Juft kuchlarning teng tasir etuvchisi nolga teng ekanligidan, ular qattiq jismning massalar markazini harakatga keltirolmaydi. Shu sababli juft kuchlar ta’sirida erkin qattiq jism uning massalar markazi orqali o’tkan o’q atrofida tezlanish bilan aylanma harakat qiladi. Mazkur o’q juft kuchlar tekisligiga tik bo’ladi. 4. Simmetriya o’qi atrofida juda tez aylanayotkan simmetrik jism giroskop deb ataladi. Tez aylanayotkan pildiroq xamda mazkazi orqali tekisligiga tik qilib o’tkazilgan o’q atrogida juda tez aylanayotkan disk giroskopga misol bo’la oladi 4. Simmetriya o’qi atrofida juda tez aylanayotkan simmetrik jism giroskop deb ataladi. Tez aylanayotkan pildiroq xamda mazkazi orqali tekisligiga tik qilib o’tkazilgan o’q atrogida juda tez aylanayotkan disk giroskopga misol bo’la oladi
Giroskoplarni bir qator qurilmalarni yaratishda qo’llash mumkin. Mazkur qurilmalarda ishqalanish kuchlari yo’q darajada kichik bo’lishi zarur. Giroskoplarni bir qator qurilmalarni yaratishda qo’llash mumkin. Mazkur qurilmalarda ishqalanish kuchlari yo’q darajada kichik bo’lishi zarur.
Do'stlaringiz bilan baham: |
