Abyssal-abissal

KARTA ANOMALIY SILЫ TYAJESTI — GRAVITY ANOMALY MAP Tortish kuchi anomaliyalar xaritasi — ayrim maydonlarda Yer tortish kuchini, tortilishini kursatuvchi X. Bunday X. larning masshtabi 1:1 OOO OOO kichiklashgan shaklda 5— 10 mgal, 1:200 000 — 1 mgal, 1:50000 — 0,2 mgal, 1:10 000 — 0,1 mgal. X,. ni chizganda j axon stanharta qabul kilgan tortish kuchining redukqiyasi — Buge aiomaliyasi deyiladi, ya’ni ikki qatlam zichligining
farqi demakdir.

KARTA GEOLOGICHESKAYA — GEOLOGICAL MAP Geologik xarita. Turli masshtabda
bo‘lgan topografik xaritalarda Yer
ma’lum maydonining geologik Tuzilishi tasvirlanadi. Ushbu xaritalarni tuzishda bir qator usullardan foydalaniladi. Xilma-xil buyoqlar,
belgilar, ratsamlar va chizitslar yordamida otsiidi, metamorfik va cho’kindi jinslarning tarkibi, ichki Tuzilishi, yoshi kursatiladi. G. x. larda
buyoslar bilan qatlamlariing yoshi
kursatiladi, belgilar, lotin alifbosining qarflari va rang-barang chizi^lar bilan t. j . larining tarkibi,
Yer k,obigining yorits va harzlari kursatiladi. Bundan tapщari, G. x. da
chizitslar bilan t. j. larining shakli, bir-biri bilan bo‘lgan munosabatlari (qatlamlar o‘zaro muvofits yoki
nomuvofits yotishi, ularni intro‘ziyalar tomonidai yorib chitsilishi.
k.) kursatiladi. G. x. lar o‘zining
ahamiyati buyicha m ay d a— (1:100 OOO),
o‘rta — (1:200 OOO, 1:100 000) va yirik — (1:50 000, 1:25 000) masshtabdagilarga bo‘linadi. M ayda masshtabdagi X. lar yirik o‘lkalar, mamlaqatlar uchun to‘ziladi (mae., Evropa, Osiyo, Tyan-SH an, O‘rta Osiyo geologik X. lari). O‘rta va yirik masshtabdagi X. lar ma’lum maydonlar uchun to‘ziladi. Bunday x. larning fan va amaliyotda axamiyati juda qatta. hozirgi vaqtda xech kanday kidiruv, kurilish va xalq xo’jaligidagi boshqa ishlar G. x. siz boshlanmaydi.

KARTA GEOMORFOLOGICHESKAYA — GEOMORPHOLOGICAL MAP Geomorfologiya xaritasi. Topografiya xaritasiga aniq bir masshtab bilan Yer yuzasining morfometrik Tuzilishi, shakli, paydo bo‘lishi,yoshi aniq aks ettiriladigan maxsus xarita. Bunday X.da ayrim hollarda to’rtlamchi davr yotkiziqlaridan tYerrasa, yonbarir, shelf, tekislik, cho’kmalar qam aks ettiriladi. G. x. ni tuzish da 2 xil belgi qabul qilingan:
buyoqli (rangli) va shtrixli. Buyoqli belgilar G. x. d a t relefning
yoshini ifodalaydn. SHtrixli belgilar esa x. yuzasidagi relefning
elementlarini aks ettirishda NUL_
laniladi. G. x. larni tuzishda maqsadga kora har xil masshtab qabul
qilinadi. 1:1 000 000 dan 1:100 000 gacha. Agar G. x. masshtabi 1:100 000 dan
kichik bo‘lsa, yirik masshtabli z^isoblanadi va ularda suru^likning elementlari: yoshi, kelib chiqishi, Tuzilishi, Yerozion, akkumulyatin, textonik, morfostrukturasi va paleogeomorfologiyasi aks ettiriladi.