Қадимги ва антик давр фалсафаси

Эллинизм

қадимги юнон фалсафасининг учинчи даври,

қадимги Римдаги ижтимоий-фалсафий

фикрлар билан бoғлиқ ҳолда ўрганилиши зарур

• Лекин митраизм ижтимоий базасининг торлиги, ғоявий асосларнинг етарлича шакллантирилмаганлиги боис, IV аср ўрталарига
• келиб христиан мафкурасидан мағлубиятга учради.

• Рим империясининг Яқин Шарқдаги маданий марказларни
• босиб олиш ҳисобига ўз ҳудудларини кенгайтириши
• Рим салтанатидаги маънавий муҳитнинг ўзгаришига олиб келди.

• Рим жамияти ўз идеалларини ўзи босиб олган тобе халқларнинг
• маънавий муҳитидан излай бошлади. Унда дастлаб эрамизнинг
• иккинчи асрида зардўштийликнинг алоҳида бир кўриниши
• бўлган митраизм кенг тарқалди.

• Хулоса:

• Қадимги Шарқ ва Ғарб фалсафаси
• мазкур дунё маданиятининг
• ўзаги ҳисобланади, Ғарб ва Шарқ
• маънавий цивилизациясининг
• қиёфасини белгилайди.

• Фалсафа қадимги дунёнинг
• барча маънавий
• қадриятлари: санъат ва дин,
• ахлоқ ва эстетик тафаккур,
• ҳуқуқ ва сиёсат, педагогика
• ва фанни қамраб олган.

• Шарқ маънавий цивилизацияси шахснинг
• борлиғига, унинг ўзликни англаш туйғусига
• ва моддий дунёдан узоқлашиш орқали ўзини ўзи
• камол топтиришига мурожаат этиш руҳи
• билан суғорилган бўлиб, бу Шарқ
• халқларининг турмуш тарзида ва
• маданий қадриятларни ўзлаштириш
• усулларида ўз аксини топган

• Ғарб маънавий цивилизацияси ўзгаришларга, ҳақиқатнинг тагига етиш йўлидаги изланишларга очиқ бўлган. Бу изланишлар турли, шу жумладан атеистик, интеллектуал ва амалий йўналишларда кечган.

• Умуман олганда қадимги дунё
• фалсафаси кейинги даврлардаги
• фалсафий тафаккур ва маданиятга,
• кишилик жамиятининг ривожланишига
• улкан таъсир кўрсатган.