Abu Ali ibn Sino nomidagi Buxoro davlat tibbiyot instituti

Ko’z konyunktivasiga dorilarni mahalliy qo’llash
Ko'zning zararlanishini davolashda turli xil dori moddalarning eritmalarini va malhamlarni qo’llaniladi (6-bobda "Ko'zlar parvarishi" bo'limiga qaralsin). Qo’llashning maqsadi mahalliy ta'sir ko'rsatish hisoblanadi. Dorining dozasini ehtiyotkorlik bilan tanlash kerak, chunki kon'yunktiva dorini juda yaxshi so’rib oladi. Dorini ko'zga tomizish pipetka yordamida amalga oshiriladi. Buni amalga oshirish uchun pastki qovoqni tortib tomchini ko'zning shilliq qavatiga tashqi burchagining yaqiniga qo’yiladi, eritma shoh parda bo'yicha teng taqsimlanishi lozim. Ko'zning tashqi burchagida shoh parda va ko'z qovoqlari orasidagi bo'shliqqa maxsus shisha-belkurakcha yordamida malham surkaladi.
Intranasal qo’llash Burun ichi (intranazal)ga dorilar kukun, bug'lar (amilnitrit, ammiak bug'lari), eritmalar va malhamlar sifatida qo’llaniladi. Ular mahalliy, so’rilib (rezorbtiv) va reflektor ta'sir qiladi. Burunning mukozasi orqali so’rilish juda tez sodir bo'ladi. Kukun burunga nafas olish havosi orqali tortib olinadi: bir burun katagini yopib, boshqasidan dorini kiritiladi. Pipetka yordamida tomchi dorilar yuboriladi, bunda bemorning boshini orqaga tashlangan vaziyatda tutiladi. Malhamlar shisha belkurakcha yordamida burun ichiga surtiladi. Shifokor tomonidan paxta tamponni zondga o’rab, dorini surtish amalga oshiriladi. Surtishdan so'ng, tampon tashlanadi va bu dezinfektsiyalovchi eritmada sterilizatsiya qilinadi. So'nggi paytlarda maxsus purkagichli-dozatorlar intranazal dori yuborish uchun ishlatiladi, bunda dorining burun bo'shlig'idan chiqarilishini sekinlashtiradigan qovushqoqligini kuchaytiradigan moddalar qo'shish yo’li bilan eritmalar yoki suspenziyalar shaklida bo'lgan dori moddalar qo’llaniladi. Quloqlarga dori moddalarni tomizish Dori dorilar quloqlariga pipetka yordamida tomiziladi (6-bobdagi "quloqni parvarish qilish" bo'limiga qarang). Moyli dori moddalarning eritmalari tana haroratigacha isitilishi kerak. O'ng tashqi quloq kanaliga tomizilganda, bemor chap tomonda yotadi yoki boshini chapga egadi, chap tashqi quloq kanaliga tomizilsa-aksincha. Dorini qo'llashdan keyin tashqi quloq kanali paxta tampon bilan yopiladi. Vaginaga dori-darmonlarni kiritish. Ayol jinsiy a’zolarini davolashda dorilar sharcha ko’rinishida a’zoga kiritiladi, uning tarkibida kakao moyi, turli xil suyuqlik va moylar shimdirilgan paxta-marli tamponlar, kukunlar (prisipkalar), moylash va chayish uchun eritmalar qin ichiga kiritiladi. Dori vositalarining ta'siri asosan mahalliy hisoblanadi, chunki qinning zararlanmagan shilliq pardasi orqali dorining so’rilishi ahamiyatga ega emas. Chayish Esmarx krujkasidan (maxsus vaginal nakonechnik bilan) yoki rezina balonchadan foydalanib amalga oshiriladi; bunda bemorning chanog’i ostiga tuvakni qo’yiladi. Shifokor tavsiyasi asosida chayish uchun mo'ljallangan dori vositalar iliq eritma holida qo'llaniladi.