ДВИЖЕНИЯ ТЕКТОНИЧЕСКИЕ — TECTONIC MOVEMENTS TEKTONIK HARAKATLAR — Yer po‘sti va yuqori mantiya (tektonosfera)da sodir bo‘ladigan mexanik siljishlar. Ular natijasida T. j. larning Tuzilishi, tutgan o‘rni o‘zgaradi. T.lar odatda Yer yuzasi Tuzilishiga ham qatta ta’sir ko‘rsatadi (mae., tor va cho‘kmalarning kelib chiqishi). T. larning asosiy sabablarini Yerning ichki qismida sodir bo‘layotgan xilma xil fizik-kimyoviy (radioaktiv parchalanish, gravitatsion) jarayonlardan qidirish kYerak. T. x. lar Yer yuziga nisbatan har xil yo’nalishda bo‘ladi. Vertikal (tik) T.lar Yer radiuslari bo’ylab o‘tadi. Bu harakatlar Yer po‘sti bo‘laklarining ko‘tarilishi yoki cho’kishiga olib keladi. Gorizontal T. lar Yer radiusiga nisbatan ko‘ndalang yoki qiya bo‘lib o‘tadi. Ular bo‘lib o‘tgan vaqtiga qarab quyidagicha bo‘linadi: hozirgi zamon, yangi, qadimgi T. s. lar.
ДВОЙНИКИ — DOUBLES EGIZAKLAR — bir m-l ikki yoki undan ko‘p kristallarining qonuniy birikishi oddiy va polisintetik hillari bor. Oddiy ikki bir xil kristallning birikmasidan hosil bo‘ladi. Bu kristallarning biri ikkinchisiga nisbatan 180° da joylashgan. Polisintetik k. lar esa oddiy K-larning bir necha marta takrorlanishidan iborat.
ДВОЙНИКОВАЯ ОСЬ — TWIN AXLE EGIZAKLAR O’QI — egizaklar hosil bo‘lishida bir kristall ikkinchisiga nisbatan ma’lum uts atrofida 180° buriladi. SHu uts K- U- deyiladi. K. u. egizaklanish yuziga yoki egizaklanish qirrasiga perpendikulyar bo‘ladi yoki bo‘lmasa egizaklanish tekisligida yotadi.
ДВОЙНИКОВАЯ ПЛОСКОСТЬ— TWIN PLANE EGIZAKLANISH TEKISLIGI — egizaklarda kristallarning biri ikkinchisiga nisbatan 180° ga burilib birikkan tekisligiga K- t. deyiladi. Bu hodisa ko‘proq plagioklazlarda uchraydi.
ДВОЙНИКОВЫЙ ШОВ - TWIN SEAM EGIZAKLANISH CHOKI. Egizakdagi ikkita individ (kristall) ning birikkan tekisligi yuzasiga K- ch- deyiladi.
ДВУПРЕЛОМЛЕНИЕ СВЕТА — BIREFRINGENCE Kush nur sindirish. Anizotrop minerallardan o‘tayotgan nur bir-biriga perpendikulyar tebranishga ega bo‘lgan polyarizatsion nurlarga ajraladi, bu K. n. s. deyiladi. K.n.s. ko‘pik singoniyali minerallarda va anizotrop kristallarning optik uki yo’nalishida yuzaga kelmaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
