Abu Rayhon Beruniy

Abu Rayhon Beruniy

“Mening hamma istaklarim, butun vujudim ilm olish va tarqatishga qaratilgandir va men buni o`zim uchun ulug` baxt deb bilaman”

Bajardi: Safarova Kamola
Qabul qildi: Toshboyeva Shoira

Mavzu Rejasi:

I.Kirish

1.Abu Rayhon Beruniyning hayoti.
II.Asosiy qism

1.Abu Rayhon Beruninyning egallagan fan va tillari.
2.Abu Rayhon Beruniyning yaratgan asarlari.

III.Xulosa
Abu rayhon Beruninyning asarlaridan kerakli sohalarda bugungi kungacha foydalanganligi haqida
Abu Rayhon Muhammad ibn Ahmad al-Beruniy o`rta asrning eng buyuk olimlaridan biridir. Beruniy Qadimiy Kot shahrida 973-yil 4-sentyabrda tug`ilgan. Kot shahri O`rta Osiyoning feo-dalizm davridagi eng madaniy va boy markaziy shaharlaridan biri edi. Beruniy yoshligidan mehnatsevar bo`lib ko`p vaqtini turli kuzatishlar bilan o`tkazar edi. U astronomik asbob devor kvadaratini yaratdi.
Abu Rayhon Beruniy
Beruniy o`rta asrning eng buyuk olimlaridan biridir. U fizika, matematika va tabiiy-tarixiy fanlarni egallagan buyuk qomusiy darg`a va Xorazmning ko`zga ko`rin-gan siyosiy arboblaridan biri ham bo`lgan. Xorazm tilidan tashqari sug`diy, fors, yu-non, hind, yahudiy tillarni bilar edi.
1010-yili Beruniyni abu Abbos Ma`mun Urganchga “Ma`mun akademiyasi“ il-miy markaziga taklif qila-di. Bu davrda olim kamyob metallar va qimmatbaho toshlar ustida eng murak-kab kuzatish va tajribalar o`tkazish imkoniyatiga ega bo`ldi va “Mineralogiya” kitobining yuzaga kelishi-ga zamin yaratdi.
Beruniy ham simob metall emas, balki “metallar onasi” deb hisoblaydi, o`zining qo-musiy “Mineralogiya” asari-da metallar guruhida simob-ni oltindan oldinga qo`yadi va ularning zichligini juda katta mahorat bilan aniqlab chiqadi. 1030-yili Beruniy Hindiston nomli mashhur eng yirik asari “Tahqiq mol-Din ma`qula masbo`la fiqaql marzuta”ni yaratdi.
Beruniyning katta asaridan biri bo`lmish “Al-asar ulboqi-ya, anil – Qurunil - Holiya“ (“Qadimgi asarlardan qolgan yodgorliklar“) nomli kitobini yozganda endigina 27 yosh-da edi. Yosh olim bu asarda Ko`hna Sharqning fan va ma’-daniyati haqida har tomon-lama fikr yuritgan. Bu asar orqali Beruniyning shuhrati butun Sharqqa yoyildi.

Xulosa

Abu Rayhon Beruniy alomalarimizdan biri bo’lib dunyoga mashhur insonlardan hisoblanadi. Uning bizlar uchun qilib ketgan ishlari haligacha saqlanib foydalanilmoqda. Beruniy asrtanomiyaga juda ko’p o’zining hissasini qo’shgan. U bir yilni necha kundan tashkil topishini aytib, hozirgi zamon olimlarni hayron qoldirgan. Beruniy o’z hisob-kitoblari atiga 25 soniyaga farq qiladi. Uning matematikada ham qo’shgan hissasi juda ko’p. O’z vaqtida Beruniy yerning modulini ya’ni globusni yaratadi. Ko’plab yulduzlarni o’zi nomlab, 9 ta sayyorani o’rganib ularga nom bergan. Abu Rayhon Beruniy bizning qalbimizda umurbot yashab qoladi. Biz yoshlar shunday insonlar bo’lishga intilamiz.

E’tiboringiz uchun raxmat