Abyssal-abissal

DYUREN — DUREN Dyuren, toshko‘mirning
xira rangdagi tarkibiy qismi, kumir
qatlami ichida kichik qatlamchalar bolida uchraydi. D . tarkibiga qarab
ikki guru^ga ajraladi:
1. Sariq, o‘simliklar soldigidan
tashkil topgan xili (sporalar, kutikulalar, slyu da);
2. Xira yoki tipik bo‘lmagan asosiy
massadan va fyuzen — ksilen o‘simlik
sujayralari laxtaklaridan tashkil
topgan xili.
Birinchisining tarkibida uchuvchi
moddalar ko‘proq bo‘lib, kumir lipoidlariga yaqin, fyuzeno-ksilen kumiriga uxshaydi, ikkinchi — xilining
tarkibida esa uchuvchi moddalar goyag
kam.


JEDINSKIY YARUS — ZHEDINO STAGE J edin
yarusi (Belgiyadagi Jedin s i sh l o r i
nomidan)— quyi devon yotqiziqlarining pastki qismiga taallutsli t. j.
lari y i r i n d i s i . Uning kuyi chegarasini aniqlash qiyin. Iigliz olimi
A. Dyumon tomonidan 1848 yili alo-
:xida yarus kilib ajratilgan. Cho’kindi, otsindi va metamorflashgan t. j.
laridan iborat. J- ya. CHexoslovakiya.
Angliya, AmYerika O‘zbekistonning CHotsol, Qurama Nurota, Zirabulok, Xisor tog‘larida ushbu
davrga mansub bo‘lgan jinslar m a’lum. O‘zbekistondagi J . ya. qatlamlarining kalinligi bir necha metrdan
bir necha yuz metrgacha etadi. Simob,
flyuorit va boshqa konlar shu yarus
jinslari bilan boglangan bo‘lishi
mumkin.

JELVAKI — NODULES Tuguncha. Dumaloq
ko‘pincha yasmitssimon shakldagi 0,5 dan
2—3 sm haj mdagi mayda kalsit
kristallaridan, kvarsdan, ba’zan
surroshin (galenit), rux, temir zar -
rachalari yirindisidan tuplangan cho’kindi matssuloti. Tuguncha shaklidagi
birikmalar kelib chiqishi buyicha zoogenli (qayvon soldiridan) va fitog‘enli (suv o‘simliklaridan) xillarga ajratiladi. Bundan tashhari, maxsus rudali tuguncha xiliga ajratilgan bo‘lib, dumaloq shakldagi tugunlar tarkibida bir necha xil ma’danli minerallar qatnashadi (temir,
surroshin, mis, fosforit va boshqa)