Abyssal-abissal

SPESSARTIT — SPESSARTIT Spessartit — diorit tarkibidagi lamprofir, asosan,
yashil, qo‘nrir-yashil rogovaya obmanka
(40% ga yaqin) va plagioklaz (andezin, labrador) dan iborat. Ba’zan
S. tarkibida biotit, avgit, olivin
uchraydi; aksessor m-llardan magnetit, ilmenit, apatit mavjud. Mineral tarkibiga ko‘ra avgitli, avgit-biotitli, biotitli, olivinli, ilmenitli va boshqa xillari ham
ma’lum.

SPILIT — SPILIT Spilit (yunon xol)— paleotip bazalt t. j. okean, dengiz tubiga lava oqib kelishidan hosil bo‘ladi. Ichki Tuzilishi mikrolit, toshbodom, odatda pilotaksit (K.) yoki intYersYertal (K.) ko‘rinishda. Go do o‘zgargan piroksen (avgit) va amfibol ishtirok etadi. Tarkibidagi dala shpati ikkilamchi albitdir. Albitlashgan plagioklaz ingichka va uzun mikrolitlar dosil silib, ularning oraliqlari xlorit
va ruda m-li bilan to‘ladi. S. spilitli tuf, щarsimon lava (ularga yaqin m-llar) dengiz tubida vujudga kelgan cho’kindi jinslar bilan birga uchraydi. S. O‘zbekistonning Jan. Fargona, Zirabuloq. Ziyovuddin, Tomdi, Nurota, Xisor tog‘larida mavjud.

SPODUMEN — SPODUMENE Spodumen — snlnqatlarga oid monoklin-piroksen guruxiga mansub m-l. Kimyoviy tarkibi. M onoklin singoniyal i. Prizmatik kristallar (1 — 10 sm, ba’zan 1m, kamdan-kam 10— 16 m uzuilikda) hosil qiladi. Kulrang, Tinits pushti va binafsha tusdagilari — kunsit, zumrad rang— yashili gyddenit, deb ataladi. Qat. 6,5 — 7. S.or. 3,1 — 3,2. S. boshqa m- llardan nur sindirish kursatkichining kichikligi bilan farq qiladi. Granitli pegmatitlarda kvars mikroklin, albit, bYerill, lepidolit, tantalit bilan birgalikda uchraydi. S. litiy ma’dan i ning asosiy m-lidir'. Kunsit va giddenit
qimmatbaxo tosh hisoblanadi.

SPOROVЫE RASTENIYA — SPORE PLANTS Sporoli baktYeriya, suv utlari, zamburuglardan tortib, to payaorotniklargacha bo‘lgan urugli o‘simliklarga uxshab urur bilan emas, balki sporalar orqali ko‘payuvchi, qatta o‘simliklar gurudi. S. u. lar quyi va yuqori o‘simliklarga ajratiladi, alodida sistematik gurudni tashkil silmaydi.