SIMBIOZ — SYMBIOSIS Simbioz — organizmlar o‘rtasida birga yashash sobiliyati.
SINGENETICHESKIY — SYNGENETIC Singenetik, birga yoki bir vaqtda paydo bo‘lish. Mae., singenetik magmatik m-llar, deganda magma bilan birga m-llarning kristallanishi tushuniladi.
SINEKLIZA — SYNECLISE Sinekliza — platforma Tuzilishini murakkablashtiruvchi yoki uning chet qismlarida joylashgan yirik, bukilgai qurilma. S. ning kundalang kesimi yuzlab km. Ni tashkil etadi, yuz minglab km2 gacha
etadi. Izometrik yoki sal cho‘ziq shakllga ega. S. qoplama kesimi cho’kindi, goqida vulkan — cho’kindi jinslaridan tarkib topib, platforma poydevorida yoki oralits uyushmasi ustida yotadi. Jinslarning qalinligi 3—5 km dan 8—10 km, ba’zan undan ham ortiq (Kaspiy yoni S. si) bo‘lib, sanotlaridan boshlab o‘rtasiga ortib boradi. S. ning rivojlanishi odatda bir necha tektonik davr davomida, ba’zan birgina yirik tektonik davr davomida amalga oshadi.
Odatda, S. o‘zidan kichik tektonik
tizim (gumbaz, val, cho’kma) lar bilan murakkablashadi. Mae., Moskva,
Boltiq Sayan-Enisey, Michigan va
b. S. lari. S. larda juda ko‘p sonli
neft va gaz havzalari joylashgan.
SINIYSKIY KOMPLEKS — SINY COMPLEX Siniy kom plekt (Xitoyning — o‘rta asr nomidan)— Xitoyda asosan mamlaqatning shimblida tarqalgan, kam
o‘zgargan yoki o‘zgarmagan, yuqori protYerozoy qatlamlari (oxaktosh, dolomit, kvarsit, konglomYerat va gilli), shuningdek goxyda fillitlashgan slanetslardan iborat yuqori qismida —ayrim joylarda qatlamning gematitln ma’danlari uchraydi. Harbonat
jinslarda stromatolit mavjud. Xitoydagi ayrim S. jinslari glaukonntniig K — Ag usulida aniqlangan yoshn 740 mln. y. dan ortitsdir.
SINKLINAL — SYNCLINE Sinklinal,
pasgga qarab bukilgan burma bo‘lib, markazida yosh qatlamlar yotadi. Odatda S.ning qo‘lfn pastga haragan, kanotlaridagi qatlamlar o‘rtasiga qarab yunalgan. Agharilgan yotiq va
tuntarilgan S. larda qanotlari bir
tomonga tushadi, bu solda S. ning
kulfi yuqoriga haragan bo‘ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |