Abyssal-abissal

SINKLINORIY — SYNCLINORIUM Sinklinoriy — geosinklinal bukilma urnida paydo bo‘ladigan, sinklinal Tuzilishidagi yirik burmali surilma. Keyingi rivojlanishining dastlabki
bosqichlaridagi ma’lum bo‘lgan geosinklinal bukilmalaridan yuzaga keladi. S. da geosinklinal formatsiyalarning to‘la yoki deyarli to‘la qatorli jinslari mujassamlashgan bo‘ladi. O‘ziga yarasha intruziv granitoid
magmatik jinslar keng tarqalgan S. keskin va kuchli burmalanganligi bilan ajralib turadi. S. chekkalarida
yotqiziqlar supyncha surilmalar yonida
g‘oyat kuchli riJimlangandir.

SISTEMA — SYSTEM Tizim. 1. Tabiatshunoslix va jamiyatshuioslik fanlarining hamma sohalarida keng qo‘llanilayotgan umumiy nazariyadagi asosiy tushuncha. T. tushunchasi royat sYersirra ma’noga ega. 2. Biologiyada, xammaga ma’lum bo‘lgan organizmlarning filogenetik aloqa belgilariga qarab joylanishy. 3. Stratigrafiyada XGK ning II sessiyasi (1882) ga ko‘ra, guruhning bir qismi yoki umumiy (planetar) stratigrafik jadvalning ikkinchi darajali birligi. Ma’lum geologik davrda hosil bo‘lgan va Yer hamda undagi hayotning rivojlanish
tarixidagi ma’lum bir qatta tabiiy
davrini aks ettiruvchi qatlamlar; T.
uchga, kamdan-kam ikkiga bo‘linadi.
Ko‘pchilik T. nomlari birinchi marta
ular ajratilgan joylarning qadimgi yoki sozirgi zamon nomlariga to’g’ri keladi (kembriy, devon, pYerm,yura) yoki shu joylarda yashagan qadimgi xalq — elatlar (ordovik, sillur) nomi bilan yoki ularga xos kindilar xiliga (kumir, bur), yoki
joylarning o‘ziga xos Tuzilishi (trias); yoki pustidagi, nixoyat, organik dunyosining rivojlanganlik darajasiga qarab (paleogen, neogen) ataladi.

SISTEMA GEOSINKLINALLAYA — GEOSYNCLINE SYSTEM Geosinklinal tizim — geosinklinal mintaqalarnyng bir qismi. G. t. bir qator botiqlar, cho’kmalar va ularni ajratib to‘rgan geoantiklinal, o‘rtalik massivlardan iborat bo‘lib, rivojlanishning So‘nggi bosqichida burmalangan o‘lkaga aylanadi.